Лойиҳа бошқаруви

 
г) Қисмларга бўлиб сотиб олиш 
Бу лизингга ўхшайди, лекин активга эгалик фақат у учун ҳақ 
тўлайдиган лизинг берувчига (қарз берувчига) эмас, балки компанияга 
тегишли. Aгар компания тўловларни қабул қилмаса, улар уларни 
олишлари мумкин. Тўловни бўлиб-бўлиб тўлаш учун тўлов асосий 
қарз ва фоизни тўлашдан иборат бўлади. Бу фоиз лойиҳа харажатлари. 
Компания активга эгалик қилганлиги сабабли, актив учун амортизация 
ҳам лойиҳа учун харажат ҳисобланади. Харидор ижарани бекор қилиш 
учун ҳеч қандай йўл йўқ. Хизмат нархи - бу лойиҳанинг харажатлари. 
 
д) Хизмат лизинги 
Бу лизингга ўхшайди, бундан ташқари, ижара тўловлари хизмат 
кўрсатиш миқдорини ҳам ўз ичига олмайди. Оралиқ муддатли ссуда-
лар одатда узоқ муддатли активларни, масалан, ускуналар ва асбоб-
ускуналарни молиялаштириш учун ишлатилади. Кафолатланган кре-
дитга келсак, қарз олувчи ўз компаниясининг активларини ёки ҳаттоки 
шахсий мулкини гаров сифатида, баъзи ҳолларда эса кредит учун 
шахсий кафолатни тақдим этади. Гаров таъминланмаган кредитлар 
учун гаров талаб қилинмайди, аммо улар одатда оз миқдорга эга ва 
қарз берувчига нисбатан юқори таваккалчилик туфайли ставкалар 
одатда юқори бўлади. 
Қарз олувчи тўловни амалга оширмаса, у қарзни қайтариб олиш 
хавфини ўз зиммасига олади ва бу ўз навбатида пул оқимининг аҳво-
лини аввалгидан ҳам ёмонлаштиради. 
Узоқ муддатли молиялаштириш 
Узоқ муддатли молиялаштиришни бир неча усул билан олиш мумкин: 
• одатда компаниянинг йирик активлари, масалан, облигациялар 
ёки айирбошланадиган кредит акциялари билан таъминлана-
диган узоқ муддатли кредит линияларидан фойдаланиш; 
• капитал бозори (фақат листинг компанияси) орқали акциядорлик 
капиталини жалб қилиш ёки мавжуд акционерлардан устав 
капиталини кўпайтиришни талаб қилиш; 
• сотиб олинаётган мулк ёки асбоб-ускуналарни гаровга қўйиш 
орқали молиявий лизинг олиш. 

---

 
ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ 
~ 109 ~