Kvarsli oltin tarkibli rudalarni uyumda tanlab eritishning texnologik sxemasini tanlash va asoslash

15-jadval
Bo’tanadan faollangan ko’mirga sorbsiyali tanlab eritish natijasida yig’ilgan komponentlar miqdori

Komponent	Miqdorlarini hisoblash W(м^3/ч)·С(г/м^3)·ε (доли·ед)	Miqdori
		g/soat	Sorbent g/kg
Au Ag CN^- Jami	100·(1,0-0,02)+16,25 100·1,2·0,6+61 100·860·0,05	114,25 133 4300 4547,25	5,073 5,9 190,9 201,91

Sorbsiyali tanlab eritish natijasida anionitning bo‘tana bilan chiqindiga chiqib ketishi hisobiga yo’qotilishi 30-50 g/t tashkil qiladi. Ko’mirning yo’qotilishi 30g/t deb qabul qilsak, bunda umumiy yoqotilish 100·30 = 3000 g/ch, yoki 3 g/kg. ni tashkil qiladi. Yo’qotilgan ko’mir bilan yo’qolgan oltin va kumush miqdori quyidagicha bo’ladi:

Аu - 3,0·0,15=0,45 g/s va Аg - 3,0·0,1=0,3 g/s.
16-jadval
Ko’mir yordamida sorbsiyalash material hisobi jadvalda keltirilgan.

Mahsulotlar	Mahsulot miqdori, t/s	Au, g/s	Ag, g/s
Kirish: Eritma UTE (м^3) Shlam suvi Ko’mir tozalangan eritma 0,086·18·1,05 -«»- bir vaqta yuklanadigan miqdor Regeneratsiyalangan aktivlangan ko’mir -« »- yangi Jami Chiqishi: Eritma Regeneratsiyalangan eritma -«»- bir vaqta yuklanadigan miqdor To’yingan faollangan ko’mir Yo’qotilgan sorbent Jami:	100 1,527 1,63 5,4 0,010 0,0039 108,57 100 3,157 5,4 0,010 0,0039 108,57	100 16,25 - - - 18,9 - 135,15 20,45 - - 114.25 0,45 135,15	120 61 - - - 6,3 - 187,3 54 - - 133 0,3 187,3

2.8 Sorbsiyalash dastgohlarini tanlash va hisoblash

To’xtovsiz rejimda ishlovchi tanlab eritish jarayonini agitatorlar kaskadini hisoblaymiz.
Sorbsiyalash jarayonini olib borish uchun pachuklardan foydalanib, qayta ishlanadigan bo’tana hajmi yaxshi aralashishi uchun etarli vaqt bo’lishi lozim.
Hisob kitoblar uchun berilgan ma’lumotlar:
Yillik ishlab chiqarish unumdorligi Q_yil = 5000000 t/yil;
Uyum maydoni 3 yarusli S=95800 м²;
Sizdirib o’tkazishda eritmaning zichligi ρ_орош = 18л/(м²ч)=0,018м³/(м²ч);
Umumiy eritmaning chiqishi, 4991103 м³;
Oltin miqdori 1,0 g/t.;
1 Soatlik ishlab chiqarish unumdorligi eritma massa bo’yicha quyidagi formulaga asosan:
Q_ч=Q_yil:(365 × 24)

• 
  Q_ч =4991103:(365·24) = 569,76 m³/soat;
  

Agitator turini tanlash.
Tanlab eritish jarayoni davomiyligi τ = 12 s. Tanlab eritish uchun umumiy hajmini hisoblaymiz:
V_a = V·τ

• 
  V_a = 569,76·12 = 6837,12 m³
  

Hajmi 450 m³ bo’lgan pnevmatik agitatorni tanlaymiz. Agitatorlar soni quyidagi formuladan aniqlanadi:
Т = V_a:V_agit
Т= 6837,12:450 = 16 ta.
Pachukning asosiy geometrik o’lchamlari.
Н_kon = 0,5 × D × tgα,
Pachukning umumiy hajmi quyidagicha aniqlanadi:
V_p = (7 × π × D² : 4) × ((Н_ish – Н_kon) + Н_kon : 3)
Agitator diametric quyidagi formuladan aniqlanadi:
D = (12 × V_p : (π × (3 × Н_ish : D – tgα)))^1/3
Bunda: D— pachuk diametri, m;

V_p— pachuk hajmi, m³;

Н_ish : D— pachuk diametrining balandlikka munosabati: 3.66 deb qabul qilamiz.
α—konussimon pachuk burchagi 45°.
D = 6 м
Pachukning ishchi balandligi:
Н_ishchi = 3.66 × 6 = 21.96 m.
Н_umumiy = 21,96 + 1 = 22,96 м
2. Sirkulyatordagi oqimning tezligi.
Suyuqlik oqimi tezligi (Wos), natijada zarrachlarning osilishi yuzaga keladi o’lchami 0.1-0.25mm, kattarog’I 0.6m/s. Qabul qilamiz W_os = 1 m/s.
Sirkulyatorda oqim tezligi W_os dan 2-3 marta yuqori. Bunda W_os = 1 m/s. sirkulyatordagi oqim tezligi W_s = 2 m/s.
3. Ma’lum 20⁰C dagi bo’tana qovushqoqligi.
20 °С t⁰ dagi bo’tana qovushqoqligi.
(µ_p)_t = (µ_р)_t·(1+4,5·φ)
Bunda (µ_п)_t- bo’tana qovushqoqligi 20°С, mPа·s;
(µ_р)_t- suyuq fazada bo’tana qovushqoqligi 20°С, 1,66 mPа·s;
φ- коэффициент, 0,301.
(µ_p)_t = 1,66·(1+4,5·0,301) = 3,91 mPа·s;
4. Eritmada yirik zarrachalarning cho’kish tezligi.
Cho’kish tezligini aniqlash uchun Arximed va Reynolds kriteriyasini toppish lozim.
Kriteriya Arximed va Reynolds QUY. for. topdi.
Ar = d_т³·g·ρ_р·(ρ_т– ρ_р) : µ_ρ²
Bunda d—qattiq holat zarrasi dizmetri, 0,002 m deb olamiz;
Ρ_s— suyuqlik zichligi, кг/м³;
Ρ_q— qattiqlik zichligi, кг/м³;
µ_р—suyuq faza qovushqoqligi, mPа·S.
Аr = 18,79
Kriteriya Arximed va Reynolds QUY.for.top-di.
Re = Ar :(18+0,61·Ar^0,5),
Re = 0,91
Yirik zarrachalarning cho’kish tezligi .
W_ос= (µ_р·Re) : (d_т·ρ_р)
W_ос= 6,8·10 ^-3 м/с
5. Sirkulyator diametri va uzunligi.
Sirkulyator diametri quyidagi formuladan aniqlanadi;
D_s = D·(W_n:(W_n+W_s))^0,5
D_s = 1,1 м
Sirkulyator uzunligi quyidagi formuladan aniqlanadi;
L_s = Н_ish:3
L_s = 21.96:3 = 7.32 м
Sirkulyatorda sarflanadigan havo sarfi 0,03 м³/(м³·мин).