Махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

АТАМАЛАР ЛУҒАТИ 
Демографик белгилар - (истеъмолчиларнинг 
жинслари, 
ёши, 
оилаларидаги аъзолар сони) етарлича 
қўлланилаётган белгилар қаторига киради. 
Дисперс ёки «ниначи услуби» - уриниш ва хатолар йыли билан амалга 
оширилади. У фирманинг бозор сегментлари 
имконият даражасига жуда кўп (максимал) 
миқдорда тезда чиқиб, кейинчалик манфаатли, 
«ҳосил берувчи» бозор сегментларини танлаб 
олишни кўзда тутади. 
Имиж –
бошқариш воситаси бўлибгина қолмай, 
бошқариш объекти ҳам ҳисобланади. 
Туристик бозорни сегментлаш – потенциал харидорлар талабларининг 
сифатий ва миқдорий ўзига хосликларига мос 
равишда туркумлаш сифатида таърифланади. 
Мақсадли бозор –
туристик корхона учун энг мос ва манфаатли 
бўлган, 
унинг 
маркетинг 
фаолияти 
йўналтирилган бозор сегменти (ёки сегментлар 
гуруҳи). 
Марказлашган услуб ёки
«чумоли услуби» -
изчил бир сегментдан иккинчисига аста-
секинлик билан ўтувчи излаш, қидириш 
ишларини кўзда тутади. Услуб ўзининг тезлиги 
билан кўзга ташланмаса-да, кўп харажатлар 
қилинишини талаб этмайди. 
Лицензион битимлар -
(франчайзинг) битимли Вертикалнинг маркетинг 
тизимининг шаклларидан бири. 

---

197 
Франшиза -
(инглизчадан franchise – овоз бериш ҳуқуқи) – 
тузилган лицензион битим асосида бирор фирма 
номидан хизматларни сотиш ҳуқуқи. 
Тез тарқатиш –
туристик маҳсулотни хоҳиш ва имкониятга эга 
бўлган ихтиёрий воситачига сотиш ҳуқуқини 
бериш. 
Эксклюзив тарқатиш – агентлик битимлари асосида амалга оширилади 
ва турагентга маълум устунликлар беради. 
Шахсий савдо -
фирма вакили бир неча сотиб олувчилар билан 
туристик маҳсулотни кўрсатиш ва савдони 
амалга ошириш учун бевосита алоқа ўрнатади. 
Тарғибот -
туристик ташкилот ва аҳоли билан ўзаро 
тушуниш ва яхши муносабатлар ўрнатиш ва 
қўллаб-қувватлашга 
қаратилган 
тадбирлар 
тушунилади. 
Реклама –
туристик маҳсулотни намойиш қилиш, унга 
нисбатан талабни шаклантириш ва туристик 
ташкилот 
имижини 
тузишга 
қаратилган 
ношахсий намойиш шакли ҳисобланади.