Linguopragmatic aspects of fictional texts in English and Karakalpak languages

“bananafish ” used in the title of the story, and decomposed in one of the text 

---

episodes: bananafish — bananas - banana cave - banana hole - banana fever. This 
is a stylistic device based on decomposition of a compound word. The word 
“bananafish” means “a sort of small fish”, and has nothing to do with the meaning of 
the word “banana”. Decomposition of the compound word results in the revival of 
the initial meaning of the word “banana” (fruit) and its connotations. All this makes 
the reader think over the implicit meaning of these words and the whole story. Cer-
tainly, it is possible only if the reader has some background knowledge about J. 
Salinger and his works, about the influence of Hinduism on his writing, in our 
opinion an adequate reading of this text can be arrived at by taking into account the 
cognitive interpretation of the associative potential of the word “banana”. In the 
traditional view of the Hindu “banana-tree ” is a symbol of love. There is a folk 
tradition: women throw banana leaves with flowers on them into the river and watch 
them floating down. The leaf turned over betokens an unhappy love. In general, in 
Hinduism the feeling of love is associated with sufferings rather than positive 
emotions. Similarly, love for the young man of this story is unhappiness; he is not 
able to bear the torture of living with a woman who comes from an absolutely alien 
to him society. This view seems to be w ell -grounded because it is based on the 
verbal signals of the text: the title, the story about bananafish.
We’ll analyze examples from literary works of Karakalpak writers: 
(39) Турымбет ҳаслан сойлемейди. Жумагүл жане жалбарынады: — Бир 
ашыўыңды бер, шабазым? Маған түсин? Енемде елеси адамғой, оның барлық 
азабына шыдайын, мынаў нэресте жетим болмасын! Басына дастық, аягына 
ултарақ болайын, костарым... Буған Турымбеттиң көкиреги жибиспейди. 
Нарестеге бетин де қаратпады. Қайта тиришеленип Жумагүлдиң ишин 
жандырып сөйленеди: — Жинимди тырыстырып сөйлейберме! Саған малым 
шықпағанын бил! Мәңгилик қатын қыламан деген ой болған емес менде, 
болмайды да. Тынык суўды көрмей ылай суўды төкпейин деп жүр едим... Сен 
оны өзиң тезлеттиң!...Жумагүлдиң үмити үзилди. Иши жылығандай бир жуўап 
ала 
алмаған 
соң 
бөпесин 
жерге 
жатқызып 
қундақлай 
берди.
[T.Kayıpbergenov.Qaraqalpaq qızı; p161] 

---

In the example T.Kayıpbergenov depicts the hard situation in the family in implicit 
way using Karakalpak proverb: “tınıq suwdı kórmey ılay suwdı tókpew”, 
phraseological units: bir ashıwıńdı ber, basıńa dastıq ayaǵıńa ultaraq bolayın, 
kókiregi jibispew, metaphors: “ishin jandırıp sóylew”, “jinin tırıstırıp sóylew”, 
“úmiti úziliw”, “ishi jılıǵanday” and involves the reader to reveal the situation .So 
the author stimulates the reader’s creativity and make a decision on the depicted 
problem.
(40) Жумагүл аўылдан шығып кеткен жоқ, бәлким, қыяллы шығар! Ал барып 
хабар алайын десе, еркеклик намыс өзине зине бийлетпейди. Бай менен 
бурынлары сөйлесип көргенинде, қазанына тынық суу өзинен өзи келип 
куйыла қоятуғындай көретуғын еди, енди ылай суўы назар, керек десе азанда 
Жумагүл бардағыдай отта жағылмайды. [T.Kayıpbergenov.Qaraqalpaq qızı; 
p173] 
In this context the author depicts the personage’s inner thoughts implicitly
using metaphors “tınıq suw” and “ılay suw” and makes the reader to stimulate 
their creativity for analyze the better understanding the thoughts of the personage.
We’ll next context from the novel “Qaraqalpaq qızı “ by T.Qayıpbergenov.In 
the extract the author uses concept “waz” and gives different connatations. 
(41)“Олар өз-ара гүбирлесип; — Буны қой, ўазға барайық. Уазға!—деседи. 
Жумагүл ҳайран болды. «Уаз деген не? Ямаса бир шенгектин атымекен? Сирa, 
ўаз деген арзан гөш шығар. Болмаса адамлар бүйтип тарқасама? Мен де сол 
ўазға барып арзан гөш алсам ба екен?» деп, көпшиликтин кеткен тәрепине 
қарап еки қәдем таслап турды да: «Қой, пулы арзанның сорпасы татымас! 
Уазды тыңламай, қайда барасан, сиңлим?—деп асығып жуўырып кетти. 
Жумагүл және ҳайран болып сыбырланды; «ҳаў, ўазды тыңла дегени неси? 
Арзан гөш болса несин тыңлайды киси? Қаланың жалаңаяк адамлары қашшан 
алысып кеткен шығар. Өйбей! Қала деген де адам ҳәр қыйлы нәрсеге дуўшар 
бола береме деймен. Еситпеген, билмеген нәрсениң өзи көп қусайды дүньяда, 
астаўпуралла!. . .Дәрўаз деген болады дейтуғын еди, солмекен? , . . Не болса 
да көрип кетсем, шеп болмас. Айта жүрермен...» Олар басынан түсип жаңағы 

---

жигиттиң изинен асте жүрип еди. Қалаға келген ерлердиң ҳәммеси бир жерге 
топланыпты. Қара шор адам үйилип тур. Ортадағы, қорықшының 
шертегиндей, минбер үстинде бир жалаң бас киси бир қолын алдына созып, 
алақанын биресе жайып, биресе мушлап күйип-писип сөйлеп атыр. 
Минберден шыққан бул сөзлер Жумагүлдиң жүрегине майдай жағымлы 
тийип, қатып қалыпты. «Уаз деген ҳаял-қызды оқытыў.. . Олар еркеклер ден 
ақылсыз емес» деген соз екен-аў. Бул адамның сөзлерин еле де анығырақ 
еситкиси келип, жақынламақшы болып, бир қәдем илгерилеп еди, шетте 
турған адамлардың көзлери «жақынлама, кет арман» дегендей болды да турды.
— Уаз деген ҳаял қыздың маңлайын жети қарыс аштыратуғын нәрсе 
қусайды. 
Тийкарында ўаз деген теңликтиң жаршысыма деймен, әттең ҳәмме еситерме 
еди? Оның несине налыйсаң, әрманың сол болса, сеннен мен еситтим, меннен 
тағы биреў оннан тағы биреў есите береди. [T.Kayıpbergenov.Qaraqalpaq qızı; p 
186] 
In the extract the author uses concept “waz” and gives different connatations. 
“Sira waz degen arzan go’sh shıǵar. Bolmasa adamlar búytip tarqasama?” 
«Waz degen hayal-qızdı oqıtıw. Оlar erkeklerden aqılsız emes» 
“Waz degen hayal qızdıń mańlayın jeti qarıs ashtıratuǵın na’rse qusaydı”. 
“Тiykarında waz degen teńliktiń jarshısı ma deymen”. 
So these definitions depicted implicitly makes the reader to stimulate their 
creativity for giving it’s better description and realizes pragmatic intention to 
stimulate reader’s creativity. 
(42) “—...Саған айтайын десем баталмай жүр едим. Үйдегиге кемпир қарап 
турар. Барайық. Биреўлерғой «қатын қарыўланып қазан қайнатпас» дей 
береди. 
Қазан 
қайнатып 
көрейик, 
журт 
не 
дер 
екен?” 
[T.Katıpbergenov.Qaraqalpaq qızı; p184] 
In this example pragmatic intention to stimulate reader’s creativity is achieved by 
phraseological unit “qatın qarıwlanıp qazan qaynatpas” . The metonymies “úydegi”, 
“birewler” and rhetorical question “Qazan qaynaıp kóreyik jurt ne der eken “ , one- 

---

member sentence “Barayıq” helps to create pragmatic intention to stimulate reader’s 
creativity.
(43) “ Ойламаста едим, Бул қызғой. Үлкейип кәмалға келсе, бетине өгей әке 
ширкеў болмаса,ол мийримсизге енсемниң шуқырын көрсетпес едим- — 
Буның дурыс-аў. Бирақ өзи сүймеген, өзи сүйе билмеген адамды кoп 
ойлайберме! «Ат айланып қазығына келеди» деген. Бир ўақытта түсинсе, 
Тазагүлин еслеп оралар. Келмесе, аты жолына бурыш-пияз. Сениңде теңиң 
табылаp.” [T.Kayńpbergenov.Qaraqalpaq qızı; p197] 
The extract is easy to understand the readers who are competent in Karakalpak
phraseological units and stylistic devices. In the context there are used metaphor 
“ógey áke -shirkew”, phraseological units “eńsemniń shuqırın kórsetpes edim”, “at 
aylanıp qazıǵına keledi”, “atı- jolına burısh piyaz” make the reader dwell on the 
problem and builds coauthorship of the author and the reader. 
So, the analyzed story demonstrates the significance of the reader’s competence 
and his ability for creative thinking. Fictional texts, characterized by imagery, call 
forth a flow of associations and thoughts In (the addresser's consciousness, and that 
helps him disclose the implicit semantic content and the author’s purport. That is how 
the co- authorship of the author and the reader is realized in the process of 
extperception)