Laboratoriya mashg’ulotlari

Nazorat savollar

1. 
   Ultrabinafsha (UB-) spektrоskоpiyaning mohiyatini tushuntiring.
   
2. 
   Хrоmоfоr guruhlar deb nimaga aytiladi.
   
3. 
   SF - 46 spektrofotometrning tuzilishini tushuntiring.
   
4. 
   SF - 46 spektrofotometrning ishlash prinsipini tushuntiring.
   
5. 
   O’tkazish koeffitsiyenti qanday o’lchanadi.
   

3. REFRAKTOMETRIK USUL

Yorug'lik nuri ikkita shaffof muhit o'rtasidagi chegarani kesib o'tganda, nur yo'nalishi o'zgaradi va nur sinadi. Ushbu hodisa refraktsiya, ya'ni yorug'likning sinishi deb nomlanadi. Hodisa yorug'ligi nurining normal bilan yo'naltirilgan burchagi burilish burchagi, va bu normalning davomi bilan singan nurning yo'nalishi bo'yicha hosil bo'lgan B burchagi sinish burchagi deb nomlanadi. Yorug'lik sinishi qonuniga binoan, optik bir xil muhit uchun egilish va sinish burchaklarining sinish nisbati doimiydir.

Muhitning sindirish ko`rsatgichini o`lchash uchun xizmat qiladigan asboblarga refraktometr deyiladi. Bu ishda Abbe refraktometridan foydalaniladi. Abbe refraktometri miqdorlari uncha ko`p bo’lmagan suyuqliklarning sindirish ko`rsatgichlarini aniqlash uchun qo’llaniladi. Refraktometrning ishlash usuli tiniq suyukliqlarda sinish burchagining chegaraviy qiymatidan foydalanishga asoslangan.
Agar yorug’lik optik zich muhitdan optik kam zich muhitga o`tayotgan bo`lsa, normalga nisbatan tushuvchi nur hosil qilgan nurlar dastasining burchagi ma'lum qiymatga yetganida, yorug`lik dastasining butunlay zich muhit ichiga qaytishi to`la ichki qaytish hodisasi deyiladi. Shu paytdagi tushish burchagiga chegaraviy yoki limit burchagi deyiladi. Refraktometrning asosiy qismi o`zaro oshiq-moshiq (sharnir) bilan birlashtirilgan ikkita to’g`ri burchakli prizma kameradan iborat (6-rasm). Prizmalar sindirish ko`rsatgichi katta (1,72) bo`lgan shishadan tayyorlangan. Yuqori prizmani yorituvchi, pastdagini esa o`lchov prizmasi deyiladi. Prizmalar orasiga tekshiriladigan suyuqlikdan 1-2 tomchi tomizilib, yuqori prizma tushirilsa suyuqlik yupqa qatlam hosil qilib yoyilib ketadi. Yorituvchi prizmaning AC sirti xira qilib yasalgan.