Laboratoriyaishi № Mavzu: Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiqi. Kombinatsionmantiqiy sxemalar analizi Laboratoriya ishining maqsadi

«YoKI» sxemasi(mantiqiyqo’shishsxemasi) 
ikkivaundanortiqmantiqiyqiymatlarniqo’shishni (konhyunktsiyani) bajaradi. 
Demak“YoKI”sxemasiningkirishi“VA”sxemasiningkirishisingarikamidaikkitabo’ladi.
Rasmda “YoKI” sxemasining shartli belgisi ko’rsatilgan (a-maxsusbelgi, b-to’g’ri 
to’rtburchak ko’rinishidagi belgi). Sxemaning Y chiqishibilanAva B
kirishlariorasidagibog’lanishlarni Y = A

Bmunosabatbilanifodalanadi.

---

SxemaningAva B kirishlarida0bo’lgandagina Y chiqishda0signalihosilbo’ladi. 
QolganhollardasxemaningYchiqishidahardoim“1”hosilbo’ladi. 
“YoKI”sxemasiningishjadvali 
A 
B 
A

B 
0 
0 
0 
0 
1 
1 
1 
0 
1 
1 
1 
1 
 
Yoki mantiqiy elementining diodlar bilan ifodalanishi 
 
X va Y kirishlarga bir vaqtda “0” signali berilsa (yahni ulagichlar bir vaqtda 
ulanmagan holda bo’lsa), Z chiqishda “0” signali hosil bo’ladi (yahni lampa o’chiq holda 
bo’ladi). Kirishlardan birortasiga yoki bir vaqtda ikkalasiga «1» signali berilsa (yahni 
ulagichlardan biri yoki bir vaqtda ikkalasi ulansa), chiqishda «1» signali hosil bo’ladi 
(yahni lampa yorishadi).
«YoKI» elementi mantiqiy funktsiya sifatida Z = X+YVAda Z = X v Y 
ko’rinishlarda tasvirlanadi.
EMAS mantiqiy elementi. Bul algebrasida qo’shuv va ko’paytirish operatsiyalari 
mavjud, ammo bo’lish va ayirish operatsiyalari mavjud emas. Lekin Bul algebrasida yana 
bir fundamental operatsiya, ya’ni inversiya (to’liqlash) operatsiyasi mavjud. 1.1-rasmda 
ko’rsatilgan o’zgartkich sxemasini ko’rib chiqamiz. 
а) 
B 
А 
А

B 
А 
B