M. S. Maxmudova Logopediya (Tovushlar talaffuzidagi kamchiliklar)

Tekshirish savol va topshiriqlar: 

---

149 
1. 
Dizartriyaga ta’rif bering. Uning sabablarini ayting. 
2. 
Anartriya tushunchasini yoritib bering. 
3. 
Dizartriya bo’yicha mualliflar ishlaridan misollar keltiring. 
4. 
Dizartriya shakllarini ayting. 
5. 
Bulbar hamda psevdobulbar dizartriya sabablari, mexanizmini 
yoriting va ularni o’xshash va farqli tomonlarini ayting. 
6. 
Qobiqli va qobiq osti dizartriyasini yoritib bering. 
7. 
Dislaliya va dizartriyaga qiyosiy tavsif bering. 
8. 
Dizartriya belgilarini ochib bering. 
9. 
Dizartriyani bartaraf etishdagi birinchi bosqichning maqsad va 
vazifalarini ayting. 
10. 
Dizartriyani bartaraf etishda ikkinchi bosqichning maqsad va 
vazifalarini ayting. 
11. 
Maxsus nutq bo
ғchalariga borganda dizartrik bolalar nutqini 
kuzating.
Tayanch tushunchalar 
1. Dislaliya ( grekcha dis-qisman, lalia-nutq) – nutqning qisman buzilishi. 
2. Progeniya (grekcha pgogenus – pastki jag‘) – pastki jag‘ning oldinga 
chiqishi. 
3. Prognatiya (grekcha prognathas – yuqori jag‘) – yuqori jag‘ning oldinga 
chi-qishi. 
4. Rinolaliya (lotincha «rinos» – burun, «lalio» – nutq) – burunli nutq 
tushunchasini anglatadi. 
5. Uranoplastika – qattiq tanglay yoriqligini bartaraf etish maqsadida 
qilinadigan operatsiya. 
6. Xeyloplastika – labdagi yoriqlikni bartaraf etish maqsadida qilinadigan 
plastik operatsiya. 

---

150 
7. Dizartriya (diz – grekcha arthroo – tovushlarni bo’lib talaffuz etish) – nutq 
apparatining innervatsiyasidagi kamchiliklar tufayli nutqning talaffuz 
tomonidan buzilishi. 
8. Anartriya (an + grekcha arthroo – tovushlarni bulib talaffuz etish) –
dizartriyaning og’ir formasi, nutq harakat muskullarining paralichi tufayli 
nutq tovushlarini talaffuz kilish mumkin bo’lmay qoladi.