Kredit ta'minotining asosiy shakllari
Mijozning toifasiga (jismoniy yoki yuridik shaxs) qarab, bank kredit operatsiyalarini amalga oshirishda qo'shimcha kafolatlar olishning turli shakllarini qo'llashi mumkin. Bank mahsulotlari ta’minotining barcha shakllarini ikki turga bo'lish mumkin:
asosiy shakllari: garovga qo'yiladigan mol-mulk, jismoniy yoki yuridik shaxsning kafilligi, sug'urta;
qo'shimcha shakllar: bank kafolati, bank depoziti.
Garov shartnoma bo'yicha majburiyatlarni bajarishning eng samarali usullaridan biri bo'lib, banklarda eng ko'p qo'llaniladigan ta'minoti turi hisoblanadi. Kreditlashning ayrim turlari (ipoteka va avtokreditlar) uchun garov shartnomasini rasmiylashtirish majburiy talab hisoblanadi.
Hujjatlarda garovga qo'yilgan mol-mulkning tavsifi, uning baholash qiymati, tomonlarning huquqlari va shartnoma muddati davomida ushbu mulkdan foydalanish tartibi belgilanishi shart. Kredit shartnomasi amalda davri mobaynida qarz oluvchi uni to'liq tasarruf eta olmaydi, deyarli barcha operatsiyalar faqat qarz beruvchi (garovga oluvchi) bilan kelishilgan holda amalga oshiriladi.
Qarz oluvchilar uchun qanday imtiyozlar mavjud? Bu garovning qiymatiga bog'liq. Agar ipoteka yoki ko'chmas mulk bilan ta'minlangan kredit haqida gapiradigan bo'lsak, unda mijoz pastroq foiz stavkalari, uzoqroq to'lov muddati yoki kattaroq miqdorda kredit olishi mumkin yoki bu buzilgan kredit tarixi bilan kredit olish imkonini beradi.
Kafillik
Garovdan keyin ikkinchi eng keng tarqalgan ta’minot turi. Kafillik taqdim etish orqali amalga oshiriladi, ya'ni boshqa tomonning (jismoniy yoki yuridik shaxs) ishtiroki talab qilinadi. Bunda birgalikda qarz oluvchi yoki kafilni jalb qilish mumkin, odatda ular qarz oluvchining qarindoshlari yoki yaqin do'stlari / hamkasblari bo’ladi.
Kafillik shartnomasi - bu kafil bilan kreditor o'rtasidagi bitim bo'lib, kafil birgalikda javobgarlikni o'z zimmasiga oladi. Ya'ni, kafil asosiy qarz oluvchi bilan bir xil darajada qarzni to'lash uchun javobgardir. Bankning maqsadi ham shu: agar qarz oluvchi biron bir sababga ko'ra kreditni to'lay olmasa ham, ikkinchi tomon majburiyatlarni o'z zimmasiga oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |