Kurs ishi mavzu: “ingliz tili darslarida ertaklarni o'rgatish ishlanma-loyihasi”

1. Mavzu tanlashda va nutq qilishda nazarda tutilgan ta’lim-tarbiyaviy maqsadni aniqlash.
2. Kerakli materialni tanlab olish va uni ijodiy o’zlashtirish.
3. Ingliz tilidagi ertakning kompozitsion-syujet rejasini tuzish.
4. Sinfga kirmasdan ilgari ertakni ovoz chiqarib o’qish va ayni vaqtda hikoya nutqining obrazli-emotsional ifodaliligi ustida ishlashi kerak. O’qituvchi o’quvchilar bilan ishlash protsessidaingliz tilidagi ertakni hikoya qilishning har xil turlaridan: matnga yaqinlashtirib nutq qilish, ijodiy ishlab chiqib (qisqartirib yoki mukammallashtirib va dialoglar kiritib) hikoya qilish,manbalardan foydalangan holda hikoya qilish, shaxsiyatidan kelib chiqib ijodiy hikoya qilishdan foydalanadi. Asarni ta’sirli o’qish va uning mazmunini o’quvchilarga to’gri yetkazish uchun avval o’qituvchining o’zi asar bilan tanishib,uning mavzusi va g’oyasini bilib olishi, personajlar va voqealarni, ularning ichki bog’lanishi, o’zaro munosabatini tasavvur etishi lozim.
Ertak kompozitsiya jihatidan puxta ishlangan, o’quvchini voqealar ketidan ergashtiradi oladigan, kuchli hayajonlantiradigan bo’lishi lozim.Ertakning g’oyaviy-tarbiyaviy tomonlarini har jihatdan ochib berish ham o’qituvchining vazifasidir. Agar o’qituvchi ertakda qaysi g’oya birinchi rejada ekanligini tushuntirsa, tinglovchilar avtorning fikri, his-tuyg’usi va kayfiyatini yaxshi bilib oladilar. Odatda, bolalarga o’qib beriladigan asarning dastlab mavzusi aniqlanadi,so’ng yuz beradigan voqea-hodisalar doirasi, o’qish tempi belgilab olinadi.Matn mazmunidan kelib chiqib, undagi obrazlarni analiz qilishga tayyorlainladi.
Aksenovning aytishicha, badiiy asarni o’qib beruvchi hayolan asar avtori bilan yonma-yon turishi, o’z-o’ziga «Agar avtor bizning oramizda bo’lsa, nima qilgan bo’lar edi?» deb savol berishi va unga javob topishi kerak. Ifodali o’qishda bu usul qiroatxonning hayolini «ilitish» deb yuritiladi. Hayolni «ilitish» o’qiladigan asarni yorqin tasavvur qilish demakdir. Qiroatxon voqea davom etayotgan sharoitni xayolan ko’z oldiga keltirib, yuz berayotgan voqea haqida muayyan bir fikrga keladi va hikoyadagi voqeaga, ishtirok etuvchi qahramonlarga nisbatan o’z munosabatini belgilab oladi.
So’zlovchi birorta ingliz tilidagi ertak mazmunini hikoya qilishidi. Ertak biror yozuvchi asari yoki xalq og’zaki ijodi bo’lishidan qat’iy nazar, so’zlovchi undagi voqea-xodisa va xatti-harakatlarni «o’z ichidan chiqarib», jonli tildagidek hikoya qiladi. Bunday jonli nutqda badiiy asarda tasvirlangan voqea va hodisalarning bayoni ham, asar qahramonlari ham, voqealarga munosabat ham o’z ifodasini topadi