Laboratoriya ishi Kimyoni chuqur o’qitishda qiziqarli tajribalardan o’rinli foydalanish yo’llari

Kimyoviy svetofor Endi shunchaki behuda behuda nom berilmagan juda oddiy va chiroyli tajribadan boshlaylik, chunki eksperimentda ishtirok etgan suyuqlik o'z rangini svetofor ranglariga o'zgartiradi - qizil, sariq va yashil. Indigo Carmine glyukoza kaustik soda suv 2 shaffof shisha idishlar. Ba'zi ingredientlarning nomlari sizni qo'rqitmasin - planshetlardagi glyukozani dorixonada osongina sotib olish mumkin, indigo karmini oziq-ovqat rangi sifatida do'konlarda sotiladi va siz apparat do'konida kostik soda topasiz. Ularni silkitib qo'yish qulayroq bo'lishi uchun konteynerlarni balandroq, keng poydevor va tor bo'yinni, masalan, shishani olish yaxshiroqdir. Ammo kimyoviy tajribalarni qiziqtiradigan narsa shundaki, hamma narsaga tushuntirish mavjud: Glyukozani kaustik soda bilan, ya'ni natriy gidroksid bilan aralashtirish orqali biz gidroksidi glyukoza eritmasini oldik. Keyin, uni indigo karmin eritmasi bilan aralashtirib, suyuqlikni kislorod bilan oksidlaymiz, uni flakondan quyish paytida to'yingan - bu yashil rangning paydo bo'lishiga sabab bo'ladi. Bundan tashqari, glyukoza asta-sekin rangni sarg'ish rangga o'zgartiruvchi, kamaytiruvchi vosita sifatida ishlay boshlaydi. Ammo flakonni silkitib, biz yana suyuqlikni kislorod bilan to'yintiramiz va bu kimyoviy reaktsiyaga yanaushbu doiradan o'tishga imkon beradi.Natriy bikarbonat va mis sulfat eritmalarining reaktsiyasi (pishirish soda vamis sulfat). Ko'pik karbonat angidridning tez tarqalishi natijasida hosil bo'ladi.
Maktab kimyo xonasi jixozlari va unga qo’yiladigan talablar
Ishning maqsadi: Maktab kimyo xonasi jixozlari va unga qo’yiladigan talablar bilan tanishish. Maktab kimyo xonasi bilan tanishtirish.Tajriba uchun kerakli asboblar:Shisha va chinni idishlar.Kimyoviy tajriba o‘ziga xos ko‘rgazmaliqurol va qo‘llanma bo‘lib, unitayyorlash uchun o‘qish jarayonida o‘qituvchining anchagina vaqti sarflanadi.Kimyoviy tajribaning yetakchi roli o‘quv reja bo‘yicha ajratilgan vaqtga nisbatan2-3 barobar ko‘proq vaqt talabetuvchi, o‘quvchilarning mustaqil tajribalarda hamo‘z kuchini saqlab qoladi. Kimyo kabineti yaxshi jihozlanganligi o‘quvchilarning mustaqil tajribalarini tashkil etish uchun zaruriy jihozlar yetishmasligi natijasidabunday tajribalarni amalga oshirish qiyinchilik tug‘dirganda ham o‘qituvchiko‘rgazmali tajribalarini o‘tkazishi shart.Kimyoviy tajriba jarayonida o‘qituvchi o‘quvchilar kuzatishini tashkilqiladi, laboratoriya jihozlari bilan to‘g‘ri foydalanishni ko‘rsatadi: o‘quvchilardiqqatini tajriba o‘tkazish sharoitlariga, uning maqsadga muvofiqligiga va ta’sirasosiga hamda xavfsizlik texnikasiga jalb etadi.Maktab kimyo tajribasining turlari.Kimyo o‘qitish amaliyotida kimyoviy tajriba ikki turga bo‘linadi:1. Ko‘rgazmali tajriba - o‘qituvchi tomonidan bajariladi.2. O‘quv tajriba - laboratoriya tajribalari, amaliy mashg‘ulotlar, amaliyoto‘tkazish, tajribaviy masalalar yechish tarzida o‘quvchilarning o‘zlari bajaradilar.Bu klassifikatsiya o‘qituvchi va o‘quvchilarning faoliyati asosida yaratilgan Laboratoriya tajribalarining hillari:1. individual (yakka tartibda);2. guruh (bitta stolda o‘tirgan o‘quvchilar bir xil tajribani bajaradilar-u, lekino‘rtasidagi vazifalar taqsimlanib qo‘yilgan bo‘ladi);3. jamoa (turli xil stolda o‘tirgan o‘quvchilar turlicha tajribalar bajaradilar,natijasi esa sinfda muhokama qilib, jamoa bo‘lib xulosalar qiladilar).Kimyo kursining bir qismi o‘tilgandan keyin o‘quv tajribalar:1. laboratoriya tajribalari,2. amaliy mashg‘ulotlar,3. amaliyotdan iborat.Laboratoriya tajribasining maqsadi - yangi bilim olish, yangi mavzunio‘rganish. Laboratoriya tajribalari yangi o‘quv materialni o‘qitishda ko‘proqqo‘llaniladi, o‘quvchilarning ko‘nikma va malakalar egallashda yordam beradi.Laboratoriya tajribasining darsdagi muvafaqqiyati uni tayyorlashga bog‘liq.Avvalo, har bir stol uchun zarur bo‘lgan jihozlarni tanlash va uni o‘z joyigaqo‘yish haqida o‘ylash lozim. Asbobning bir qismi, yoki probirka va shungao‘xshashlarning yo‘qligi butun sinf ishini izidan chiqaradi. Idishlardagi reaktivlaralbatta o‘qituvchi tomonidan tekshirilib ko‘rilishi kerak. Agar bir qism reaktivlarniprobirkalarga quyib berish kerak bo‘lsa, ularni raqamlash, doskada esa qaysiprobirkada qanday modda borligini yozib qo‘yish kerak. Xavfsizlik texnikasiqoidasiga rioya qilish maqsadida biroz murakkab tajribalarni yakka tartibda emas,balki o‘quvchilar guruh bo‘lib (2-3 kishi) bajargani ma’qul.Tajribani bajarish paytida o‘quvchilarning faoliyati boshqarilishi, kim yaxshiishlayotganligini ta’kidlash, xavfsizlik texnikasi va natijalarini kuzatib borishkerak.Ish yakunida avvaldan yig‘ishtirish uchun bir necha daqiqa qoldirish kerak.Ish tamom bo‘lgandan so‘ng, uning natijalari muhokama qilinadi va daftargayoziladi.Amaliy mashg‘ulotlarni o‘quvchilar ayrim mavzularni o‘tgandan keyinmustaqil o‘zlari bajaradilar, ya’ni mavzu tamom bo‘lgandan so‘ng bilimlarnimustahkamlash va takomillashtirish,aniqlashtirish amaliy ko‘nikmalarnishakllantirish, o‘quvchilarda mavjud bo‘lgan ko‘nikma va malakalarini takomillashtirish uchun o‘tkaziladi.Demak, laboratoriya tajribasi va amaliy mashg‘ulot didaktik maqsadigako‘ra bir-biridan farq qiladi.