Mahmud Qoshg'ariy "devoni lug'ati turk" asarining ta'lim-tarbiyadagi ahamiyati

Xalqaro Nordik universiteti Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi 1-BTS-22 guruh talabasi Qobilova Muqaddasning Sharq bolalar adabiyoti fanidan tayyorlagan taqdimoti.

Xalqaro Nordik universiteti Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi 1-BTS-22 guruh talabasi Qobilova Muqaddasning Sharq bolalar adabiyoti fanidan tayyorlagan taqdimoti.

Mahmud Qoshg'ariy "devoni lug'ati turk" asarining ta'lim-tarbiyadagi ahamiyati
Mahmud Koshg‘ariyning to‘liq ismi Mahmud ibn al-Husayn ibn Muhammadil Koshg‘ariydir.
Nima uchun buyuk alloma o‘ziga “Koshg‘ariy” taxallusini tanladi?
Mahmud Koshg‘ariyning bobosi qoraxoniylar sulolasining tipik vakili Qoraxoniy hukmdor Yusuf Qodirxon (1026–1032) Qoshg‘arda tug‘ilgan bo‘lib, uning, ya’ni yosh Mahmudning otasi Husayn va onasi Bibi Robiya ham o‘z davrining bilimdon, olijanob, yetuk tarbiya ko‘rgan, xushfe’l insonlardan sanalar edi.

Qoraxoniylar davrida barpo etilgan markazlashgan davlatchilik, o‘lkada san’at va adabiyot rivojiga katta imkoniyat yaratib berdi.

Qoraxoniylar davrida barpo etilgan markazlashgan davlatchilik, o‘lkada san’at va adabiyot rivojiga katta imkoniyat yaratib berdi.

 Tarixiy va tarixiy-adabiy manbalarda Mahmud Koshg‘ariy hayoti haqida nihoyatda kam ma’lumot saqlanib qolgan. Ma’lumki, u 1008-yilning boshida Qoshg‘ar shahri yaqinidagi O‘pal qishlog‘ida tug‘ilgan. 1105-yilda 97 yoshida olamdan o‘tgach, O‘paldagi ajdodlari maqbarasiga dafn qilingan.

 

Mahmud Koshg‘ariy o‘z bilimini oshirish maqsadida o‘qishini Buxoro va Nishopurda davom ettirdi. Tahsil davrida falsafa, mantiq, adabiyot, huquqshunoslik, tarix, ilohiyot, matematika, astronomiya, tibbiyot fanlarini puxta o‘zlashtirdi. Turkiy tildan tashqari arab va fors tillarini mukammal egalladi, ularning grammatikasidan xabardor bo‘ldi va haqiqiy qomusiy bilim sohibiga aylandi.

Olimning navbatdagi kitobi “Devonu lug‘otit-turk” shu darajada keng qamrovli, mazmunida juda ko‘plab ma’lumotlarni to‘plab olgan qimmatli, aytish mumkin, qiymati yo‘q asarki, bunday kitobni yozish uchun o‘sha davr emas, hozirgi ilm-fan rivojlangan bir payt chamasi bilan ham o‘nlab yillar kifoya qilmasligi aniq.