M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova

kiyatırǵan adamdı kórip gilt toqtadı. (T.Q.) Ol súysinip 
oqıǵanlıqtan waqıttıń ótip ketkenin de sezbedi. (J.S.)
3. Shıǵıs seplik qosımtalı kelbetlik feyil, atawısh 
feyillerden hám sol feyillerdiń toplamınan boladı. 
Mısalı: Ol albıraǵanınan bosaǵaǵa súrnigip ketti. Biyta-
nıs kisini kóriwden ekewiniń de húreyi ushıp qorqısıp 
qaldı. (T.Q.)
4. Atawıshlar menen tirkewishler hám kómekshi 
atawıshlardıń dizbeginen boladı. Mısalı: Ol qurdasın
kórgen soń sóylesip qalǵan shıǵar. (T.Q.) Uqıplı basshı 
dep sol ushın aytadı ǵoy. (Ya.M.) Ol qıstawlı tapsırma
menen júrip ketti.
109-shınıǵıw. Oqıń. Sebep pısıqlawıshlardı tawıp, olardıń ózi 
qatnaslı sózge baylanıslı sorawların qoyıp qanday sóz shaqap-
larınan bolǵanın túsindiriń.
1. Gúlnara ılajsızdan sırtqa shıqtı. (Q.D.) 2. Men seniń 
túsinbey júrgenińe hayranman. (Ó.A.) 3. Onıń orınsız 
ashıwlanǵanına basqalar duw kúlisti. (T.Q.) 4. Shóllep 
kiyatırǵan qoylar suwdı kórip juwırıstı. (J.S.) 5. Ol usı 
sebepli burınǵı pikirge kelisim bermedi. (T.Q.) 6. Azat kóp 
juwırǵanlıqtan entigip qaldı. (J.S.) 7. Ábdimurat Polatovtıń 
kirip keliwi menen bári de orınlarınan órre turdı. (T.N.)
110-shınıǵıw. Kóshirip jazıń. Sebep pısıqlawıshlardıń astın 
sızıń. Olardıń sorawların, qanday sóz shaqaplarınan hám sóz 
dizbeklerinen bolǵanın aytıń.

---

85
1. 
Annabaydı 
ılajsızdan 
mal 
baǵıwǵa 
májbúrledi.
2. Qıdırbaydı unatqanı ushın oǵan jaqsı keńes berdi. 
(J.S.) 3. Ekewi de jalǵız baladan bolǵanlıqtan márdikardan 
qalatuǵın bolǵan edi. (M.D.) 4. Temirbektiń selk-selk kúlkisi 
Gúlsimniń kirip keliwi menen tıyıldı. (T.Q.) 5. Jiyemurat 
Serkebaydı qonaq-qopsılardı jayǵastırıp júrgen shıǵar dep 
irikpedi. (T.Q.) 6. Dostıńnan túye sora, uyalǵanınan biye 
berer. (naqıl.) 7. Ol ashıqlıqqa shıǵayın dese qorqadı. (T.Q.)
111-shınıǵıw. Berilgen gáplerdiń mánisine qaray kóp noqat-
tıń ornına tómendegi sózlerdiń tiyislisin qoyıp kóshirip jazıń. 
Olardıń qanday sorawlarǵa juwap berip turǵanın hám qanday sóz 
shaqaplarınan bolǵanın anıqlań.
1. Ol aǵasın kórgende jılap jiberdi. (J.S.) 2. Ol terley 
basladı. (T.Q.) 3. Ógiz ógizden kóredi (naqıl). 4. Ol jıldıń 
ótip ketkenin de bilmedi. (J.S.) 5. Qalıń torańǵıllardıń sarı 
túsli japıraqları sıldırap turar edi. (J.S.) 
Kerekli sózler: qısınıp, qısınǵanınan, súysinip oqıǵan-
lıqtan, jer qattı bolsa, esken samal menen.
Is-hárekettiń isleniw maqsetin bildiretuǵın pısıq-
lawıshqa maqset pısıqlawısh delinedi.
Maqset pısıqlawısh nege? ne maqset penen? qanday