Laboratoriya jumısı №5 Ammoniy nitrat alıw hám ammiaklı selitradaǵı komponentler analizi Ammiaklı selitra alıw

Laboratoriya jumısı №5
Ammoniy nitrat alıw hám ammiaklı selitradaǵı komponentler analizi
Ammiaklı selitra alıw
Ammiaklı selitra - azotlı tóginlerdiń biri esaplanadı, awıl xojalıǵında keń kóleminde isletiledi. Házirgi waqıtta onı qollanılatuǵın alıw usılı ammiak hám nitrat kislotanıń tásirlesiwine tiykarlanǵan :
_NH3 + HNO₃ = NH₄NO₃
Neytrallaw ushın ádetde 47-54% lı HNO₃ isletiledi. Payda bolatuǵın eritpe derlik suwsız suyıqlanba jaǵdayıǵa shekem puwlatıladı, ol danadarlanadı. Sol sebepli nitrat kislotanı salıstırǵanda joqarı konsentraciyalı eritpesin isletiw maqsetke muwapıq, bul ammiaklı selitra eritpesin puwlatıw ǵárejetlerin azaytadı. Sanaat islep shıǵarıw sharayatlarında nitrat kislotanı ammiak menen neytrallaw procesi neytrallaw ıssılıǵınan paydalanıw (NIF) úskenesinde ótkeriledi, ol jaǵdayda bir waqtıniń ózinde eritpeni biraz bólegin puwlatıw júz beredi. Jumıstıń bunday ámelge asırılıwı 47-49% konsentraciyalı kislota isletilingende ammiaklı selitra eritpesi konsentraciyasın 65% ge shekem hám de 54% li kislota isletilingende 80% ge shekem jetkiziliwin támiyinleydi. Eritpeni keyingi puwlatılıwı vakuum astında bir basqıshlı vertikal úskenede ámelge asırıladı. Quramında 0, 1% ge shekem N₂ O bolǵan puwlatıwdan keyingi 160 ^OC bolǵan ammoniy nitrat NH₄ NO₃ suyıqlanbası bóleklew minarasına bóleklew ushın jiberiledi.
Jumıstı ámelge asırıw tártibi
Azot oksidlerin jutıw ushın mólsherlengen kóbikli úskene bolǵan qurılmada jumıstı ámelge asırıw múmkin (5.1-súwret). Bul halda kislorodlı ballon 7 ornına ammiaklı ballon ornatıladı hám kóbikli úskenedegi azot oksidlerine tiyisli barlıq elementler jawıp qoyıladı (1, 3, 4, 5, 6, 10 suwretler). Qurılmanıń basqa barlıq úskeneleri isletiliwi múmkin hám kóbikli úskenede soda eritpesine azot oksidlerin siltiiy juttırıwda keltirilgen tekstke muwapıq ótkeriw ushın jumısqa tayarlanǵan bolıwı kerek.
Sebebi nitrat kislotanı ammiak menen neytrallaw processinde úlken muǵdardaǵı ıssılıq ajralıp shıǵadı, bul qıyınshılıqlar keltirip shıǵaradı. Studentlerdiń laboratoriya jumısı orınlawında netrallawǵa beridagan eritpe quramında nitrat kislotadan tısqarı málim bir muǵdarda ammiaklı selitra da boladı. Sol maqsette neytrallaw procesin ásteletiw ushın úskenege 100% li ammiak ornına quramında 5-10 % (kólemlik) NH₃ bolǵan ammiaktıń hawa menen aralaspası beriledi. Daslep hawa beriw apparatı qosıladı hám hawanıń kerekli sarpı basqarıladı, keyininen ammiak konsentraciyasın belgilengen muǵdarına muwapıq ballondan ammiak hawaǵa qosıw arqalı ammiak-hawalı qospa payda etiledi.