Lochinbekovich jismoniy tarbiya va sport

Ritmik gimnastika — gimnastika mashqlarining sog‗lomlashtirishga 
yo‗naltirilgan shakllaridan biri bo‗lib hisoblanadi. Mashqlar umumrivojlantiruvchi 
mashqlar, yurish, yugurish, sakrash va raqs harakatlaridan iborat bo‗lib, musiqa 
jo‗rligida bajariladi. Harakatlarni bir tempda dam olishlarsiz ma‘lum bir muddat 
bajarish talab etiladi. Ritmik gimnastika mashg‗ulotlari tayyorlov, asosiy va 
yakuniy qismdan iborat bo‗ladi. Mashg‗ulot davomiyligi asosan 30-40 daqiqa 
davom etishi mumkin.
Tayyorlov qismda asosan barcha muskul guruhlari va bo‗g‗imlari uchun 
umumrivojlantiruvchi mashqlari bajariladi. Asosiy qismda esa jismoniy fazilatlar 
kuch, chaqqonlik va chidamlilikni rivojlantirishga qaratilgan mashqlar bajariladi. 
Har bir harakatlar bajarish davomiyligi bir daqiqadan ortmasligi, har daqiqada 
mashqlar shakllari o‗zgartirib borilishi kerak. Kuch mashqlarni bajargandan so‗ng 
chaqqonlik va egiluvchanlik uchun maqlarni bajarish tavsiya etiladi. Mashqlar va 
harakatlar raqs elementlar shakllarida bo‗lishi, musiqa jo‗rligida bajarilishi muhim 
bo‗lib hisoblanadi. YAkuniy qismda jismoniy yuklamalar ta‘siri kamaytiriladi, 
nafas olish, muskullarni bo‗shashtirish, sekin yurish mashqlari bajariladi. 
Musiqa jo‗rligida bajariladigan ritmik gimnastika mashqlarining tayyorlov 
qismida musiqalar tinch navoda bo‗lishi kerak. Asosiy qismda esa musiqalar 
shiddatli, jo‗shqin bo‗lib, tez tez sokin musiqa bilan almashlab turiladi. YAkuniy 

---

177 
qismda yangragan musiqa navosi bir kuydan iborat bo‗lishi mumkin. Ritmik 
gimnastika mashg‗ulotida eng engil yuklamalar ta‘siri ham yurak urishlari sonini 
daqiqasiga 130 taga chiqarishi kerak. Mashg‗ulotlarning sog‗lomlashtiruvchi 
ta‘sirlariga 3-4 mashg‗ulotdan keyin erishiladi. Mashg‗ulotlarda yuklamalarni 
ortirish va boshqarishda shug‗ullanuvchilarning kayfiyati va o‗zlarining sezishi 
muhim bo‗lib hisoblanadi. 
YAxshi tempda bajarilgan har bir mashg‗ulotlarda tana vazni 150—300 
gr.gacha kamayishi mumkin. Tana vaznini boshqarishda parxezga katta e‘tibor 
qaratishi kerak. Agar mashg‗ulotda sarf qilinayotgan kaloriyalarga qaraganda 
iste‘mol qilinayotgan ozuqa maxsulotlarining kaloriyalari ko‗p bo‗lsa tana vazni 
tez tiklanishi hamda tez ortib borishi mumkin. Har hil yoshdagi insonlar tana 
qismlari qo‗llar, oyoqlar, gavda, bel va orqa muskullarni mustahkamlash uchun 
aerob raqs gimnastika mashqlari bilan, aylanma trenirovka qoidasida shug‗ullanish 
tavsiya etiladi. Bu mashqlarda raqs mashqlari, sherigining qarshiliklari, rezini 
espanderlar va ternajerlardagi kuch mashqlari bilan almashlab bajariladi. Aylanma 
trenirovka mashqlarini bajarishda har bir bekatdagi mashqlarni bajarishga 30 
soniya, dam olish uchun ham 30 soniya vaqt ajratish kerak bo‗ladi.