"Loyiha" va "loyihalarni boshqarish" so’zlari turli sohalardagi va hukumat darajasidagi menejerlar tomonidan ishlatiladigan terminologiyada aniq belgilangan

Tuzilish va loyihalarni boshqarish funksiyalari

Loyihani boshqarish uchun tuzilish zarur. Tuzilishning mazmuni loyihani sinchkovlik bilan ierarxik quyi tizimlar va tarkibiy qismlarga ajratishdir.

Loyiha tarkibi ishlab chiqilishi kerak bo’lgan yoki ishlab chiqarilishi kerak bo’lgan mahsulotlarni aniqlash uchun mo’ljallangan va loyihaning yakuniy maqsadi bilan amalga oshiriladigan ishlarning elementlarini birlashtiradi.
Bundan tashqari, loyihani tuzish jarayoni umumiy loyihani rejalashtirish jarayonining ajralmas qismidir va uning maqsadlarini belgilaydi, shuningdek konsolidatsiyalangan (bosh) loyiha rejasini va mas’uliyat va vazifalarni tayinlash matritsasini tayyorlaydi.
Boshqarish funksiyalari loyihaning barcha yo’nalishlarida va barcha darajadagi menejerlar tomonidan bajarilishi kerak bo’lgan asosiy, bazaviy faoliyatni o’z ichiga oladi.
Loyiha boshqaruvi funksiyalari loyihani boshqarishning barcha bosqichlarida va bosqichlarida amalga oshiriladi: rejalashtirish, loyiha nazorati, tahlil qilish, qarorlarni qabul qilish, loyiha budjetini tuzish va bajarish, bajarishni tashkil etish, monitoring, baholash, hisobot berish, ekspertizadan o’tkazish, tekshirish va qabul qilish, hisobga olish, boshqarish.
Loyihani boshqarishning kichik tizimlari ob’ektlar tarkibiga va loyihaning boshqariladigan elementlariga qarab, loyihada nisbatan mustaqil ravishda shakllantiriladi.
Loyihaning asosiy ob’ektlari va boshqariladigan elementlari eng umumiy shaklda: vaqt, mehnat, qiymat va xarajatlar, daromadlar, resurslar va xizmatlarni sotib olish va etkazib berish, resurslar (allaqachon sotib olingan), loyiha o’zgarishlari, loyiha risklari, axborot va aloqa, sifat va hokazolarni ichiga oladi. Ushbu kichik tizimlar deyarli barcha loyihalarda mavjud. Har bir o’ziga xos loyihada o’ziga xos quyi tizimlar qo’shilishi mumkin.
Quyi tizimlar va loyihalarni boshqarish funksiyalari o’rtasidagi farq quyi tizimlar mavzuga yo’naltirilganligi va funksiyalar muayyan jarayonlar, proseduralar va usullarga yo’naltirilganligi hisoblanadi. Quyi tizimni boshqarish deyarli barcha funksiyalarni amalga oshirishni o’z ichiga oladi. SHunday qilib, xarajat rejalashtirish va xarajatlarni nazorat qilish bir xil mavzu bo’yicha - xarajatlarga asoslangan bo’lib, xarajat rejalashtirish va sifatni rejalashtirish bir xil rejalashtirish tartib-qoidalariga, tarmoq modellariga va boshqalarga asoslangan.
Asosiy fan sohalari bo’yicha loyihalarni boshqarish tizimining quyi tizimlari quyidagilarga bo’linadi:
loyiha mazmunini boshqarish, ish hajmi, vaqtni boshqarish, davomiylikni boshqarish,
xarajatlarni boshqarish, sifatni boshqarish, xaridlar va ta’minotni boshqarish, resurslarni taqsimlashni boshqarish, inson resurslarini boshqarish, risklarni boshqarish,
resurslarni boshqarish, integratsiya (muvofiqlashtirish) boshqaruvi, axborot va kommunikatsiyalarni boshqarish.

4.