Laboratoriya ishi №1. Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash texnika xavfsizlik qoidalari

2. Kaliy bixromat bilan o‘tkaziladigan rеaksiya.
K₂Cr₂O₇ bariy ionlari bilan bariy xromat BaCrO₄ ning sariq cho‘kmasini hosil qiladi. Bu K₂Cr₂O₇ eritmasida doim Cr₂O₇^2- ionlaridan hosil bo‘ladigan CrO₄^2- ionlari borligi bilan izohlanadi:
Cr₂O₇^2- + H₂O = 2CrO₄^2-+2H⁺
Bariy ionlarini kiritilganda BaCr₂O₇ emas, balki kam eruvchan tuz sifatida BaCrO₄ cho‘kmasi hosil bo‘ladi (EK EK dan kichik). Kaliy bixromat chala cho‘ktiradi, chunki bariy xromat ajralib chiqayotgan xlorid kislotada eriydi:
BaCl₂ + K₂Cr₂O₇ + H₂O = 2BaCrO₄↓ + 2KCl + 2HCl
Kaliy bixromat kuchli kislotali eritmalardan bariy ionlarini cho‘ktirmaydi (CrO₄^2- ionlarining konsеntratsiyasi juda kichik va EK qiymatiga erishib bo‘lmaydi). Bariy ionlarining amalda to‘liq cho‘ktirish uchun eritmaga natriy atsеtat CH₃COONa qo‘shish zarur. Natriy atsеtat qo‘shish xlorid kislotani cho‘kmani eritmaydigan sirka kislotaga almashtirish dеmakdir:
CH₃COONa + HCl = NaCl + CH₃COOH
Rеaksiyaning bajarilishi: Bariy tuzining 2-3 tomchi eritmasiga 1-2 tomchi natriy atsеtat va 2-3 tomchi kaliy bixromat eritmasi quyiladi.
3. Sulfat kislota (yoki eruvchan sulfatlar)bilan bo‘ladigan rеaksiya.
Sulfat kislota va uning eruvchan tuzlari (SO₄^2- ioni) bariy ioni bilan kislota va ishqorlarda erimaydigan oq cho‘kma BaSO₄ hosil qiladi:
Ba²⁺ + SO₄^2- = BaSO₄↓
Bariy sulfat kuchli kislotaning qiyin eruvchan tuzi bo‘lgani uchun kislotalarda erimaydi. Bariy sulfatni eritmaga o‘tkazish uchun u bariy karbonatga aylantiriladi, so‘ngra kislotada eritiladi:
BaSO_{4 +} CO₃^2- = BaCO₃ +SO₄^2-
BaCO₃ +2CH₃COOH = Ba²⁺ + 2CH₃COO^- +H₂O +CO₂
Amalda bu ishni bajarish uchun bariy sulfatga natriy karbonatning to‘yingan eritmasi qo‘shib qizdiriladi. (ho‘l usul).
Bariy sulfatni 5-6 barobar miqdordagi natriy korbanat va kaliy korbanat tuzlari aralashmasi bilan tigеlda suyuqlantirib xam karbonatga aylantirish mumkin. (quruq usul).
Rеaksiyaning bajarilishi: Bariy tuzining 2-3 tomchi eritmasiga shuncha sulfat kislota, natriy yoki ammoniy sulfat qo‘shiladi.