Лойиҳа Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

предмети ҳисобланади. 
Ёш даврлари психологияси фанининг назарий вазифалари 
шахснинг камол топиши қонуниятлари ва турли ѐш даврдаги 
одамларда намоѐн бўладиган психик фаолият, ҳолат ва шарт-
шароитларининг ўзаро таъсири хусусиятларини ўрганишдан 
иборатдир. 
Ёш даврлар психологияси фанининг амалий вазифаларини эса 
психик жараѐнларнинг намоѐн бўлиши ва ривожланиши, 
шунингдек инсон шахси психологик хусусиятларининг таркиб 
топиши қонуниятларини ўрганишда қўлга кирган илмий 
далилларини таълим-тарбия соҳаларига тадбиқ этиш ташкил этади. 

---

286 
Ёш даврлар психологиясида Ж. Пиаженинг тутган ўрна катта. 
Ж..Пиаженинг
―
Ақлий ривожланиши‖ ҳақидаги фикрларига тухталамиз. 
Жан Пиаже назарияси билиш фикрлаш ва хотира жараѐнлари ва ақлий 
ривожланиши узоқ муддатли ривожланиб боришини айтиб ўтган. Швейцария 
психолог Ж. Пиаже ўзининг назарияларида ақлий ривожланиш 
жараѐнларидаги ўзгаришлар ѐшга боғлиқ равишда эканлигини айтиб ўтган.
Ж. Пиаже яратган назариясида таълим жараѐнида тарбиячилар таъсирида 
болалар ва ѐшлар аста-секин мантиқий ва илмий фикрлашга қодир 
бўладилар. Албатта Ж. Пиаже узоқ муддатли ривожланиш ўзгариши унинг 
назариясини амалиѐтга тадбиқ этилишини белгилади, сабаби у болаларни 
яқиндан кузатиб сўнг, туғма хусусиятлар ҳам аниқ босқичлар орқали 
ривожланишини, яъни ўсмирлик даврининг охиригача эканлигини 
билдирган. Психолог олим Ж. Пиаже, ақлий ривожланиш кетма-кетликда 
тўртта асосий босқичда аста-секинлик билан ўсишини айтиб ўтган. Демак: 
Ж. Пиаже, билим доирасининг шаклланиши ҳам тўрт асосий босқичларини 
ўз ичига олади – деган таклиф ишлаб чиқди, улар (3) преоперационал 
фикрлаш, (2) аниқ, (1) сенсомотор разведка, тезкор фикрлаш яъни (4) расмий 
операцион фикрлаш жараѐнларига тухталган. Бу босқичлар ―Зина‖ моделини 
ривожлантириш кейинчалик улар бир-бирини тўлдириб боради. (
―
Ta'lim 
Psixologiya‖ китоби. Copyright 2009 Kelvin Seifert © 46-47 бетлар)