"Debet" so‘zi lotincha bo‘lib "u qarzdor", "Credit" so‘zi esa "ishondi" degan ma'noni bildiradi.
Schyotning tashqi ko‘rinishi.
Debet "Schyot nomi yoki raqami" Kredit
Schyotlarda mol-mulk va uning manbasining hisobot davri boshi hamda oxiridagi holati aks ettiriladi. Schyotlarga hisobot davrining boshiga ma'lumotlari buxgalteriya balansining aktiv va passiv qismlari moddalaridan olib yoziladi. Ushbu ma'lumotlar qoldiq yoki saldo deb ataladi. Ayrim hollarda ba'zi bir schyotlarda saldo bo‘lmasligi ham mumkin. Debet va kreditda aktiv yoki passsivlarning tarkibidagi o‘zgarishlar aks ettiriladi. Hisobot davri ichida schyotning debet qismida yozilgan summalar debet oborot, kredit qismiga yozilgan summalarni kredit oborot deb ataladi.
Buxgalteriya hisobi schyotlarini turkumlashdan asosiy maqsad amalga oshirilgan xo‘jalik muomalalarini umumlashtirish, olinadigan ma'lumotlarni soddalashtirishdan iboratdir. Shu bilan birga mablag‘lar harakati yuzasidan nazorat ishlarini to‘g‘ri tashkil qilishni ta'minlashdir.
Buxgalteriya hisobi schyotlarining turkumlanishi
№
|
Schyotlar turkumlanishi xususiyatlari
|
Xususiyatlardan kelib chiqqan holda schyotlar tarkibi
|
1.
|
Schyotlarning tuzilishiga ko'ra
|
Doimiy schyotlar
|
Aktiv (A) Passiv (P)
|
Vaqtinchalik schyotlar
|
Tranzit schyotlar (T)
|
Balansdan tashqari schyotlar (BT)
|
2.
|
Ko'rsatkichlarni aks ettirilishiga ko'ra
|
Sintetik schyotlar
|
Analitik schyotlar
|
3.
|
Balansda aks ettirilishiga ko'ra
|
Balans schyotlari
|
Balansdan tashqari schyotlar (BT)
|
4.
|
Tayinlanish -mo'ljaliga ko'ra
|
Asosiy schyotlar
|
Aktiv schyot (A) Passiv schyot (P)
|
Tartibga soluvchi schyotlar
|
Kontr-aktiv (KA) Kontrpassiv (KP) To'ldiruvchi
schyotlar
|
Taqsimlovchi schyotlar
|
Yig'ib taqsimlovchi
Hisobot davrlari bo'yicha taqsimlovchi
|
Kalkulyatsiya schyotlari
|
Taqqoslovchi schyotlar
|
Do'stlaringiz bilan baham: |