M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova

136-shınıǵıw. Bardı, suwǵardı, tegisledi, kórdi, ayttı. Berilgen 
sózlerden iyesi belgisiz gáp dúziń.
137-shınıǵıw. Iyesi belgisiz gáplerdiń bayanlawıshların anıqlań.
Húrmet etip kútedi jerdi,
Toyındırǵan hámme xalıqtı,
Topıraqtı qısımlap kórdi,
Atız tapqa kelip qalıptı.
(X.Saparov)
138-shınıǵıw. Tekstti oqıp shıǵıń. Iyesi belgisiz gáplerdi tabıń.
Erte zamanlarda bir aqıllı adam Shortanbay toǵayınıń 
ortasındaǵı orpań gúzar jol menen esheginiń ústinde nan 

---

104
jep kiyatır eken. Abaysızda nanınıń bir usaǵı jerge túsip 
ketipti. Ol dárriw esheginen túsip, sol nannıń usaǵın izley-
di, taba almaydı, bir hápte izleydi, taba almaydı. Aqırı sońı 
sol nannıń usaǵı adamlardıń ayaqları astında qalmasın dep, 
jaqın awılǵa eshegin satıp, pulına nannıń bir usaǵı túsken 
jerdiń aynalasın tórt diywal menen qorshaptı.
Esińizde bolsın, nannıń ózi de — nan, usaǵı da — nan, —
dep juwmaqlaydı ol. 
(T. Qayıpbergenov)
Sorawlar hám tapsırmalar:
1. Iyesi belgisiz gáp dep nege aytamız?
2. Iyesi belgisiz gáptiń bayanlawıshı neshinshi bette tu-
radı?
3. Kórkem shıǵarmalardan iyesi belgisiz gáplerge mısallar 
keltiriń.
§ 24. Nawrız — jıl bası
139-shınıǵıw. Tekstti oqıp shıǵıp, mazmunın sóylep beriń. 
Nawrız haqqında pikirlesiń.
Tariyxıy dereklerge qaraǵanda, Nawrız erteden kiyatırǵan 
milliy bayram. «Nawrız» sózi «jańa kún» degendi bildiredi. 
Hár jılı 21-martta Shıǵıs xalıqları Nawrız bayramın bayram-
laydı. Dáryamızǵa suw keledi, diyqanlarımızdıń júzlerinde 
quwanısh kúlimlep, erteńgi gúzin bergey dep úlken úmitler 
menen atızlarǵa shıǵadı. Jasıl túske engen tábiyatqa gózzal 
ózgerisler kiredi. Suwıq táreplerge ketken quslar qaytıp 
keledi. Elimiz ǵárezsizlikke eriskennen berli, jıl sayın 
Nawrız bayramı xalqımızdıń ullı milliy bayramı sıpatında 
belgilenip atır. Úlken analarımızdıń qollarınan shúlen 
qazanlarda qaynatıp tayarlanǵan súmelek hám nawrız gójeniń 
mazasın aytpaysız ba?! Hárbir insan ata-babalarımızdıń 
shıraylı, naǵıslı, sulıw kiyimlerin kiyip, olar ishken 
awqatların tayarlap, oynaǵan oyınların oynap, átkónsheklerde 
ushıp, at arbalarǵa minip, eski dástúrlerimizdi eske túsirip, 
Nawrız áyyamınıń jaqsı ótiwi ushın qızıǵıwshılıq penen 

---

105
qatnasadı. Nawrız ayındaǵı tábiyattaǵı ózgerisler adamnıń 
densawlıǵı, keleshegi ushın yosh, kúsh-jiger, quwat beredi 
desek qátelespeymiz.
(«Qaraqalpaqstan jasları» gazetası)