M. M. Protodyakonov tasnifi haqida nima bilasiz?

Yer osti lahimlarini qazib o‘tish va mustahkamlash ishlarin- ing tashqi atrof muhitga ta’siri

Yer osti lahimlarini qazib o‘tish va mustahkamlash ishlari yer usti o‘simlik o‘suvchi yotqiziqlarni buzilishi, ifloslanishiga olib kelishi bilan birga, yer ustida ag‘darmalar hosil bo‘lishi ham o‘sim- lik va hayvonot dunyosiga yomon ta’sir ko‘rsatadi.

Ochiq yer osti lahimlarini qazib o‘tish va mustahkamlash ish-

88

lari olib borilganidan so‘ng bino va sanoat maydonlari qurilganida ustki o‘simlik o‘suvchi yotqiziqlar buziladi va ifloslanadi.

Bu yuzaga kelgan holatlarni qayta tiklash bo‘yicha bir qancha ishlar bajarishi lozim, qidiruv ishlarning hamma bosqichlarida amalga oshirilishi kerak.

Nazorat savollari:

1. Stvollarni o‘tish usullari haqida tushuncha bering.

   
   

2. Stvollarni maxsus usulda o‘tish usullari haqida gapirib bering.

   
   

3. Kon lahimlarini o‘tishda qanday xavfsizlik choralarini ko‘rish kerak?

   
   

89

XOTIMA

Yer osti lahimlarini qazib o‘tish va mustahkamlash ishlari ancha ko‘p mehnat talab qiladi va ishchi kuchi qimmatga tushadi.

Asosiy yo‘nalishlardan biri yer osti lahimlarini qazib o‘tish va mustahkamlashni kompleks mexanizatsiyalashdir.

Ochiq yer osti lahimlarini va mustahkamlash lahimlarini o‘tishda (kanavani mustahkamlagichsiz va transheyalar) kompleks mexanizatsiyalash yer kavlovchi mashinalar qo‘llash bilan hal qilinadi.

Kompleks mexanizatsiyalashni shrufni burg‘ilab va maxsus metall yoki plastik mustahkamlagich bilan o‘tilganida qo‘llasa bo‘ladi.

Stvol ham ularning ko‘ndalang kesim yuzasi katta (14 m² dan katta) bo‘lgannida aralash yo‘li bilan o‘tishni to‘liq mexanizatsi- yalsh maqsadga muofiq bo‘ladi.

Yer osti kon lahimlarini o‘tishda va eksplatatsiya qilganda foy- dali qazilma qazib olish ishlari borgan sari jadal sur’atlar bilan olib borilmoqda.

90

http://hozir.org