Логистика
Download 5.39 Mb. Pdf ko'rish
|
Abdullaev A. Logistika amaliy mashg\'ulotlar o\'quv qo\'llanma Fergana AL-FERGANUS 2023
|
Tariflar darajasi (yuk stavkalari - dengiz transportida yuklarni tashish uchun)
yuk ko‘tarish hajmi, yukning uzunligi yoki og‘irligi, uning narxi, tovar bozorining holati, yuk bozorining holati, kemaning parvoz shartlari va ular bilan bog‘liq xarajatlar bilan chambarchas bog‘liq. Yukning sifat xususiyatlari katta rol o‘ynaydi: uning boshqa yuklar bilan mosligi, qadoqlash turi, kemaning barqarorligiga ta’sir qilish qobiliyati, buzilish va o‘g‘irlikka moyilligi va boshqalar. Shunday qilib, yuk tashish xizmatlari turli transport bozorlarida sotib olish va sotish tizimidir. Xalqaro iqtisodiy aloqalarda ishtirok etadigan, yuk, transport va boshqa tashkilotlar orqali transport xizmatlarini sotadigan va sotib oladigan mamlakatlar o‘z tovarlarini eksport va import qiladilar. Transport jarayoni ishtirokchilarining munosabatlari oldi-sotdi shartnomasining transport shartlari, transport shartnomalari, shuningdek boshqa yozma hujjatlar bilan tartibga solinadi. Xalqaro transportda transport operatsiyalari tashqi savdo operatsiyalari bilan boshlanadi va yakunlanadi hamda transport xarajatlari to‘g‘ridan- to‘g‘ri hisobga olinadi va tovarlar narxiga kiritiladi. Tovarlarni ishlab chiqaruvchidan (sotuvchidan) iste’molchiga (xaridorga) tashish jarayonini amalga oshirish uni tashishga tayyorlash, eng oqilona transport vositalarini va transport usulini tanlash, shuningdek bir qator tijorat, sanitariya- epidemiologiya va boshqa operatsiyalarni bajarish zarurati bilan bog‘liq. Buning uchun tovarlarni sotish shartnomasining transport shartlariga muvofiq sotuvchi va xaridor transport va sug‘urta shartnomalarini tuzishlari, yukni tashuvchiga yetkazib berish xarajatlarini, komissiyalarni to‘lashlari, shuningdek tovarlarni mumkin bo‘lgan xavflardan sug‘urtalashlari kerak. Tovarlarni eksport qilish va import qilish bo‘yicha shartnomalarning turli xil variantlari Incoterms-2020 deb nomlangan xalqaro savdo palatasining maxsus to‘plamida, shuningdek boshqa bir qator xalqaro shartnomalarda bayon etilgan. Ular kompleksda xalqaro transportni tashkil qilishni tartibga soladi. |
