Magistratura bosqichi 5A120102 Lingvistika (o‘zbek tili) mutaxassisligi
Download 295.08 Kb.
|
1-kurslar uchun UMK. Tilshunoslik metodologiyasi.
- Bu sahifa navigatsiya:
- TILSHUNOSLIK METODOLOGIYASI” fanidan test savollari
|
Elektron manbalar
www. literature.uz www. genhis philol.ru. http://en.wikipedia.org/wiki/Structuralism UMUMIY NAZORAT SAVOLLARI Amerika strukturalizmi nima uchun deskriptiv lingvistika deb nomlanadi? Analiz va sintez haqida gapiring. Bevosita ishtirokchilar metodi tilni qanday tekshiradi? Bevosita ishtirokchilar va oxirgi (terminal) ishtirokchilar atamalari ostida nimalar tushuniladi? Bilish deganda nimani tushunasiz? Bilish nima? Bilishni dinamik jarayon deganda nimani tushunasiz? Blumfild morfemani qanday tasnif qiladi? Blumfild sistemasining asosiy tamoyillari nimalardan iborat? Blumfild tilning asosiy birliklari sifatida nimalarni e’tirof etadi? Blumfildning sintaksis va parataksis bo‘yicha qarashlarini ayting. Deskriptiv lingvistika vakillari tilshunoslikning bosh vazifasi deb nimani tushunadi? Deskriptiv tilshunoslik til tuzilishini qanday tushunadi? Dialektik metod qanday metod? Tushuntirib bering. Dialektik metod qanday qonuniyatlarni e’tiborga oladi? Dialektik metod qaysi belgilari bilan xarakterlanadi? Dissiplinar metod deganda nimani tushunasiz? Distributiv lingvistikada distributsiya modellarining qaysi turlari belgilanadi? Ularga alohida ta’rif bering. Distributiv tahlil metodi qanday? Distributsiya nima va uning qanday turlari mavjud? Fahmiy bilish bilan nazariy bilish o‘rtasida qanday munosabat mavjud? Fahmiy bilish shakli nima va u qanday elementlardan tashkil topadi? Epistemologiya haqida o‘z tushunchangizni ayting. Falsafiy metodlar haqida gapiring. Fan nima? Fan turlarini sanab bering. Fanlar sistemasi va ularning tasnifi deganda nimani tushunasiz? Fanlar sistemasida lingvistikaning о‘rni qanday? Fanning qanday muhim belgilari mavjud? Fenomenologik metod deganda nimani tushunasiz? Fenomenologik metod qachon, qayerda, kimning g‘oyalari ta’sirida shakllangan? Fonema mundarijasi deganda nima tushuniladi? Fonema va uning varianti qanday qoidalar asosida ajratiladi? Fonologik zidlanishlar yuzasidan fikr yuriting. Fonologik zidlanishlarning tasnifi haqida gapiring. Forobiyning bilish haqidagi qarashlarini izohlab bering. G.Glison ifoda planini qanday qismlarga ajratadi? Gegel tilning funksiyasiga qanday yondashadi? Germenevtik metodning mohiyati nimada? Glossematika amal qilgan deduktiv metod qanday metod? Glossematikaning asosiy tamoyillari nimalardan iborat? Glossematikaning tilshunoslik tarixida tutgan o‘rni qanday? Glossematiklar shakl va substansiya atamalari ostida nimalarni tushunadilar? Glottogenez nima? Glottoxronologik metodning o‘ziga xos xususiyatlarini tushuntirib bering. Gnoseologiya qanday fan? Hissiy va idrokiy bilish nima? Ilmiy (idrokiy, nazariy) bilim nima va u qanday struktur komponentlardan tashkil topadi? Ilmiy bilim amaliy bilim dan qanday belgisi bilan farq qiladi? Ilmiy tadqiqot aspektlari deganda nimani tushunasiz? Ilmiy tadqiqotlarda qaysi tamoyillar ustuvor sanaladi? Kant «narsa o‘zida» deganda nimani nazarda tutadi? Kvantitativ metod nima? Lisoniy tip deganda nimani tushunasiz? Lisoniy tiplarga ajratishda qanday indekslardan foydalaniladi? Lisoniy tiplarning qanday tasniflari mavjud? Metafizik metodning o‘ziga xosligi nimada? Metod nima? Metodika, metod, metodologiya kabi tushunchalarni izohlang. Metodlar pluralizmi nima? Metodlarning garmonik yaxlitligi deganda nimani tushunasiz? Munosabatlar tugunini tushuntirib bering. Mutaxassislar tomonidan transformatsiyaning qanday qoidalari e’tirof etiladi? Ontologiya falsafaning qanday bolimi? O‘zbek tilining fonologik sistemasini belgilash qaysi tamoyillar asosida amalga oshiriladi? Praga tilshunoslari fonemaga qanday yondashadi? Qanday rekonstruksiyalarni bilasiz? Qanday strukturalizm maktablarini bilasiz? Qiyosiy-tarixiy m etod va qiyosiy-chog‘ishtirma metodning farqi nimada? Izohlab bering. Rekonstruksiya deganda nimani tushunasiz? Misollar bilan izohlab bering. Sinergetika nima? Uning asosiy belgilari qaysilar? Struktur tilshunoslik qanday paydo bo‘lgan? Struktur tilshunoslikning qanday tarmoqlari mavjud? Struktura atamasi ostida nima tushuniladi? Struktura nima? Strukturalizm maktablarining umumiy tomonlarini aytib bering. Tadqiqot aspektlari hamkorligi qanday? Tamoyil qanday tushuncha? Tarixiy-genetik (qiyosiy) metod qanday metod? Tarixiylik tamoyilining asosiy talablarini aytib bering. Tavsifiy metodni qanday izohlaysiz? Tilshunoslik aspektlari haqida gapiring. Tovushlarning qanday vazifalari ajratiladi? Tranformatsiyaning turlari haqida gapiring. Transformatsion metod yordamida til qanday o‘rganiladi? Transformatsiya metodining o‘ziga xosligi nimada? Umum mantiqiy metod nima? Umumiy va xususiy metodlar deganda nimani tushunasiz? Xususiy ilmiy metodning mohiyatini tushuntirib bering. Xususiy metod qaysi metodga asoslanadi? Xususiy metodlar hamkorligi haqida tushunchangizni gapiring. Zidlanish tamoyilining qanday asosiy talablari mavjud? “TILSHUNOSLIK METODOLOGIYASI” fanidan test savollari Bilish falsafasi haqdagi ta’limot bu… gnoseologiya ontologiya C) epistemologiya D) germenevtika 2. Inson o‘zi bevosita guvoh bo‘lmagan narsa-hodisa, harakat-holat, belgi- xususiyatlar haqida nima orqali axborotga ega bo‘ladi? A) sezgi a’zolari orqali B) bilish jarayonlari orqali C) nutqiy faoliyat orqali D) til orqali 3. Tilning onomosiologik vazifasi nimalardan iborat? A) Insonning til orqali olamni bilishi, borliq uzvlarini nomlashi B) tilning shu til egalarining olam haqdagi bilimlari to‘plami C) Inson bevosita o‘zi ko‘rmagan voqea-hodisalarni tushuntirishi D) Borliqni zidlanish tamoyillari asosida o‘rganishi 4. Epistemologiya nima? A) Umuman bilish haqdagi nazariya B) hissiy bilish C) amaliy bilish D) ilmiy bilish 5. Hozirgi kunda bilishning qanday turlari farqlanadi? A) hissiy va aqliy bilish B) empirik, ratsional, ilmiy va amaliy bilish C) hissiy, nazariy va fahmiy bilish D) yuqoridagilarning barchasi 6. “Ixso al-ulum” asarining muallifi qaysi mashur qomusiy olim? A) Farobiy B) Beruniy C) Ibn Sino D) Zamaxshariy 7. Nazariy falsafa asoschisi kim? A) Gegel B) Kant C) Stepan D) Aristotel 8. Borliq to‘g‘risida umumiy ta’limot, borliqning fundamental asoslari- ni, umumiy mohiyatini o‘rganuvchi hamda gnoseologiya uchun asos bo‘lib xizmat qiladi… gnoseologiya ontologiya metafizika dialektika 9. Solishtirish, qiyoslash, mantiqiy umumlashtirish orqali hosil qilingan bilim… Tajriba idrokiy nazariy B va C 10. Bilishning qaysi bosqichida jonli kuzatish yetakchilik qiladi? A) Empirik bilim B) Ratsional bilim C) ilmiy D) nazariy 11. Empirik metog butunlik asosida qaysi usullarni o‘z ichiga oladi? A) kuzatish, ekspremant, qiyoslash B) tavsiflash, kuzatish, tekshirish C) tajriba, nazariya, tendensiya D) ekspremant, taqqoslash, kuzatish 12. Ilmiy bilish jarayonida narsalarni bir qator xossalari va munosabatlaridan uzish nazariy bilishning qaysi xususiyati hisoblanadi? A) mavhumlashtirish B) ideallashtirish C) deduksiya D) analiz, sintez 13. Nazariy bilish jarayonida deduksiya usulining vazifasi nimadan iborat? A) sof fikriy predmetlarni aniqlash B) olingan elementlarni bir sistemaga birlashtirish C) bilish harakatining umumiydan xususiyga, mavhumlikdan konkretlikka qarab yo‘nalishi D) narsalarning bir qator xossalari va munosabatlaridan uzish 14. Ilmiy bilishda o‘rganilayotgan obyektni mavhumlashtirishda qaysi tafakkur shakllariga tayaniladi? A) ideallashtirish, deduksiya, farazlarga B) tushuncha, hukm, xulosalarga C) nazariyalar. Farazlar, xulosalarga D) analiz, sintez, ideallshtirishga 15. Oldingi qo‘lga kiritilgan bilimdan yangi bilim hosil qilish vositasi bo‘luvchi tafakkur shakli bu - … A) faraz B) tushuncha C) hukm D) xulosa 16. Instuitsiya nima? A) Borliqdagi narsa, hodisa, jarayonlarni, ularning xususiyati, aloqa va munosabatlarini aks ettiruvchi tafakkur shakli. B) Oldingi qo‘lga kiritilgan bilimdan yangi bilim hosil qilish vositasi bo‘luvchi tafakkur shakli. C) Muayyan mantiqiy hukmlarsiz, tayyorgarliksiz birdaniga, kutilmaganda ilmiy haqiqatga erishish. D) Ilmiy bilishning oliy shakli sifatida muayyan qismlar munosabatidan tashkil topga sistema 17. Nazariy bilishning muhim struktur komponentlariga nimalar kiradi? A) muammo, taxmin(gipoteza), nazariya B) faraz, tushuncha, tendensiya C) hukm, xulosa, nazariya D) tushuncha, taxmin(gipoteza), muammo. 18. Faktlar asosida kelib chiqqan taxminni o‘z ichiga oluvchi ilmiy bilish shakli bo‘lib, isbot qilishga ehtiyoj sezadi. Ularni isbotlash jarayonida nazariyaga aylanadi. Bu -… A) Farazlar B) nazariya C) muammo D) hukm 19. Tilning barcha sath birliklari qachondan boshlab, qiyosiy-tarixiy planda muayyan ilmiy metodga - qiyosiy- tarixiy metodga asoslangan holda o‘rganila boshlandi? A) XIX asrning ikkinchi yarmiga kelib B) XIX asrning boshlaridan C) XX asrning 70-yillaridan boshlab D) XX asrning ikkinchi yarmiga kelib 20. Fanlarning genetic belgisiga ko‘ra ilk bor tasnif qilgan olim kim? A) Gegel B) Kant C) Aristotel D) Farobiy 21. Lingvistika fani o‘z ichida qanday guruhlarga bo‘linadi? A) Umumiy tilshunoslik va xususiy tilshunoslik B) Fonetika, leksikologiya, morfologiya C) grammatika, stilistika, derivatologiya D) dialektalogiya, morfemika, sintaksis 22. Fanning eng muhim belgisini ko‘rsating. A) Bilish metodlariga tayanganlik B) asoslanganlik C) umumiy ahamiyatlilik D) barchasi 23. Subyektning har qanday shakldagi faoliyat usuli, tajriba orqali aniqlangan va kuzatilgan natijalarni nazariy umumlashtirish usullari metodologiyada qaysi tushunchani o‘z ichgiga oladi? A) metodika B) metodologiyaning ayni o‘zi C) metod D) bu uch tushuncha farqlanmaydi. 24.Metodologiya bu - … A) Subyektning har qanday shakldagi faoliyati usullari B) Bilish jarayoniga dunyoqarash tamoyillarini qo‘llash C) tajriba orqali aniqlangan va kuzatilgan natijalarni nazariy umumlashtirish usullari D) Barchasi 25. Kim metodni zulmatda yo‘lni yoritib turuvchi mash’alaga qiyoslaydi? A) I.P.Pavlov B) F.Bekon C) A. Shopengauger D) Y.S.Stepanov 26.Falsafiy metodlarning eng qadimgisi deb qaysi metodlar ko‘rsatiladi? A) dialektika va metafizika B) germenevtika va metafizika C) kvantizm va sinergetik metodlar D) fenomenologik va dialektika 27. Kantning tabiiy nazariyasi, Lomonosovning “moddalar massasining saqlanish qonuni” asosida tabiatda o‘zgarmaydigan kuch yo‘q ekanligi isboti asosida qaysi metod yuzaga kelgan? A) metafizik B) dialektik C) germenevtik D) sinergetik 28. Dialektik metod nazariyasini kim olg‘a surgan? A) Gegel B) Kant C) E.Gusseri D) Shleyermaxer 29.Dialektik metodning muhim belgisini ko‘rsating. A) olamga o‘zaro munosabatda bo‘lgan uzvlardan tashkil topgan butunlik sifatida yondashish; B) obyektga doimiy o‘zgarish holatida, harakatda, rivojlaanishda, yangilanishda deb qaraydi. C) dialektik metod tabiat rivojlanishini sezilmas va sekin-asta ro‘y beruvchi miqdor o‘zgarishlarini sifat o‘zgarishlariga olib keluvchi jarayon sifatida baholash; D) yuqoridagilarning barchasi 30. Dialektik metod metodolik asos bo‘lgan tilshunoslikda qanday namoyon bo‘ladi. A) unlilar tizimini sistemalashtirishda B) Til-nutq zidlanishi asosida C) Jins-tur, tur-jins munosabatlarini tartibgaa solidi. D) Tilga doimo o‘zgarishda, rivojlanishda bo‘lgan butunlik- Sistema sifatida qaraydi 31. Metafizik metod obyektni qanday o‘rganadi? A) Obyektni ajralgan holda, o‘zaro munosabatdan tashqarida o‘rganadi. B) Obyektlarning taraqqiyot manbayi ichki ziddiyatlar emas, balki tashqai qarama-qarshi kuchlar ekanligini e’tirof etadi/ C) Tabiat barqaror, o‘zgarmas xususiyatga ega, uning tarqqiyot jarayoni miqdor o‘zgarishlarini sifat o‘zgarishlariga olib kelmaydi, shunchaki, “o‘sish” deb tushuntiradi. D) barchasi to‘g‘ri. 32. XX asrning 20-30-yillarida E.Gusserl g‘oyalari ta’siri ostida Germaniyada shakllangan metodni aniqlang. A) Sinergetik metod B) germenevtik metod C) fenomenologik metod D) dialektik metod 33. Tilshunoslikning qaysi bo‘limi fenomenologik metod asosida ish ko‘rishi mumkin? A) Pragmatik lingvistika B) areal lingvistika C) qiyosiy-tarixiy grammatika D) komparativistika 34. Germenevtik metodning vazifasi nimalardan iborat? A) matnlarni tushunish, talqin qilish san’atidir. B) Borliqni ziddiyatlar asosida o‘rganadi. C) Obyektni tekshirishda o‘zgarmaslik qonuniyatlariga amal qiladi. D) ko‘pincha oddiy voqealarni ta’riflaydi. 35. “Sinergetika” so‘zi qaysi tildan olingan bo‘lib qanday ma’noni bildiradi? A) yunoncha – “tushuntiraman” B) yunoncha - “mavjud, ta’limot” C) lotincha – “fizikadan oldin” D) lotincha – “hamkorlik” 36. Sinergetik metodning asosida nima yotadi? A) Inson faoliyatining ta’sirisiz, o‘z-o‘zidan amalga oshadigan jarayon bo‘lib,ichki tashkillanishni o‘rganadi. B) Subyektning yaratuvchanlik faoliyati va ta’siri hisobga olinmaydi. C) Olamda hamma narsaga tizim sifatida qaraydi va tizimlar o‘rtasida o‘zaro ta’sir bor deb hisoblaydi. D) yuqoridagilarning barchasi. 37. Barqaror holatdan og‘ish, tartibsizlik, xaos fluktatsiya, rivojlanishning ikkiga bo‘linib tartibga tushishi… sanaladi. A) Fluktuatsiya B) bifurkatsiya* C) polifurkatsiya D) monofurkatsiya 38. Ilmiy bilishda analiz qanday umummantiqiy metod hisoblanadi? A) Obyektni mustaqil o‘rganish maqsadida ichki uzvlarga ajratish. B) Bo‘lakni butunga, turni jinsga birlashtirish. C) Tushunchalar va falsafiy kategoriyalarni biriktirish. D) Barchasi xarakterli. 39. Tilshunoslik fani qaysi metodlar asosida tadqiq qilinadi? A) qiyosiy-tarixiy, tavsifiy B) kvantitativ, tavsifiy C) Kvantitativ, struktur D) barchasi to‘g‘ri. 40. O‘zbek tili undoshlar tizimi dialekti metod asos bo‘lgan qaysi tamoyilga asoslanadi? A) Tarixiylik tamoyili B) zidlanish tamoyili C) tarixiylik va zidlanish D) eksprement asosida 41. Dissiplenar metodini izohlang. A) Ma’lum fannig u yoki bu tarmog‘iga xos metodlar tizimi B) U yoki bu fan tarmog‘ida qo‘llaniladigan bilishning umumiy tamouillari va usullari C) Obyektni borliqdan uzilmagan bir butun Sistema tarzida tadqiq qiladigan metod. D) Umumfalsafiy metodlar yig‘indisi 42.Turkiy tillarning fonetikasi va grammatikasini qiyosiy-tarixiy metod asosida tadqiq qilib, umumturkiy fonologik sistemani va morfologik proformalarni tiklagan tilshunos olim kim? A) N.Y.Marr B) A.M.Sherbak C) I. Prigojin. D) Baskakov 43.Lingvistik vositalar yordamida tilning kelib chiqishi va taraqqiyot tarixiy davrlarini aniqlash qaysi metodning asosi hisoblanadi? A) Qiyosiy-tarixiy B) glottogenez C) glottoxrologik D) struktur 44. Dunyo tillarini muayyan belgi asosida asoslash, ularni shu belgi asosida guruhlarga, tiplarga birlashtirish bilan ish ko‘radigan metod bu… A) glottoxronologik metod B) kvantitativ metod C) struktur metod D) tavsifiy metod 45. XX asrning boshlarida qaysi tilshunos olim tillarni kelib chiqish tarixi asosida emas, balki morfologik belgilar asosida tasnif qildi? A) Shlegel B) Sherbak C) Shleyxer D) Grimm 46. Struktur tilshunoslikning yuzga kelishida qaysi tilshunos olimlarning qarashlari asos bo‘ldi? A) Boduen de Kurtene va Ferdinand de Sossyur B) Stepanov va Sepir C) August Shleyxer Rasmusk Rask D) A.M Sherbak va August Shleyxer 47. Struktur tilshunoslik negizida qanday yo‘nalish yuzga kelgan? A) funksional lingvistika B) glossematika C) deskreptiv lingvistika D) sanalgan barcha yo‘nalishlar 48.Glossematikaning asosiy tamoyillari kimning asarlarida yorqin ifodalab berilgan? A) L.Elmslev B) V.Brendal C) K.Xanse D) F.de Sossyur 49. Til tuzilishini ifoda va ma’nodan tashkil topgan butunlik sifatida tushunadi va ifoda tuzilishini tilning bosh komponenti deb qaraydigan tilshunoslik metodi qanday ataladi? A) Kvantitativ metod B) Tavsofiy metod C) deskreptiv metod D) Glottoxronologik metod 50. Struktur tilshunoslikning glossematika yo‘nalishida substansiyani shakldan ajratish natijasida shakl o‘zining substansiyasida butunlay ajralib qoldi. Bu esa struktur tilshunoslikning bag‘ridan qaysi yo‘nalishni o‘sib chiqishiga olib keldi? A) Generativ lingvistika B) Areal lingvistika C) Glossematika D) deskreptiv lingvistika 51. Tadqiqi manbaining biror qirrasini o‘rganishga xoslangan usul, yo‘l qanday termin bilan nomlanadi A) Metod B) Metodologiya S) Bilish bosqichlari D) Metodika 52. O‘zbek tilshunosligida sinxronik formal-tavsifiy metodga hissa qo‘shgan olimlar kim A) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov B) Sh.Safarov, B.Mengliyev S) A. G‘ulomov, M.Asqarova D) A.Mahmudov, S.Otamirzayeva 53. Yosh grammatik yo‘nalish vakillari kimlar? A) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov B) Sh.Safarov, B.Mengliyev S) F.Bopp, YE.Grimm D) H.Osthoh, K.Brugman 54. Naturalistik yo‘nalish vakillari kimlar? A) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov B) Sh.Safarov, B.Mengliyev S) F.Bopp, YE.Grimm D) A.Shleyxer, M.Myuller 55. Ilk komprativistik yo‘nalish vakillari kimlar? A) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov B) Sh.Safarov, B.Mengliyev S) F.Bopp, YE.Grimm D) H.Osthoh, K.Brugman 56. Qaysi qatordagi so‘zda progressiv atsimilyatsiya hodisasi kuzatilgan? A) ketti B) keddi S) yog‘mir D) zarul 57. Ekspremental fonetik tahlil usuli qachon shakllangan? A) XVII asr oxiri XVIII asr boshi B) XIX asr oxiri XX asr boshi S) XV asr oxiri D) XVII asr boshi 58. Kuzatish va eksprement usullari majmuasi A) metodika B) metod S) metodologiya D) to‘g‘ri javob yo‘q 59. Qo‘lga kiritilgan avvalgi bilimdan, yangi bilim hosil qilish vositasi qanday nomlanadi? A) hukm B) xulosa S) faraz D) muammo 60. Hali o‘rganilmagan, o‘rganish lozim bo‘lgan masalalar nima deb yuritiladi? A) hukm B) xulosa S) faraz D) muammo 61. Yonma-yon kelgan ikki tovushdan birining ikkinchisini o‘ziga moslashtirish hodisasi A) assimilatsiya B) dissimilyatsiya S) metateza D) apakopa 62. Nominalistik yondashish ko‘proq qaysi bilish bosqichi bilan bog‘liq bo‘ladi? A) empirik B) nazariy S) nazariy va empirik D) barcha javob to‘g‘ri 63. Ilmiy tadqiqi metodikasi qanday qismlarini o‘z ichiga oladi? A) tadqiq metodologiyasi, tadqiq metodlari, tadqiq jarayoni B) tanqidiy yondashish, tadqiqotchi dunyoqarashi S) tadqiq predmeti, tadqiqi manbai D) to‘g‘ri javob yo‘q 64. I.A.Boduen de Kurtene tilshunoslikni necha qismga ajratadi? A) 3 ga B) 4 ga S) 5 ga D) 2 ga 65. Empirik metod qanday usullarni o‘z ichiga oladi? A) eksprement, statistik, qiyoslash B) struktural, statistik S) statistik, qiyoslash, kuzatish D) kuzatish, eksprement 66. Falsafada narsaga yondashishning necha xil usuli bor A) 4 xil B) 5 xil S) 3 xil D) 2 xil 67. Qaysi bilish bosqichi insonning sezgi organlari vositasida hosil qilinadi? A) hissiy va idrokiy B) hissiy S) idrokiy D) to‘g‘ri javob yo‘q 68. Qaysi yondashuvda narsalar tadqiqotchiga qanday ko‘rinsa shunday tavsiflanadi? A) nominalistik B) dialektik S) faxmiy D) to‘g‘ri javob B va S 69. Dualistik qarashlar sharqda nechanchi asrda tarqalgan? A) IX - XIV B) IX – XIII S) X-XII D) XV- XVI 70. Transformatsiyalash usuli bilan fanda qisman kimlar shug‘ullanishgan? A) A.Mahmudov, S.Otamirzayeva B) M.Fayzullayev, B.Mengliyev S) Sh.Safarov, J.Bo‘ronov D) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov 71. Falsafada “obyektiv borliq va bilishdagi mohiyatan ko‘proq qonuniy aloqa va munosabatlarni aks ettiruvchi umumiy tushuncha” deb tariflangan atama qanday nomlanadi? A) forma B) sistema S) kategoriya D) substansiya 72. Tilshunosligimizda instrumental fonetika bilan kimlar shug‘ullangan? A) A.Mahmudov, S.Otamirzayeva B) M.Fayzullayev, B.Mengliyev S) Sh.Safarov, J.Bo‘ronov D) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov 73. Qaysi tahlil usuli distributiv tahlil usuli doirasida shakllangan? A) substansial B) komponent S) tipologik umumiylik D) transformatsiyalash 74. Hozirgi o‘zbek substansial tilshunoslikning rivojlanishi kimning nomi bilan bog‘liq? A) S.Ivanov B) H.Ne’matov S) I.I.Polzinov D) B.Mengliyev 75. Tilshunoslikda tipologik umumiyliklar tahlil usuli bilan shug‘ullangan olimlar qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) A.Mahmudov, S.Otamirzayeva B) M.Fayzullayev, B.Mengliyev S) Sh.Safarov, J.Bo‘ronov D) S.Muhammedov, S.Mahmatqulov 76. Ilmiy tadqiqning mag‘zi, maqsadi va uning eng zaruriy qismi A) ilmiy xulosa B) faktik materiallar S) foydalaniladigan adabiyotlar D) asosiy tadqiqiy boblar 77. Tilushnosligimizda nominalistik yondashish nechanchi yillarda tadqiq manbaiga yetakchilik qilgan? A) 1980-1995 yillar B) 1920-1930 yillar S) 1930-1950 yillar D) 1940-1970 yillar 78. Tadqiq manbaiga ilmiy dialektik yondashishning o‘ziga xos nechta tamoyili mavjud? A) 10 ta B) 16 ta S) 5 ta D) 18 ta 79. Tillar oilalari va katta guruhlari orasidagi qarindoshlik, o‘xshashlik, farqlarni kelib chiqish sabablarini qaysi metod o‘rganadi? A) statistik tahlil metodi B) qiyosiy-tarixiy metod S) mantiqiy-grammatik metod D) sinxronik formal-tavsifiy metod 80. Qaysi metod har xil katta kichik matnlarda ayrim-ayrim lisoniy hodisalarning qo‘llanilish miqdorini aniqlaydi? A) statistik tahlil metodi B) qiyosiy-tarixiy metod S) mantiqiy-grammatik metod D) sinxronik formal-tavsifiy metod Download 295.08 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|