M oliya 4-bob. Moliyaviy boshqaruv

A.V. Vahobov, T,S. Malikov
® uzoq, o ‘rta va qisqa muddatli istiqbolga mo'ljallangan m am ­
lakat taraqqiyotining ijtimoiy-iqtisodiy bashoratlarini ishlab chiqish- 
da ishtirok etish;
• iqtisodiyotni moliyaviy sog‘lom lashtirish va uni tarkibiy 
jihatdan qayta qurish, mamlakatdagi tovar ishlab chiqaruvchilar, 
ishlar va xizmatlarni bajaruvchilarning manfaatlarini himoya qiluvchi 
va qo‘llab-quvvatlovchi chora-tadbirlarni ishlab chiqish va ularni 
amalga oshirishda qatnashish;
• mamlakatdagi pul-kredit siyosatining asosiy yo‘nalishlari, 
iqtisodiyotdagi hisob-kitoblar va toMovlarning ahvolini yaxshilash 
bo‘yicha takliflarni ishlab chiqishda ishtirok etish;
• faol investitsion siyosatni shakllantirish va uni am alga 
oshirishga yo'naitirilgan choralarni ishlab chiqish, davlat investitsiya 
dasturlari va mamlakat Taraqqiyot byudjetini ishlab chiqish va 
moliyalashtirishga qatnashish;
» moliyaviy rejalashtirish va milliy xo‘jalikni moliyalashtirish 
sohalarida uslubiy rahbarlikni amalga oshirish;
• m amlakat moliyaviy resurslar balansini ishlab chiqishda 
(Iqtisodiyot vazirligi bilan birgalikda) faol ishtirok etish;
• moliyaviy intizom buzilganda moliyalashtirishni cheklash yoki 
um um an to ‘xtatib qo‘yish;
• va boshqalar.
H ozirgi paytda M oliya vazirligining markaziy ap paratid a 
quyidagi bosh boshqarm alar va boshqarm alar b o iish i mumkin:
• davlat byudjeti bosh boshqarmasi;
» valyuta aktivlari va majburiyatlari bosh boshqarmasi;
• hududlar moliyasi bosh boshqarmasi;
• a g ro sa n o a t m a jm u in i m oliyaviy ta rtib g a so lish b o sh
boshqarmasi;
• ijtimoiy soha va fanni moliyalashtirish bosh boshqarmasi;
® nazorat-taftish bosh boshqarmasi;
® investitsiyalar boshqarmasi;
• iste’mol bozori va xizmat ko‘rsatish sohalarini moliyaviy 
ham da narx orqali tartibga solish boshqarmasi;
• boshqaruv organlarini moliyalashtirish boshqarmasi;
• soliq siyosati boshqarmasi;
w w w .ziyouz.com  kutubxonasi

---

M oliva
• buxgalteriya hisobi va audit uslubiyoti boshqarmasi;
• qim m atli qog‘ozlar va moliya bozori boshqarmasi;
• moliya institutlari faoliyatini muvofiqlashtirish boshqarmasi;
• sanoatning bazaviy tarm oqlari va yoqilg‘i-energetika majmui 
moliyasi boshqarmasi;
• m udofaa m ajm ui, h u q u q -ta rtib o t o rg an lari va boshqa 
sohalarni moliyalashtirish boshqarmasi;
• va boshqalar.
M oliya vazirligining m uhim bo'linm asi G ‘aznachilik tizimi 
bo‘lib, u davlat byudjetining kassa ijrosini ta’minlashga m as’uldir. 
Moliyaviy boshqaruvga bevosita daxldor bo'lgan G ‘aznachilik 
tizim ining asosiy vazifalari tarkibiga quyidagilar kiradi:
• m am lakat byudjeti ijrosini tashkil qilish, amalga oshirish va 
nazorat qilish;
® kassaning yagonaiigi prinsipidan kelib chiqib, Xazinachilikning 
b ankdagi hisob v araq larid a b o ‘lgan byudjet d a ro m a d la ri va 
xarajatlarini boshqarish;
» davlatning byudjetdan tashqari fondlari moliyaviy ijrosini 
ta ’minlash;
• davlat moliyaviy resurslarining hajmlarini qisqa m uddatli 
bashoratlash va ularni operativ boshqarish;
e M arkaziy bank bilan birgalikda davlatning ichki va tashqi 
qarzlarini boshqarish va unga xizm at ko‘rsatish;
• byudjet b o ‘yicha hukumatning moliyaviy tadbirlari to ‘g‘risida 
shuningdek, mamlakat byudjet tizimining ahvoli to ‘g‘risida qonun- 
chilik va ijroiya organlariga hisobot taqdim etish;
• va boshqalar.
M am lakatning M arkaziy banki moliyaviy siyosat va uning 
tarkibiy qismi bo'lgan pul-kredit siyosatini amalga oshirishda muhim
rol o ‘ynaydi. U X azinachilik tizim i organlari bilan birgalikda 
byudjetning kassa ijrosini ta ’minlaydi va boshqa kredit institutlari 
faoliyatini nazorat qiladi.
Moliyaviy boshqaruv tizim ida D avlat soliq qo'm itasi va uning 
quyi organlari ham m uhim rol o ‘ynaydi. U lar yordam ida soliqlar, 
yig‘imlar va boshqa to ‘lovlarning to‘g‘ri hisoblanishi, ularning tegishli 
byudjet fondlariga to ‘liq va o ‘z vaqtida o ‘tkazilishi ustidan nazorat
ww w .ziyouz.com kutubxonasi

---