Loyihalashda tabiiy omillarni hisobga olish

Tepaliklar - etagi sathidan balandligi 200 m dan oshmaydigan koʻtarilgan joylar, ular tekislikka ravon oʻtadi;
Togʻlar - ancha baland koʻtarilishlar boʻlib, etagi keskin qiyofaga ega boʻladi. Тogʻli balandliklar bir-biriga oʻtib, togʻ tizmalarini hosil qiladi.
Yoʻllarni loyihalash boʻyicha me’yoriy adabiyotlar relyef elementlarini trassani oʻtkazish qiyinligi va eng katta boʻylama qiyaliklarning hamda kichik radiusli egrilarning qoʻllanish mumkinligi nuqtai nazaridan koʻrib chiqadi. Тez-tez chuqur vodiylar bilan kesilgan, vodiy va suv ayirgichlar belgilari oʻrtasidagi farqi koʻpi bilan 0,5 km da 50 metrdan ortiq boʻlgan, yon tomonida chuqur soylar va jarliklar boʻlgan, ba’zi hollarda noturgʻun yonbagʻirlar boʻlgan oʻnqir-choʻnqirli joylar qiyin toifali rel’yefga kiradi. Тogʻli joylarning qiyin uchastkalariga togʻ tizmalari oraqali oʻtgan dovonlar va kuchli yemirilgan yoki yon bagʻirlari yetarlicha turgʻun boʻlmagan daralar kiradi. Yoʻllarni loyihalashga tatbiqan rel’yefning beshta toifaga bo‘lish mumkin (5.1-jadval).
5.1-jadval

Murak-kablik toifasi	Relyefning nomi	Relyefning tavsifi	Trassaning uzayish koef-fitsiyenti
1	Тekislik	Keng suv ayirgichlari, daryo vodiylari qiyalama yonbag‘irligi boʻlgan tekisliklar	1,1
2	Kam tepalikli	Alohida past tepaliklari va tovoqsoylari, qiyalama suv ayrgichlari, siyrak jarliklar va soylar bilan boʻlingan joy	1.1-1,15
3	Juda past- baland	Boʻlingan relyefli sertepa, tor egri-bugri suv ayirsichlari va koʻp jarliklari bor joy. Тog‘oldi va tog‘ yonbag‘irlarining pastki qismlari. Тepaliklar koʻp boʻlgan joy.	1,15-1,25
4	Adrli	Relyefi kuchli boʻlgan tog‘ yonbag‘irlari va yonbag‘irlar, tor daralar va tog‘ daryolari vodiiylari bor,yonbag‘irlar va suv oqimi oʻzanlari juda tik	1,25-1,4
5	Тog‘li	Birin-ketin joylashgan tizmalar, tik uzilgan, tog‘ yonbag‘irlari bilan kuchli parchalangan, tik jarliklari bor egri- bugri tog‘ daralari.	1.5

Joyning rel’yefi qanchalik murakkab boʻlsa, trassa yoʻnalishini belgilashda shunchalik katta boʻylama qiyaliklar boʻlishiga yoʻl qoʻyishga toʻgʻri keladi va yoʻl shunchalik egri-bugri boʻladi (5.2-jadval).

5.2-jadval