M sohasi: im yo‘nalis oliy V t “o iqtis


Yechish.    formuladan foydalanamiz.    ya’ni     12.53


Download 1.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/22
Sana14.05.2020
Hajmi1.09 Mb.
#105995
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   22
Bog'liq
1-sem 1-mod. amaliy mashgulotlari IuM


Yechish.
 
 formuladan foydalanamiz. 
  ya’ni 
  
12.53. 
  va 
  nuqtalar berilgan
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 vektorga perpendikulyar tekislik tenglamasi yozilsin. 
12.54. 
  nuqtadan oʻtib, 
  tekislikka parallel 
tekislik tenglamasini tuzing.  
Yechish.
  
formuladan
. Berilgan tekislikning normal vektori 
 bilan izlangan tekislikning normal vektori ustma-ust tushadi, 
demak, 
 va izlangan tekislik tenglamasi 
 yoki 
 boʻladi.  


0
3; 5; 8
M

6
3
2
28 0
x
y
z




 
2
2
2
6 3 3 5 2
8
28
41
7
6
3
2
d
      


 


5; 1; 1

2
2
4 0
x
y
z


 


2; 3; 5
M
4
3
2
N
i
j
k
 











0
0
0
0
A x x
B y y
C z z







 
 

4
2
3
3
2
5
0
x
y
z
 
 
 
4
3
2
27 0.
x
y
z






1
0; 1; 3
M



2
1; 3; 5
M
1
M
1
2
N
M M

 


2; 3; 1
M

5
3
2
10 0
x
y
z










0
0
0
0
A x x
B y y
C z z












2
3
1
0
A x
B y
C z
 
 
 


5; 3; 2
n



5,
3,
2
A
B
C

 


 
 

5
2
3
3
2
1
0
x
y
z
 
 
 
5
3
2
1 0
x
y
z


 

 
65 
12.55. 
  nuqtadan oʻtuvchi va 
 tekislikka parallel tekislik 
topilsin.  
12.56. 
 
  nuqtadan oʻtuvchi va koordinata oʻqlaridan teng kesmalar 
ajratuvchi tekislik tenglamasini yozing.  
Yechish.
 Tekislikning kesmalarga nisbatan tenglamasidan foydalanib, 
 
  ga ega boʻlamiz. 
 nuqtaning koordinatalari izlangan 
tekislik tenglamasini qanoatlantiradi, shuning uchun 
 bundan

Shunday qilib, 
 tenglamaga ega boʻlamiz. 
12.57. 
 
  oʻqqa parallel,  
 va 
 oʻqlardan   va   kesmalar ajratuvchi 
tekislik tenglamasi yozilsin. 
12.58. 
 
 tekisliklarning kesishish chizigʻidan 
va 
 nuqtadan oʻtuvchi tekislik tenglamasini yozing.  
Yechish.
 Ma’lumki 
 tenglama 
ning ixtiyoriy qiymatida 
 
va 
 tekisliklarning kesishgan chizigʻidan oʻtuvchi 
tekilikni aniqlaydi. Demak, 
 
nuqtaning 
koordinatalari bu tenglamani qanoatlantirishidan   ni topamiz: 
 bundan 
 Shunday qilib, izlangan 
tenglama  
yoki 
 
boʻladi. 
12.59. 
 
 
nuqtadan va 
 
 
tekisliklarning kesishish chizigʻidan oʻtuvchi tekislik tenglamasini tuzing. 
12.60. 
 toʻgʻri chiziqdan va 
 nuqtadan oʻtuvchi 
tekislikning tenglamasini tuzing.  
Yechish.
 Tekislik 
 nuqta orqali oʻtadi, shuning uchun 




2
1
0.
A x
By
z



   


2; 2; 2

2
3
0
x
y
z





5; 4; 3
A


a b c
 
1
x
y
z
a
b
c
  


5; 4; 3
A
5
4
3
1
a
a
a
  
12
a

12 0
x y z
  

Oy
Ox
Oz
a
c
5
1 0,
x y
z
 
 
2
3
2 0
x
y z

  


3; 2; 1
M


1
1
1
1
2
2
2
2
0
A x B y C z D
A x B y C z D










 
1
1
1
1
0
A x B y C z D
I




 
2
2
2
2
0
A x B y C z D
II






5
1
2
3
2
0.
x y
z
x
y z

 
 

  
M



3 2 5 1
6 6 1 2
0,

   
  

9
.
13

 


9
5
1
2
3
2
0
13
x y
z
x
y z
 
 

 

5
14
74
31 0
x
y
z






0; 2; 1
M
5
9
13 0,
x
y
z




3
5
1 0
x y
z
 
 
1
1
1
1
2
1
x
y
z








0; 2; 1
M


0; 2; 1
M

 
66 
Toʻgʻri chiziqning 


1; 2; 1
s



 yoʻnaltiruvchi vektori bilan tekislikning 


; ;
n
A B C


 normal vektori perpendikulyar. Bu vektorlarning skalyar 
koʻpaytmasi 
 
0
s n
 
 
, 2
0
A
B C

  .  
 
Boshqa tomondan 
 nuqta toʻgʻri chiqda yotadi, demak 
tekislikda ham, uning koordinatalari tekislik tenglamasini qanoatlantiradi.  


 


1 2
1
1 1
0
A
B
C


 
   , yoki 
2
0.
A B
C
  
  
Quyidagi tenglamalar sistemasini yechamiz: 
2
0,
2
0.
A
B C
A B
C

 

   

 
Natijada 5 ,
3 .
A
C B
C
 

 
 
Izlanayotgan tekislik tenglamasi 




5
2
3
1
0
x
y z
C

 
 

 yoki (
0
C
 ga 
qisqartirgandan keyin) 5
3
9 0.
x
y z

    
12.61. 
2
3
1
1
2
3
x
y
z





 toʻgʻri chiziqdan va 
  nuqtadan oʻtuvchi 
tekislikning tenglamasi yozilsin.  
12.62. 
3
6
7
1
1
2
x
y
z






 toʻgʻri chiziq va  4
2
2
3 0
x
y
z


   tekislik orasidagi 
burchakni toping.  
Yechish.
 Toʻgʻri chiziq va tekislik orasidagi burchakni topish formulasidan 


4; 2; 2 ,
N

 

 


1; 1; 2 ,
s



 
 
4 1 2 1 2
2
6
1
.
2
1 1 4
16 4 4
6
24
Sin

     



  
 

 
Demak, 
.
6



 
12.63. 
0,
2
3 0.
x y z
x y z
  

    

 toʻgʻri chiziq va  2
2
5 0
x y
z
 
   tekislik orasidagi 
burchakni toping.  
12.64. 
nuqtadan oʻtuvchi va OM

 vektorga perpendikulyar tekislik 
tenglamasi yozilsin.  
12.65. 
 nuqtadan 
 ga perpendikulyar tekislik tenglamasi yozilsin. 
12.66. 
  va 
 nuqtadan teng uzoqlikda boʻlgan nuqtalar 
geometrik oʻrnining tenglamasi yozilsin.  


1; 1; 1
A
 


3; 4; 0


; ; 0
M a a


1; 2; 3
M

OM

;
;
2
a
A a
a







0; ; 0
2
a
B






 
67 
12.67. 
 nuqtadan 
oʻtuvchi va koordinata oʻqlaridan teng kesmalar 
ajratuvchi tekislik tenglamasi yozilsin.  
12.68. 
 
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 va 
 oʻqlaridan 
 va  
 
kesmalar ajratuvchi tekislikning tenglamasi yozilsin. 
12.69. 
 
  nuqtadan oʻtuvchi va 
 va 
 oʻqlardan  
oʻqdagidan 
koʻra ikki marta katta kesma ajratuvchi tekislik tenglamasi yozilsin.  
12.70. 
 va 
nuqtalardan oʻtuvchi va 
 oʻqqa parallel 
tekislik tenglamasi yozilsin. 
12.71. 
 
 oʻqdan va 
nuqtadan oʻtuvchi tekislik tenglamasi yozilsin. 
12.72. 
 
 oʻqdan va 
 nuqtadan oʻtuvchi tekislik tenglamasi yozilsin. 
12.73. 
 
  oʻqdan va 
  nuqtadan oʻtuvchi tekislikning tenglamasi 
yozilsin. 
12.74. 
 
 oʻqqa parallel hamda 
 va 
 nuqtalardan oʻtuvchi 
tekislikning tenglamasi yozilsin.  
12.75. 
 
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 hamda 
 tekisliklarga 
perpendikulyar tekislikning tenglamasi yozilsin.  
12.76. 
 
 va 
 nuqtalardan oʻtuvchi hamda 
 tekislikka perpendikulyar tekislikning tenglamasi yozilsin. 
12.77. 
 

 va 
 nuqtalardan oʻtuvchi tekislikning 
tenglamasi yozilsin.  
12.78. 
 
  oʻqdan 
 tekislik bilan 60
0
 burchak tashkil etuvchi 
tekislik tenglamasi tuzilsin.  
12.79. 
 Quyidagi tekisliklardan qaysilari perpendikulyar ekanligini aniqlang: 
 
1) 
 va 
  
 2) 
  va 
  
 3) 
 
va 
 
12.80. 
 Quyidagi tekisliklardan qaysilari parallel ekanligini aniqlang: 
 1) 
 
va 
 
 2) 
 
va 
 
 
3) 
 va 
  
12.81.  
  nuqtadan oʻtuvchi,  
va 
 
tekisliklarga perpendikulyar tekislikning tenglamasi yozilsin.  
12.82. 
 Quyidagi tekisliklar koordinatalar sistemasiga nisbatan qanday joylashgan: 
1) 
             2) 
                  3) 
 


2; 1; 3
M



4; 0; 4
M

Ox
Oy
4
a

3
b



1; 3; 5
M

Oy
Oz
Ox


1
0; 1; 3
M


2
2; 4; 5
M
Ox
Ox


0; 2; 3
M

Oz


2; 4; 3
M

Oy


4; 0; 3
M
Oz


1
2; 2; 0
M


2
4; 0; 0
M


0; 0; a
0
x y z
  
2y x



1
1; 2; 0
M
 


2
1; 1; 2
M
2
2
4 0
x
y
z


 


1
1; 1; 2
M



2
2; 1; 2
M


3
1; 1; 4
M
Oz
2
5
0
x y
z
 

5
3
1 0
x y
z
 
 
2
5
3
6 0
x
y
z


 
3 0
x y z
   
2
3
5 0
x
y z

  
7
2
0
x
y z

 
7
21
3 0
x
y
z


 
2
3
4
12 0
x
y
z




4
6
8
1 0
x
y
z


 
2
3
5 0
x
y
z


 
2
3
9 0
x
y
z


 
2
3
4 0
x y
z
 
 
6
2
9
5 0
x
y
z


 


2; 1; 1

3
2
4 0
x
y z

  
3 0
x y z
   
1 0
x y
  
2
0
x
z


2
3
0
x
y
z




 
68 
4) 
             5) 
                  6) 
 
7) 
           8) 
                9) 
        10) 
 
12.83. 
 1) 
 va 
    
 
2) 
 va 
 tekisliklar orasidagi burchak topilsin. 
12.84. 
 Tekisliklar tenglamalarini tuzing: 
1) 
  nuqtadan oʻtuvchi va koordinata tekisliklarining har biriga parallel 
boʻlgan; 
2) 
 nuqtadan va koordinata oʻqlarining har biridan oʻtuvchi. 
12.85. 
 
Quyidagi tekislik tenglamalarini kesmalarga nisbatan va normal 
koʻrinishidagi tenglamalarini yozing: 
 1) 
 
 
  2) 
 
12.86. 
 
 va 
 tekisliklar kesishish chizigʻidan 
oʻtuvchi va: 
1) koordinatalar boshidan; 
 
2) 
 nuqtadan; 
3)  
oʻqiga parallel boʻlgan tekisliklar tenglamasi tuzilsin. 
12.87. 
 
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 hamda 
2
2
4 0
x
y
z


   tekisliklarga perpendikulyar tekislikning tenglamasi yozilsin. 
12.88.  4 3 5 8 0
x
y
z


   va  4
3
5
12 0
x
y
z



  parallel tekisliklar orasidagi 
masofa topilsin.  
12.89. 
  2
3
9 0
x y
z
 
  ; 
2
2
3 0
x
y
z


  ;  3
4
6 0
x y
z
 
   tekisliklarning 
kesishgan nuqtasi topilsin.  
12.90. 
 
 nuqtadan oʻtuvchi va  a i
j k
  
   
,  b i
j k
  
   
 vektorlarga 
parallel tekislik tenglamasini tuzing. 
12.91. 
 
 nuqtadan 

 va 
 nuqtalardan 
oʻtuvchi tekislikkacha boʻlgan masofa topilsin. 
12.92. 
 
4
3
x
y


 

 toʻgʻri chiziqning yoʻnaltiruvchi vektori topilsin.  
1) 
3
2
y
z


 

  
2) 
2
1
y
z x


  

  
3) 
4
x
z y


 

 
toʻgʻri chiziqlarning yoʻnaltiruvchi vektorlari aniqlansin. 
12.93. 
 
 va 
 nuqtalardan oʻtuvchi toʻgʻri chiziq tenglamasi 
yozilsin va uning yoʻnaltiruvchi kosinuslari topilsin. 
12.94. 
 
 va 
 nuqtalardan oʻtuvchi toʻgʻri chiziq tenglamasi 
yozilsin. 
2 0
y z
  
3 0
x
 
2
3 0
z
 
2
4 0
x z
  
3
0
y z
 
4
3
0
x
y


2
5 0?
y
 
2
2
8 0
x
y
z


 
6 0
x z
  
2
6 0
x
z

 
2
4 0
x
y

 


3; 2; 1



2; 3; 1

3
2
6
5 0
x
y
z


 
8
4
17 0
x
y
z
 



5
2 0
x
y z

  
4
3
1 0
x y
z
 
 


1; 1; 1
Oy


1; 1; 2
 
2
4 0
x
y z

  


0; 2; 1
M


4; 3; 0


1
1; 3; 0
M


2
4; 1; 2
M



3
3; 0; 1
M


1; 2; 3
A



2; 6; 2
B



2; 1; 3
A



2; 3; 3
B

 
69 
12.95. 
 1) 
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 vektorga parallel boʻlgan;  
2) 
 va 
 nuqtalardan oʻtuvchi toʻgʻri chiziqning tenglamalari 
yozilsin.  
12.97.
  
toʻgʻri chiziq tenglamasini:  
1) parametrik koʻrinishda;   
2) kanonik koʻrinishda yozilsin. Toʻgʻri chiziqning koordinatalar tekisliklaridagi 
izlari topilsin. 
12.98. 
 
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 vektorga parallel toʻgʻri chiziq 
tenglamasi yozilsin, toʻgʻri chiziqning 
 tekisligidagi izi topilsin. 
12.99. 
  
toʻgʻri chiziqning yoʻnaltiruvchi vektori topilsin. 
12.100. 
 nuqtadan 
 oʻqqa tushirilgan perpendikulyarning 
tenglamalari yozilsin. 
12.101. 
 toʻgʻri chiziqlar orasidagi 
burchak topilsin. 
12.102. 
 toʻgʻri chiziq bilan 
 tekislik orasidagi 
burchak topilsin.  
12.103. 
 toʻgʻri chiziq 
 tekislikka parallel 
ekanligi,  
toʻgʻri chiziq esa shu tekislik ustida yotishi 
koʻrsatilsin. 
12.104. 
 nuqtadan oʻtuvchi va 
 toʻgʻri chiziqqa 
perependikulyar tekislikning tenglamasi yozilsin.  
12.105. 
 toʻgʻri chiziqdan oʻtuvchi va 
 
tekislikka perpendikulyar tekislikning tenglamasi yozilsin.  
12.106. 
 nuqtadan oʻtuvchi va:  
1)  
oʻqqa parallel; 
2)  
oʻqqa perpendikulyar boʻlgan toʻgʻri chiziq tenglamalari yozilsin.  


2; 1; 1




1; 2; 3
P




3; 1; 4
A



1; 1; 2
B











0
2
2
0
16
8
2
z
y
x
z
y
x


0; 4; 0
A



1; 2; 3
P

xOz
3
5
x
z


 



2; 3; 4

Oy
2
7 0
3
2
8 0
2
5 0
3
x y
x
y
va
x z
z
x
  

 




  



3
1
2
3
2
y
x
z
x



   

2
4 0
x y z
   
3
1
1
1
2
1






z
y
x
2
0
x y z
  
3
3
1
1
2
1






z
y
x


1; 2; 3


2
1
x
y z


  

2
2
2
1
1
1





z
y
x
2
3
4
x
y z

 


; ;
a b c
Oz
Oz

 
70 
12.107. 
 toʻgʻri chiziq bilan 
 nuqta va koordinatalar 
boshidan oʻtuvchi toʻgʻri chiziq orasidagi burchak topilsin. 
Download 1.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling