Madaniyatli rahbar; kechirim so’rash; ochiq chehra; stol; telefon; qog’oz

Tayanch iboralar:
kamtarlik, biznesmenlarga xos fazilatlar. 
Nazorat savollari: 
1. Kamtarlik – bu nima? 
2. Kamtar va madaniyatli biznesmenlarga qanday fazilatlar xos bo’ladi? 
3. Siz biladigan kamtar kishilarga qanday xususiyatlar xos? 
7. Biznes korxonalarida o’zaro munosabat qilish qoidalari
7.1. Bir–birlariga murojaat qilish shakllari
 
Xalqaro tajribada xizmat korxonalarida, shu jumladan biznes 
korxonalarida, xamkasblar bir–birlariga murojaat qilishda uning asosiy 
quyidagi shakllaridan foydalanishadi: “sen”, “siz” va neytral shaklidan. 
Lekin hamma mamlakatlarda ham murojaat qilishning barcha shakllaridan 
foydalanishavermaydi: ba’zilarda faqat bitta, ba’zilarida esa uchta shakli 
ham ishlatiladi. Masalan, Angliyada faqat bitta “sen” shaklidan, Polsha, 
Shvesiya va Fransiyada kattalarga va boshqalarga murojaat qilishda uning 
uchinchi neytral shakllaridan (pani, madam) ham foydalanishadi. 
Dunyoning qolgan aksariyat mamlakatlarida hamkasblar bir–birlariga 
murojaat qilishda uning faqat “sen” va “siz” shakllarini ishlatishadi. 
Bundan O’zbekiston xizmat korxonalarining xodimlari ham istisno emas. 
Bu yerda shuni ta’kidlab o’tish lozimki, aksariyat Yevropa 
mamlakatlarida, shu jumladan Rossiya Federasiyasida hamkasblar 
o’zlarining tengqurlariga yoshi kichiklarga va o’ziga yaqin kishilarga va 
yoshi, jinsidan qat’iy nazar, shu jumladan ota–onalariga, murojaat qilishda 
uning “sen” shaklidan foydalanishadi. Shuning uchun ham Yevropa 
mamlakatlarida murojaat qilishning “sen” shakli “siz” shakliga nisbatan 
keng tarqalgan. 
O’zbekistonda murojaat qilishning ikkala shakli ham ishlatilishiga 
qaramasdan uning “siz” shaklidan ko’proq foydalanishadi. O’zbekiston 
xizmat korxonalarida yoshi ulug’, obro’li, mansabdor hamda notanish 
kishilarga murojaat qilishda uning “siz” shaklidan keng qo’llaniladi.