118
– tromb hosil qiladi. Trombning tomirga
tiqilib qolishi tromboz
deyiladi. Odatda, tromb hosil bo‘lish holati asta-sekin ro‘y bera-
di, bu yangidan kengaygan, kollaterallar degan nom olgan mayda
tomirlar orqali aylanma qon aylanishining bo‘lishi uchun sharoit-
lar orqali vujudga keladi.
Trombning bir qismi asosiy massadan
uzilib chiqishi va em-
bolga aylanishi mumkin. Embol tomir bo‘shlig‘ini tomir bo‘ylab
berkitib qo‘yishi mumkin (emboliya). Yog‘ bo‘lakchalari, havo pu-
fakchalari, travmada yoki infeksiyalarda tomir bo‘shlig‘iga tush-
gan mikrob to‘plamlari ham embol bo‘lishi mumkin. Emboliyada
qon aylanishi to‘satdan buziladi, kollaterallar rivojlanishga ulgura
olmaydi, natijada to‘qimalar yoki a’zoning tegishli qismi tez ora-
da nekrozga uchraydi.
Bosh miya, yurak va o‘pka
tomirlarining
emboliyalari ayniqsa xavfli bo‘lib, kishining o‘lib qolishiga sabab
bo‘lishi mumkin.
Klinik hоlаti vа bеlgilаri. Klinik manzara tromb hosil
bo‘lishining
tezligiga, tomirning katta-kichikligiga va kollateral-
larning soniga bog‘liq. Venalar trombozida qon aylanishining bu-
zilishi qon dimlanishi hodisalari (zararlangan
vena sohasida sia-
noz, shish, og‘riq) bilan ta’riflanadi. Arteriyalar trombozida tomir
bo‘shlig‘i batamom bekilib, qon aylanishining asta-sekin buzilishi
(gangrena) ro‘y beradi. Arteriyalar emboliyasida to‘satdan keskin
og‘riq turadi, oyoqlar sovuq qotadi, tomir urmay qoladi va gan-
grena rivojlanadi. Bosh miya, yurak, o‘pka emboliyasida ular ning
faoliyati to‘satdan to‘xtab qoladi. Emboliya qisman bo‘lganida
a’zolar faoliyati batamom to‘xtamaydi va davo to‘g‘ri olib borilsa,
bemor hayotini saqlab qolish mumkin bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: