Lirik va epik she'rlar bilan tanishtirish usullari she'riy janrlar Badiiy adabiyotning Lirik

III Rus va jahon adabiyoti ta'sirida o'zbek adabiyotiga kirib kelgan janrlar:
1.Sonet
2.Gimn
3.Mansura (Sochma)
4.Oq she'r

Lirik turga mansub yana shunday asarlar borki, ular qandaydir bir janr bilan nomlanmaydi. Oddiygina qilib She'r deb yuritiladi.

She'riy janrlarni o'rganishdan oldin Qofiya nimaligini uni yuzaga keltiradigan unsurlarini bilish kerak!

Sarlavha: Re: Abituriyentlarga yordam: ona tili va adabiyotidan tayyorlov kurslari

Jo'natildi: AbdurRohman dan 01 Noyabr 2007, 12:39:33
Qofiya-she'r misralaridagi ohangdosh so'z va so'zlar uyushmasi.
Qofiyani ham o'ziga xos unsurlari-uni yuzga keltiradigan tovushlari bor.
Raviy-qofiyadosh bo'lib kelgan tub so'zlar oxiridagi, yasama so'zlar negizinig oxirgi tovushlaridir.
Raviysiz qofiya umuman yo'q!
Oshiqki erur ishida sodiq
Ma'shuq bo'lur boshida oshiq.
ushbu baytda sodiq va oshiq qofiyadosh so'zlardir. Raviy esa q tovushi!
Qofiyada raviydan boshqa yana 8ta tovush mavjud:
1.Ta'sis
2.Ridf
3.Qayd
4.Daxl
5.Vasl
6.Xuruj
7.Mazid
8.Noyira

Qofiyaning bu sifatlari ham o'z navbatida 2ga bo'linadi:

1.Muqayyad qofiya sifatlari
2.Mutlaq qofiya sifatlari.

Muqayyad qofiya unsurlar qofiyadosh so'zlarda raviygacha uchraydi: Ta'sis, Ridf, Qayd, Daxl.
Mutlaq qofiya unsurlari esa, qofiyadosh so'zlarda raviydan keyin keladi: Vasl, Xuruj, Mazid, Noyira.

Sarlavha: Re: Abituriyentlarga yordam: ona tili va adabiyotidan tayyorlov kurslari

Jo'natildi: AbdurRohman dan 01 Noyabr 2007, 13:22:40
She'riy janrlar
FARD. Lug'aviy ma'nosi "yakka, yolg'iz". Bu janr lirik turdagi en kichik janr hisoblanadi. Chunki fard 2 misradan iborat bo'ladi.
Kishi aybing desa, dam urmag'ilki, ul erur ko'zgu
Chu ko'zgu tiyra bo'ldi, o'zga aybing zohir aylarmu?!
Devon tuzish an'anasiga ko'ra, fard devonga oxirida kiritiladi.

QIT'A. Lug'aviy ma'nosi "parcha, bo'lak, qism". Qit'alar pandnoma - tarbiyaviy ruhda yoziladi. Qit'a kamida ikki baytdan iborat bo'ladi. Qofiyalanishda toq misralari ochiq qolib, juft misralari o'zaro qofiyalanadi (b-a, v-a, g-a...)
Yuqori o'ltirurni kim tilasa,
Kishilikdin ani yiroq bilgil.

O'ltirur safda yuqoriliqdin

O'ltirur safda yaxshiroq bilgil.
Qit'a ikki xil yo'l bilan yoziladi: