Ҳаракатдаги маблағлар (сармоя) (ҲС) - оборотда мунтазам қатнашадиган ўз оборот маблағлари ҳажми. Ўз оборот маблағлари, шунингдек муддати ўзайтирилган дебиторлик қарздорликда ҳам бўлади, у оборотда узоқ вақт иштирок этмай, у иммобиллашган (яъни бошқа нарсага жалб этилган) бўлади. Шунинг учун ҲСни аниқлаш учун ОЎМдан 2а-«Дебиторлик ва кредиторлик қарздорлик ҳақида ахборот» шаклида акс этган муддати ўтган дебиторлик қарздорлигини (мудк) чегириб ташлаш керак:
ҲС = ОЎМ - МУДК
Жалб қилинган маблағлар (сармоя) (ЖС) - узоқ муддатли (УМ) ва жорий мажбуриятлар (ЖМ) йиғриндисидир, у корхонанинг ҳозирги пайтдаги қарзлари миқдорини кўрсатади ва у баланс пассиви 2-бўлими якунига тенгдир (2П):
ЖС = УМ +ЖМ = 2П.
Жорий активлар (ЖА) («Мобил активлар», «Оборот маблағлари» деб ҳам аталади) - захира, харажат, пул маблағлари ҳамда дебиторлик қарздорлигида бўлган маблағларни акс эттиради, яъни у баланс активи 2-бўлими якунига тенгдир:
ЖА = 2А.
Уларни асосий воситалар ва бошқа оборотдан ташқари активлардан фарқли равишда қарздорлар билан ҳисоб-китоб қилиш учун тез қайтариб олиш мумкин бўлганлиги сабабли мобил актив дейилади.
Жорий ёки қисқа муддатли мажбуриятлар (ЖМ) -йил мобайнида тўланиши зарур бўлган қарздорлик. Унга қисқа муддатли қарзлар, кредитлар, олинган бунаклар киритилади. Бу сўммани аниқлаш учун баланс пассиви 2-бўлими якунидан (2П) узоқ муддатли мажбуриятларни (УМ) чегириб ташлаш керак. Унинг формуласи:
ЖМ = 2П - УМ.
Узок муддатли активлар (УМА) (уларни «Иммобиллашган активлар» деб номлаш қабул қилинган) - асосий воситалар ва бошқа оборотдан ташқари активлар йиғиндисибўлиб, улар оборот маблағлари (мобил активлар)дан фарқли равишда секинроқ айланади ва баланс активи 1-бўлими якуни бўйича аниқланади. Унинг формуласи қуйидагичадир:
Do'stlaringiz bilan baham: |
