Kurs loyihasiNIng maqsad va vazifalari

а)



б)


2- rasm: Shpindelning struktura to’ri va aylanishlar chactotasi grafiklari.


3.Uzatmani uzatish nisbatini aniqlash.


3.1 Dvigateldan valga remenli uzatma uzatish nisbatini topish
<sub> 




 




 </sub>

2. 
   Donabay va guruhli uzatish uzatmasini tishlar sonini aniqlash.
   

3.2.1 Uzatmaning asosiy harakati
І-ІІ S_z=74 z₁=35 z₂=39
z₃=37 z₄=37

ІІ-ІІ S_z=72 z₅=32 z₆=40

z₇=36 z₈=36

ІІІ-ІV S_z=70 z₉=27 z₁₀=43

ІV-V S_z=70 z₁₁=27 z₁₂=43

Z₁₃=35 z₁₄=35

V-VІ S_z=70 z₁₅=20 z₁₆=50

Z₁₇=35 z₁₈=35

Remenli uzatma uchun shkiv diametrini tanlaymiz d₁=140 mm и d₂= 140•1.15=161 mm.

Aniqlangan donabay va guruhli uzatmasini tishlar soni yordamida shpindelni aylanish chactotasini aniqlaymiz. Nominal aylanish chastotasini standart aylanish chastotasidan og’ish mumkin bo’lgan qiymati ±10 (-1)%.
Elekrtodvigatel rotorini aylanish chactotasi uchun kinematik balans tenglamasini tuzamiz n_э=725 ayi/min






<sub>

</sub>
ІІ bo’lim.


UZATMA ASOSIY HARAKAT DETALLARI VA UZELLARINI UZOQBARDOSHLILIGI VA MUSTAHKAMLIGINI.


2.1. Val yuritmasini quvvatini aniqlash
Uzatma asosiy harakati validagi quvvatni quyidagi formula bilan aniqlaymiz.


N_j=N_эл. ŋ_оj (2.1)

Bu yerda N_эл. elektrodvigatel quvvati, кWt

ŋ_оj  Elektrodvigatel validan j-valgacha bo’lgan kinematik juftlarning foydali ish koeffisiyenti (FIK).
Loyihalayotgan yuritma uchun dvigatel tanlaymiz АО2-52-8. Aylanish chastotasi n_э=725 ayi/min va quvvati N_э=5,5 кWt. Ishlangan kinematik sxema yordamida hisoblaymiz.


N₁=N_эл. ŋ_р.п. ŋ_{ }=5,50,960,995²=5,023 кWt;


N_ІІ=N_І ŋ_{ }ŋ_оп=5.230.995²0.99=5,12 кWt;


N_ІІІ=N_ІІ ŋ_{ } ŋ_зл=5,120,995³0,99=4,93 кWt;


N_ІІІ-VІ=N_VІ ŋ_{ } ŋ_зл =4,990,995²0,99=4,86 кWt;


N_ІV=N_ІІІ ŋ_{ } ŋ_зл =4.990,995₂0,99=4,866 кWt;


N_V=N_ІV ŋ_{ } ŋ_зл =4,8660,9950,99=4,769 кWt;


N_VІ=N_V  ŋ_{ } ŋ_зл =4,7690,995²0,99=4,67 кWt.

0. 
   Vallarda aylanish momentini hisoblash.
   

Yuritma asosiy harakat j- valini aylanish momenti quyidagi formula bilan topiladi:
_{ } (2.2)
где ŋ_{j min}- j-val aylanish chastotasi
n_{j min} uzunlikni chastota grafigidan olamiz.
Shunda bizga:
М_{кр І  }=8,1;
М_{кр ІІ}= _{ }=8,9;
М_{кр ІІІ}= _{ }=10,8;
М_{кр ІV}= _{ }=16,94
М_кршп= _{ }=16,92;
М_{кр V}= _{ }=25,08;
М_{кр VІ}= _{ }=64,1.


2.3. Yuritma valini diametrini hisoblash.


2.3.1. Valni hisoblash.
Formuladagi aylanish momentlari yordamida vallarni diametrini topib olamiz:
d_j=10 _{   } (2.03.)

bunda _{ } buralishdagi chegaraviy kuchlanish, МPа. Po’lat45 dan tayyorlangan val uchun

_{ }=20…25 МPа.
Kalta vallarda qiymat kichik, uzun konsolliligida esa katta qiymatda bo’ladi,.


d₁=10_{ } d₁=30 mm
Podshibnik osti diametri d₁=30 mm
d₂=10_{ } d₂=30 mm
Podshipnik osti diametri d_ІІ=30 mm
d₃=10_{ } d₃=30 mm
d₄=10_{ } d₄=35 mm
d₅=10_{ } d₅=40 mm
d_{6 min}=10_{ } d₆= 55mm



2.4. Tishli uzatma modulini hisoblash
Uzatma asosiy harakatidagi tishli uzatma modulini tishni mustahkamligi va qavatlaridagi eskirishni quyidagi formula bilan topib olamiz [6]:

m_изг=100_{ } mm (2.04)

m_пов=_{ } mm (2.05)
_{ }va _{ } egilishga va qavatlaridagi eskirishga bo’lgan ruxsat etilgan kuchlanish, МPа
N  Nominal uzatish quvvati, кWt (kichik ), shu bilan to’liq uzatish quvvati, ayl/min
Y  tish formasi koeffisienti
z  shesterna tishlar soni
i  shu juftlikdagi kichik g’ildirak tishlarsonini kattasiga nisbati

_{ }; b  shesternani eni,

_{ }; k  yuklanish koeffisienti

Birinchi guruh uzatmalar uchun І va ІІ vallari o’rtasida bog’lanishlardan quyidagilarga ega bo’lamiz:

N=N₁=5,23 кWt;
n=630 ayl/min
z=35
i=39/35=1.11
y=0.4095
_{ } =8
_{ }=1.2
К=К_дК_КК_Р
Tokarlik dastgohlari uchun К_Д=1,25; К_К=1,2; К_Р=1 [x ]

Tishli g’ildirak materiali po’lat 40Х; Termik ishlov-toblash.

Bu holatda _{ }=320 МPа va _{ }=950 МPа
Keltirilganlardan foydalanib:
А_І-ІІ=_{ }m(z₁+z₂)=0,5274=74mm
b₁=b₂=b₃=b₄=m_{ } =28=16 mm
d₁=mz₁=235=70 mm
d₂=mz₂=239=78 mm
d₃=mz₃=237=74 mm
d₄=mz₄=237=74 mm.

Ikkinchi guruh uzatmalar uchun І va ІІ vallari o’rtasida bog’lanishlardan quyidagilarga ega bo’lamiz:

N=N_ІІ=5,12
n=560
z=32
i=z_i/z₅=40/32=1,25
y=0,402
_{   }
K=1,5
_{ }=320 MPа _{ } МPа
Keltirilganlardan foydalanib:
_{   }
m=2 mm qilib qabul qilamiz. Shunaqa modulda ІІ, va ІІІ o’qlar orasidagi masofa, Bo’luvchi aylana diametri va kengligi’ teng bo’ladi:
А_І,ІІ=0,5272=72 mm
d₅=m z₅=232=64 mm
d₆=m z₆=240=80 mm
d₇=m z₇=236=72 mm
d₈=m z₈=235=72 mm


b_i=m _{ } =28=16 mm (i=5, 6, 7, 8)

ІІІ va ІV vallar o’rtasida uzatish uchun keying qiymatlarni topamiz:

N=N_ІІІ=4099 kWt
n=450 ayl/min
z=27
i=43/27=1.59
y=0.3895
_{ 
 }
K=1.5
_{ } МPа
_{ } МPа

Keltirilganlardan kelib chiqib

m_изг=_{ }=2.29
m_пов=_{ }


m=2,5 mm deb qabul qilamiz
Shunaqa modulda ІІІ и ІV o’qlar orasidagi masofa, Bo’luvchi aylana diametric va kengligi’ teng bo’ladi:


А_{ІІІ, ІV}=0,52,570=87,5 mm
b_i=m _{ } =2,58=20 mm (i=9.10)
d₉=m z₉=2,527=67.5 mm
d₁₀=m z₁₀=2,543=107,5 mm

ІV va V vallar o’rtasida uzatish uchun keying qiymatlarni topamiz:

N=N_n=4,86
n=280 ayl/min
z=27
ψ=1,2
ψ₀=1,2
y=0,3895
k=1,5
[σ]_k=320 МPа
[σ]_k=950 МPа
Keltirilganlardan kelib chiqib:


m_изг=_{ }
m_пов=_{ }=2,1


m=3mm deb qabul qilamiz
Shunday modulda :
А_{ІV, V}=0,53=70=105mm
b_n=b=b=b=mψ=38=24mm
d₁₁=m z₁₁=327=81 mm
d₁₂=m z₁₂=343=129mm
d₁₃=m z₁₃=335=105mm
d₁₄=m z₁₄=335=105mm.

ІV va V vallar o’rtasida uzatish uchun keying qiymatlarni topamiz:

N=N_v=4,769 kWt
n=180 ayl/min
i=50/20=2,5
ψ = 8
ψ₀=1,2
[σ]_n=320 МPа
[σ]_k=950 МPа

Keltirilganlardan kelib chiqib shunga ega bo’lamiz:

m_изг=_{ }=3.44
m_пов=_{ }=3,1


m=4mm Qabul qilamiz. Shunaqa modulda


А_{V VІ}=0,5470=140mm


b₁₅=b₁₆=b₁₇=b¹⁸=mψ=48=32mm


d₁₅=m z₁₅=420=80 mm
d₁₆=m z₁₆=450=200mm
d₁₇=m z₁₇=435=140mm
d₁₈=m z₁₈=435=140mm


2.5. Kilineoremenli uzatmani loyihalash va hisoblash.


Kilineoremenli uzatmani loyihalash va hisoblashda uni kesimini tanlab olamiz, uzatmani chiziqli tezligi va remenni chiziqli tezligi bir biriga bog’liq bo’lib shunga teng.


_{ }

32 [4] jadval bo’yicha v=5_{ }10 m/s va N=4_{ }7,5 kWt bo’lganda Б va А remen kesimi uchun tavsiya etiladi. B qabul qilinadi.

Keyin tasmalar sonini topamiz:
_{ } (3.07)

Bu yerda N- 725 ayl/min, chastotada elektrodvigatelni quvvati, кWt

N₀- bitta remenda uzatiladigan quuvvat кWt;
К₁- Qamrov burchagiga bog’liq koeffisiyent;
К₂- Ish rejasi va yuklanish koeffisiyenti.
B qirqim uchun d₁=140mm bo’lganda v=5.3 m/s (29 jadval bo’yicha [4]. N₀=1,25 kWt. Qamrash burchagi _{ }170⁰, к₁=0,98 (30.4 jadval.). Ikki smenali tokarlik dastgohlari uchun (31 jadval [4]) К₂=0,87.
Remenlar sonini ko’rsatilgan qiymatlari quyidagicha:
_{ }



3-rasm. Tishli g’ildirak va valdagi kuchni harakat grafigi



4-rasm. Aylanish momenti va reaksiya kuchini epyuralari.
z_p=6 qabul qilamiz
Klinoremenli uzatma uchun mo’ljallangan o’qlararo masofani prototip bo’yicha olamiz l=800 mm. Unda remenni uzunligi shunga teng [4].


L=_{ }= _{ }mm

17- jadvalga asosan [4] L=2240mm qilib tanlaymiz, Bu uchun o’qlararo masofani yuqoridagi formulaga asosan yaxlitlaymiz.

L=884,3mm qiymatni olamiz
Klinoremenli shkivlarni konstruksiyasini malumotnoma orqali qabul qilamiz.