Laboratoriya jumısı №5 Ammoniy nitrat alıw hám ammiaklı selitradaǵı komponentler analizi Ammiaklı selitra alıw

m₁ – Mg₂P₂O₇ shókpesiniń massası, g; m₂ – baslanǵısh fosforittiń massasi, g;
0,638 – 1 g Mg₂P₂O₇ ga durıs keletuǵın P₂O₅ massası, g.
Ammofostaǵı suwda eriwsheń P₂ O₅ muǵdarın anıqlaw ammafosdagi suwda eruchan P₂ O₅ muǵdarın anıqlaw ushın analizdiń gravimetri tugallanadigan sitratli usuli yakı analizdiń fotokolorimetrik tamamlanatuǵın sitratli usılı boyınsha ámelge asırıladı.
Kerekli ásbap hám reaktivler:
1. Ammafos
2. 20 % li xlorid kislota eritpesi 3. 0, 1 n NaOH eritpesi
4., 10 hám 25% li ammiak eritpeleri 5. Peterman eritpesi
6. Siltiiy magnezal qospa eritpesi
7. Fenolftaleinniń 1% li spirt degi eritpesi.
8. Metil qızılı - indikator, 0, 1% li spirt degi eritpesi 9. Texnikalıq hám analitik táreziler
10. Shıyshe cilindr
11. Shını kishkene kese hám shını stakan tayaqshası menen 12. Eksikator
13. Shını tigel 14. Keptiriw shkafi
Ammoniy sitrattıń 50% li eritpesin tayarlaw. 500 g limon kislotası (k. t.) 600 ml 25% li ammiak eritpesinde eritiladi. Payda etińan eritpe metil qızılı boyınsha neytral bolıwı kerek. Eritpe suw menen 1 l ge shekem suyıltırıladı, aralastırıladı hám filtrlenedi.
Siltiiy magnezial qospanı tayarlaw. 70 g ammoniy xlorid (k. t.) hám 55 g altı suwlı magniy xlorid kristallogidrati (k. t.) 200-250 ml 10% li ammiak eritpesinde eritiladi hám suw menen 1 l ge shekem suyıltırıladı; eritpe aralastırıladı hám bir táwlik tınısh qaldıriladi hám sonnan keyin filtrlenedi.
Jumıstıń atqaralıwı. 0, 0002 g anıqlıqta tartılǵan 1 g átirapındaǵı ammafos úlgisi 6 -10 sm diametrli shını qıysıqshaǵa salınadı, iri dánesheleri shını dáste menen ezg'ilanadi, 25 ml suw qosıladı hám taǵı ezg'ilanadi. Suyıqlıq tinguncha tınısh qaldıriladi hám shókpeni ılaylılatmagan halda suyıqlıqtı 11-13 mm diametrli filtr (aq lentali) ornatılǵan voronkaǵa quyıladı. Filtratni aldınan 20 -25 ml 10% li xlorid kislotası qoyılǵan 250 ml kólemli ólshew kolbasına jıynaladı. Shını qıysıqchada qalǵan shókpeni taǵı 3 ret, hár birinde 20 -25 ml suw isletilingen halda qayta islenedi hám hár birinde qıysıqchadagi shókpeni ezg'ilanadi. Sonnan keyin qıysıqchadagi shókpe filtrge ótkeriledi jáne onı suw menen juwıladı. Shókpeni suw menen juwıw procesi jıynawısh ólshew kolbasındaǵı eritpe kólemi 200-230 ml ga etgenge shekem dawam ettiriledi hám ólshew belgisige shekem suw qoyıladı.
Ólshewli pipetkada 50 ml filtrat ajıratıp alınadı, onı 200-250 ml kólemli stakanǵa quyıladı, oǵan 10 -15 ml 50% li ammoniy sitrat eritpesi yamasa 25-40 ml Peterman eritpesi qosıladı hám ammiak eritpesi menen fenolftalein indikatori boyınsha neytrallanadı. Aste menen, shını tayaqsha menen úzliksiz aralastırıp turılǵan halda 30 -35 ml siltiiy magnezial qospa qosıladı, keyininen 20 ml 25% li ammiak eritpesi quyıladı hám aralastırıwdı 30 minutǵa shekem dawam ettiriledi yamasa 4 Saattan kem yamasa 18 saattan kóp bolmaǵan waqıtqa shekem tınısh qaldıriladi. Sonnan keyin eritpe filtrlenedi, stakan ammmiakning 2, 5% li eritpesi menen juwıladı jáne bul juwındı da filtrden ótkeriledi. Filtrlew processinde diametri 9 -10 sm bolǵan kulsizlantirilgan kók lentali filtr isletiledi. Filtrde qalǵan shókpe 2, 5% li ammiak eritpesi menen 3-4 ret juwıladı, bunda juwıw procesi juwıwǵa ketken suwdiń ulıwma kólemi 100-125 ml ga etkenge shekem dawam ettiriledi. Filtr shókpesi menen birgelikte aldınan kúydirilgen hám tartılǵan tigelga ótkeriledi. Tigeldagi massa qurıtıladı, 700-800^OC xaroratda filtr tolıq janıp ketemen degenshe kuydiriladi, keyininen aq shókpe qalǵanǵa shekem 1000 -1050 ^OC xaroratda kúydiriw dawam ettiriledi. Keyininen tigel shókpesi menen birgelikte eksikatorda suwıtıladı hám analitik tárezinde tartıladı.
Esaplaw. P₂ O₅ miqdori massa úleslerde (%) tómendegi formula menen esaplanadı:

, %

Р О
 ^{m1 0,638250}100
2 5
bul jerde:
m₁ – Mg₂P₂O₇ shókpesiniń massası, g; m₂ – baslanǵısh ammafostıń massası, g;
0,638 – 1 g Mg₂P₂O₇ ga durıs keletuǵın P₂O₅ massası, g.