Kurs jumisi tema

XVF qarızları tuwrısındaǵı Bas pitim qatnasıwshıları

Qatnasıwshı	Summa, mln. SDR
AQSH	4250
Bundesbank (Germaniya )	2380
Yaponiya	2125
Fransiya	1700
Ullı Britaniya	1700
Italiya	1105
Shveytsariya Milliy banki	1020
Kanada	892
Niderlandiya	850
Belgiya	595
Riksbank (Shveuiya)	382
Jami	17000

2-keste Jáhán banki toparı XVF menen bir waqıtta islengen.
Jáhán banki toparı tómendegi shólkemlerden shólkemlesken:
1. Xalıq aralıq remontlaw hám rawajlanıw banki (XTTB).
2. Xalıq aralıq finans korporatsiyasi (XMK).
3. Xalıq aralıq rawajlanıw assotsiatsiyasi (XRK).
4. Investitsion kepillikler boyınsha kóp tárepleme agentlik (IKKTA).
5. Investitsion tartıslardı tártipke salıw boyınsha xalıq aralıq oray (IMTXM).
XTTB iskerliginiń maqsetleri:
- jarlılıq hám ashlıq mashqalasın sheshiw;
- baslanǵısh ulıwma tálimdi támiyinlew;
- er adamlar hám áyeller ortasındaǵı teń haqlılıqtı támiyinlew;
- balalar ólimin kemeytiw;
- OITS hám basqa keselliklerge qarsı gúres;
- ekologiyalıq turaqlılıqtı támiyinlew;
Rawajlanıw jolında global sheriklikti qáliplestiriw XTTBniń iri aksiyadarları bolıp tómendegiler esaplanadı : AQSH - 16,41%
-Yaponiya - 7,78%
-Germaniya - 4,49%
-Ullı Britaniya - 4,31%
- Fransiya-4,31%.
XTTBni Basqarıwshılar keńesi basqaradi. Basqarıwshılar keńesinde hár bir aǵza mámlekettiń Finans ministrleri yamasa Ekonomika ministrleri otıradı. Olar hár gúzde jıynalısadı.
Basqarıwshılar keńesi tómendegi máselelardı sheshiw boyınsha kepillik bolıp tabıladı:
- jańa aǵzaların qabıllaw ;
- banktiń ustav kapitalına ózgeris kirgiziw;
- paydanı bólistiriw;
- banktiń esabatları hám byudjetin tastıyıqlaw.
XTTB iskerligin operativ basqarıw menen atqarıwshı direktorlar keńesi shuǵıllanadı. Keńesde 24 atqarıwshı direktor bar. Sonıń 5 ewi XTTBniń iri aksiyadarları wákilleri bolıp tabıladı.
Dástúrge kóre, XTTB Prezidenti AQSH puqarası bolıwı kerek. Ol 5 jıl múddetke saylanadı.
XTTB 3 túrdegi xızmetlardı aǵza mámleketlerge kórsetedi:
- finanslıq xızmetler;
- máslahát xızmetlerin;
- kadrlardı oqıtıw hám tayarlaw xızmeti.
XTTB investitsion joybarlardı kreditlewge hám mámleketler ekonomikasın strukturalıq tárepten qayta shólkemlestiriw maqsetlerine uzaq múddetli kreditler beredi.
XTTB sonıń menen birge, mámleketlerge protsentsiz kreditler hám grantlar ajratadı.
XMK 1956 -jılda islengen.
XMK iskerliginiń tiykarǵı maqseti bolıp, jarlılıqtı kemeytiw hám xalıqtıń turmıs párawanlıǵın asırıw maqsetinde rawajlanıp atırǵan mámleketlerdıń menshikli sektorına qosılıp atırǵan investitsiyalardiń turaqlı aǵımın xoshametlew esaplanadı.
XMK finanslıq ónimleriniń tiykarǵı bólegin kreditler hám investitsiyalar quraydı.
XMK aktivler portfeliniń 70 procentten artıq bólegin berilgen kreditler quraydı. Berilgen kreditler, tiykarlanıp, orta hám uzaq múddetli kreditler bolıp, olar 15 jılǵa shekem múddetke beriledi.
XMK kompaniyalar hám banklardıń ápiwayı hám jeńilligi aksiyaların satıp alıw jolı menen óziniń investitsion iskerligin ámelge asıradı.
2001-jıldan baslap XMK óziniń klientlerin májbúryatları maydanınan kepillikler beriwdi basladı. Korporatsiya joqarı kredit reytingine (AAA) iye bolǵanlıǵı sebepli, onıń kepillikleri júdá joqarı bahalanadı.
XMK tárepinen qılınıp atırǵan investitsiyalardıń resurs dáregi bolıp, óz kapitalı hám bólistirilmegen payda esaplanadı.
XMK menshikli kompaniyalar hám banklerge 5 jıldan 15 jıl múddetke shekem, húkimet kepilligisiz, kreditler beredi.
XMK resursları tómendegi dereklerden dúziledi:
1. Kapital.
2. Qımbatlı qaǵazlardı satıwdan alınǵan aqshalar.
3. Xalıq aralıq suda kapitalları bazarınan alınǵan aqshalar.
4. Bólistirilmegen payda.
IKKTA 1988-jılda islengen.
IKKTA shet el investorlarǵa kommerciyalıq bolmaǵan mazmundaǵı risklerden kóriliwi múmkin joytıwlar boyınsha kepillik beredi.
Kommerciyalıq bolmaǵan mazmun daǵı risklarǵa tómendegiler kiredi:
- ekspropriatsiya riskı ;
- valyutanı konvertirlew riskı ;
- shet elge valyuta qarjların alıp shıǵıwdı sheklew;
- áskeriy háreketler nátiyjesinde zálel kóriw;
- puqaralar urısı hám tártipsizlikler.
IKKTA tuwrıdan-tuwrı shet el investitsiyalardı kommerciyalıq bolmaǵan risklarınan 15 jıldan 20 jılǵa shekem múddetke qamsızlandıradı.
IMTXM dıń bas maqseti bolıp, investitsion tartıslardı tártipke salıw jolı menen rawajlanıp atırǵan mámleketlerge shet el investitsiyalar qosıwdı xoshametlew esaplanadı. Bul bolsa, óz gezeginde, jarlılıqtı kemeytiw imkaniyatın beredi. Bul Oray 1966 -jılda islengen edi. Payda etilgennen berli 100 ge jaqın investitsion tartıslardı kórip shıqtı.
YETTB 1990-jılda islengen bo Medicina, iskerliginiń maqsetleri tómendegilerden ibarat :
1. Regionlıq integraciyanı qollap-quwatlaw;
2. Jeke menshik hám isbilermenlik rawajlanıp atırǵan mámleketlerde qurallardı basqarıw hám kúsheytiw;
3. Jáhán bazarındaǵı básekileslikti asırıw maqsetinde mámleket kárxanaların menshiklilestiriw arqalı finanslıq támiynlew, menshikli kárxanalardı qayta qayta tiklewdi ótkeriw.
YETTB úsh teksheli basqarıw strukturasına iye: Basqarıwshılar Keńesi, Direktorlar Keńesi hám Prezident Basqarıwshılar Sovetiniń jıynalısı hár jılı bir ret yamasa keminde 5 direktordıń talabına kóre shaqırıladı.
Sheshiwshi qararlar kópshiliktiń dawıs beriw jolı menen qabıl etiledi. Sonısı xarakterliki, YETTB jáhán suda kapitalları bazarınan resurslar tartıw usılınan aktiv paydalanadı. Bunda YETTB sertifikatlardı shıǵarıw jolı menen resurslar tartadı. Jáhán banki bolsa, jáhán suda kapitalları bazarınan obligatsiyalar shıǵarıw jolı menen resurslar tartadı.
YETTB kreditleriniń 70 procentten artıq bólegi menshikli sektorǵa berilgen.