Kurs jumíSÍ Tema

Jetilip qız bolıp uzatıldıq.²¹
Bizler awzımızdı awzımızǵa qoyıp,kewildegi aq túyinshik, kók túyinshikke túyilgen sózlerimizdi bir-birimizge aqtarıp jazılısa bergenimizde balalarımızdıń súren-shawqımı, talasıp jılasqan sesti eleńletti.²²
Orazgúldiń balası kishilew bolǵan soń , Tazaxannıń balası mıltıǵın tartıp alıptı.²³
Endi balası meniń balama kún bermey atır,—dep oyınlı-shınlı qattı-qattı sóyledi Orazgúl.²⁴
Qáte jazsań, men qapa bolaman, — dedi atına minip atırıp.²⁵
—Nege sonsha qıynalasız, altı ay degen demde ótip ketedi.²⁶
Onıń kúlip sóylewi ózine jarasıp, ısıq júzi ábden sulıwlanıp ketetuǵın edi.²⁷
Meniń ájaǵam kúnde ushadı-aw dep oylayman.²⁸
Jaqsı pitkergen balalardıń súwretleri diywalı gazetaǵa qaǵılıp, onnan tısqarı — oqıw kitaplar, qálem, dápterler menen sıylıqlandı. Men de «Qızıl qalpaq» ertek kitabı menen sıylıqlandım. Oqıwdı tabıslı tamamlaǵanıma da, sıylıqlanǵanıma da, onsha quwanbadım.²⁹
— Eger, mına Elmurattıń Tashkentke altı aylıq kursqa bilimin jetilistiriw ushın ketetuǵını sebep bolmaǵanda, usı qısta da kele almas edim, — deydi ol apamlarǵa.³⁰
Qarawıl pechti qansha jaqsa da, jılıwı tek muǵallimge jetedi, bizlerge jılıw jaqınlaspaydı.³¹
Bunday kóylekti qısta kiyip gúpiniń ishinde tozdırǵansha, jazda kiy, — dep búklep-búklep sandıqqa tıǵıp tasladı.³²
Biziń ájaǵamnıń Tórtkúlde oqıytuǵını bizler ushın til menen aytıp jetkere almaytuǵın bir ájayıp baxıt. Biraq, bir jeri unamaydı, bizler onı hár kúni saǵınamız. Tez-tez kelip tursa eken dep ıntıǵamız. Hár yarım jılda, bir jılda zorǵa keledi. Onda da apamlar «kel» dep qoymaǵan soń keledi-aw, Tórtkúl júdá uzaq qusaydı. Paroxod penen Ámiwdáryada ásten júzip keletuǵın qusaydı—«onlaǵan kúnde kelgenimiz» —dep otıratuǵın edi sol kelgenlerinde. Sóytip, usı jazda ájaǵam birotala kelmey de qaldı. Bizler ábden saǵındıq. Men shayı kóyleksiz úshinshi klasqa barıp oqıp júre berdim. Bir kúnleri ájaǵam keldi. — Eger, mına Elmurattıń Tashkentke altı aylıq kursqa bilimin jetilistiriw ushın ketetuǵını sebep bolmaǵanda, usı qısta da kele almas edim, — deydi ol apamlarǵa. Ol úlken aǵash chemodandı ashıp, kógi basım shayı kóylekti shıǵarıp, maǵan usınǵanda, quwanǵanımnan ustarımdı da, ustamasımdı da, bilmey albıradım. «Eger kishkene ájaǵam Tashkentke ketetuǵın bolmaǵanda bul shayı kóylek bıyıl da bizge joq eken» deymen ishimnen kóylekti heshkimge uslatpay, búklewin jazdırmay qoynıma alıp jatıp uyqıladım ǵoy. Azanda shayı kóylekti gúpimniń ishinen kiyip, belimdi buwıp, mektepke kettim. Mekteptiń dálizine kiriwden belbewimdi sheshtim. Biraq shayı kóylegim ońlı kórinbedi. Qızlar kórsin dep gúpimniń shalǵayın ózim ashıńqırap júrmen. Hátte gúpini sheship shayı kóylek penen otırǵım keledi. Biraq, klastıń ishi júdá suwıq. Qarawıl pechti qansha jaqsa da, jılıwı tek muǵallimge jetedi, bizlerge jılıw jaqınlaspaydı. Jıńǵıl degendi mıń órtey ber, bári-bir qızbaydı. Sonda qalay kóyleksheń otırasań! Men sol kúni kóylegimdi qurdaslarıma kórsete almay-aq, úyge qayttım. Apam bolsa: —Adam qısta da páreńi kóylek kiye me eken? Bunday kóylekti qısta kiyip gúpiniń ishinde tozdırǵansha, jazda kiy, — dep búklep-búklep sandıqqa tıǵıp tasladı. Sóytip, shayı kóylekke maqtanıp dolaqlaw bıyılǵı jılı buyırmadı. Aldımızdaǵı jazda da aratura bolmasa oyınǵa, atızǵa kiydirmeytuǵının attan anıq bilemen. Sebebi, jazı menen kishemlerge kómeklesemen, ot oramız, úkelerimdi arqalap, jubataman, top oynaymız, nan qatırıwǵa shópshek ákelemiz. Mal qosqanda sirá kiygizbeydi. Múmkin kishemniń tórkinine qıdırǵanda kiyermen. Sóytse de, jaz erterek shıqsa, ara-tura kiyip qızlardıń kózin qızdırsam dep árman etemen. Ne degen menen basqalarda joq shayı kóylegim bar. Kewlim toq.³³
-Qansha shuwlasańızda Jiyren qosqa qosılmasa bolmaydı! - dep kesip ayttiı Allamurat aǵam. Men Aysultan apama juwırdım. Meni Aysultan apam tınıǵıp tıńlap bolıp: -Álbette, jurttıń jalǵızı ketken ǵalaba iske Jiyren qarap jata ala ma? Biraq ol,otırdı, turdı, tıpırshılap tınıshı ketti: «Erteńnen baslap Jiyren qosqa qosıladı, desesh, -dep qoydı. - Bir kún bolmasa bir kún solay bolıwı kerek ǵoy» - dep, suwıq demin aldı da, óz oyı menen ózi bánt boldı. Sol kúni Aysultan apam meni jibermedi, janına alıp jattı. Biraq, azanda yerte oyattı... Tań qarańǵısınan qaq ayırıp biziń úyge qaray tarttı. Izinde jortıp kiyatırman... Aysultan apamıń ne oylap kiyatırǵanın túsinbeymen.³⁴