M. N. Mamadjonova tta farmakologiya kafedrasi katta ukituvchisi

Metildinoprost – sintetik preparat dinoprostga nisbatan kuchli va davomli
tasir kursatadi.
Dinoproston - PGG’2@ - Prostoglandin E2 bulib, xomilador ayol bachadonini kuchli ritmik kiskarishini va tonusini oshiradi, xamda bachadon buynini
bushashtiradi.Tomirlarning umumiy karshiligini pasaytiradi, kon bosimini tushiradi.Lekin dinoprostondan fark kilib, upka tomirlarini toraytirmaydi,
bronxospazm chakirmaydi.Kapillyarlar utkazuvchanligini va yurak urishi sonini
oshiradi ( taxikardiya ) , chunki stAMF mikdorini kamaytiradi. Dinoproston ichak motorikasini ( xarakatini ) oshiradi, meda sekrestiyasini susaytiradi.
Lyuteolitik tasirga ega.Dinoprost kabi kullaniladi.
Fenoteroid – tokolitik vosita bulib, bachadonning V2- adrenoresteptorlarini kuzgatadi.Vaktidan avval boshlangan tugish jarayonini tuxtatadi.Chunki bachadon mushaklarining kuchli bushashtiradi.Samarodorligi yukori preparat.
Lekin bachadonga tanlab tasir etish xossasi yukligidan , kupgina nojuya tasirlar rivojlanadi (taxikardiya, titrash, kon bosimini pasayishi, mushaklarning bushashishi, terlash, dispepsiya) . Ichilganda (tabl) salbutamolga nisbatan tezrok tasir kursatadi. Lekin kiska tasir etadi. Xomila va chakalokga unchalik tasir kursatmasi xam, ona bolada taxikardiya chakiradi.
Magniy sulfat – miometriy xujayralariga kalstiy ionlarini kirishini buzadi.Kalstiy miometriyning kiskarishi uchun zarur.Bundan tashkari magniy sulfat tugridan-tugri miometriyga salbiy tasir etib, uni kiskarishini suaytiradi.
Miometriyni asosan tonusini oshiruvchi vositalar .
Bu gurux vositalari miometriy tonusini oshirib mayda tomirlarni sikkanligidan asosan bachadondan kon ketishni tuxtatish uchun kullaniladi.Bu maksadda koramug alkaloidlari bazi sintetik vositalar keng kullanildai.Koramug , javdar bugdoy boshoklarida parazit xolida yashaydigan zamburug bulib tarkibida zaxrli alkoloidlar bor. Amaliy nuktai nazardan lizirgin kislotasi amidining xosilalari bulgan alkoloidlar axamiyatlidir. Ular 2 guruxga bulinadi: 1-suvda eruvchan alkoloid-ergometrin, 2-suvda erimaydigan alkoloidlar-ergotoksin (erokreptin, ergokornin, ergokristin, ergozin.)
Koramug (shox kuya) ning barcha alkoloidlari, bachadon mshaklarini kiskartiradi , tomirlarini toraytiradi, kon bosimini oshiradi, endoteliyni jaraxotlaydi.
Ergometrin maleat.Ergometrin koramug alkoloidlarning asosiylaridan biridir. Boshka alkoloidlardan nisbatan bachadon mushaklariga tez va kuchli tasir kursatib miometriyni davomli topik kiskarishiga olib keladi. Kichik dozalarda kon aylanishiga tasir kilmaydi. Adrenolitik xossaga xos emas . Ergometrin enteral va paraenteral yul bilan kiritilganda xam yaxshi samarador. Koramugning boshka alkoloidlarga nisbatan tomirlarning sillik mushaklariga bevosita tasir etib spazm chakirish xossasi kuchsizrok. MNS tasir etib tinchlantiradi, kon aylanish markazi va tomirlarni toraytiruchi reflekslarni susaytiradi adashgan nerv markazi va kayd kilish markazini kuzgatadi.
Koramug individual alkoloidlardan iborat preparatlar: Ergometrin maleat , ergotamin gidrotartrat, galen va yangi galen preparatlari ( koramug kuyuk ekstrakti ), alkoloidlar aralashmasi – ergotal asosan bachadondan kon ketishini tuxtatish va tugishdan keyingi davrda bachadon invalustiyasini tezlashtirish uchun kullaniladi. Lekin ularni tugish jarayonida kullab bulmaydi chunki xomilaning asfiksiyasiga sabab buladi. Ergotamin migrinni davolashda kullaniladi ( miya tomirlarini tebranishini kamaytiradi ). Koramug bilan utkir zaxarlaganda abort chakirish uchun- kuchli xarakatli kuzgalish, tirishish , kayd kilish, ich ketish, epigastral kismda kuchli ogriklar va taxikardiya kuzatiladi.