M. S. Tulayev

O‘
 lchash 
Axborotlarni qayd 
qilish bilan amalga 
oshiriladi 
Q
ayta ishlov berish 
Axborotlarni saqlash va 
tayyorlash bilan amalga 
oshiriladi 
Uzatish
 
Moliyaviy hisobotni 
taqdim qilish bilan 
amalga oshiriladi 
Axborotlar
Ma’lumotlar
X
o‘jalik faoliyati 

---

19 
Statistik hisob vazifalari bilan buxgalteriya va operativ hisob yuritish uzviy 
bog‘langandir. Shuning uchun ham xo‘jalik hisobida statistika hisobi tashkil 
qiluvchi rol o‘ynaydi. 
Statistika hisobining ko‘rsatkichlarini hisoblab chiqish uchun ham barcha 
mavjud o‘lchov birliklar – natura, mehnat va pul o‘lchov birliklaridan 
o‘rganilayotgan hodisaning mazmuni va qo‘yilgan vazifalariga qarab 
foydalaniladi.
Respublikadagi amaldagi qonunchilikka asosan buxgalteriya hisobi va 
hisobotini tashkil etishni buxgalteriya hisobi subyektining rahbari amalga 
oshiradi
2
. 
Buxgalteriya hisobi subyektining rahbari quyidagi huquqlarga ega: 
buxgalteriya hisobi xizmatining rahbari boshchiligida buxgalteriya hisobi 
xizmatini tashkil etish yoki shartnoma asosida jalb qilingan buxgalter xizmatidan 
foydalanish; 
buxgalteriya hisobini yuritishni ixtisoslashtirilgan tashkilotga (auditorlik 
tashkilotlari, soliq maslahatchilari tashkilotlari va ustavida buxgalteriya hisobini 
yuritish bo‘yicha xizmat ko‘rsatish nazarda tutilgan boshqa tashkilotlar) shartnoma 
asosida yuklash; 
buxgalteriya hisobini mustaqil yuritish. 
Buxgalteriya hisobi subyektining rahbari: 
hisob siyosati, ichki hisob va hisobot tizimi ishlab chiqilishini; 
ichki nazorat tartibini; 
buxgalteriya hisobi to‘liq va ishonchli yuritilishini; 
hisob hujjatlarining but saqlanishini; 
moliyaviy hisobotning tayyorlanishini; 
soliq hisobotining va boshqa moliyaviy hujjatlarning tayyorlanishini; 
hisob-kitoblar o‘z vaqtida amalga oshirilishini; 
ushbu Qonun 12-moddasining talablariga rioya etilishini ta’minlashi shart. 
2
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi O’zbekiston Respublikasi Qonuni 11-modda, 2016 yil 13 aprel

---

20 
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda quyidagilarni xulosa qilish mumkin. 
Buxgalteriya hisobi bo‘yicha bilimlarga nafaqat professional buxgalter balki 
korxona rahbari ham ega bo‘lishi lozim. Buxgalteriya hisobi va iqtisodiy tahlil 
bilim 
asoslariga 
ega 
bo‘lishlik, tavakkalchilikni kamaytirishga, bozor 
iqtisodiyotining asosiy yo‘nalishlari bilishga, o‘z vaqtida boshqaruv va investitsion 
qarorlarni qabul qilishga asos bo‘ladi.