1. Bozor muvozanatini ta’minlash funksiyasi. Bunda baho bozordagitalab va taklifning hajmi va tarkibiga ta’sir etish orqali ularni muvozanatholatiga keltiradi.
2. Hisob-kitob, o‘lchov funksiyasi. Baho qiymatning puldagi ifodasi,chunki bajarilgan ish hajmi, foyda-zararning barchasi baho asosida hisobkitob qilinadi.
3. Iqtisodiy regulyator funksiyasi. Baho bozor iqtisodiyotining asosiyvositalaridan biridir. Undagi o‘zgarish bozor holati (kon’yukturasi)nibildiradi.
4. Raqobat vositasi funksiyasi. Raqobat bozor iqtisodiyotini harakatgakeltiruvchi kuch hisoblanadi. Baho vositasida bellashuv raqobatning asosiyko‘rinishlaridan biri hisoblanadi. Firmalar o‘z raqiblarini yengish, ularni
bozordan siqib chiqarish uchun bahoni o‘zgartirib turadilar.
5. Ijtimoiy himoya funksiyasi. Baho ayrim aholi toifalarini
kambag‘allikdan saqlash vazifasini o‘taydi. Odatda aholining nochor vamuhtoj qatlamlariga tovarlar arzonlashtirilgan baholarda sotiladi. Bularijtimoiy dotatsiyalangan baholar bo‘lib, ularni moliyaviy jihatdan davlatbudjeti yoki budjetdan tashqari mablag‘lar ta’minlaydi. Dotatsiyalanganbaholarni davlat belgilaydiiqtisodiyotining o‘ziga xos tizimi borki, u o‘zaro bog‘langan,bir-birini taqozo etuvchi, ammo turli maqsadlarda qo‘llanuvchi baholarmajmuasidan tashkil topadi. Bahoning shakllanish jarayoni murakkab bo‘lib,
uning ishtirokchilari g‘oyat ko‘pchilikni tashkil etadi. Baholar turlivazifalarni bajarganligi sababli ham ularning turi ko‘p.Baholarning asosiy turlariga
1. Ulgurji baholar. Tovarlarko‘tarasiga katta miqdorda sotilganda bubaholardan foydalaniladi. Bunday bahoni asosan ulgurji savdo-sotiq olibboriladigan savdo markazlarida uchratish mumkin.
2. Chakana baholar. Tovarlar bevosita iste’molchilarga sotilganda
foydalaniladi. Bu baho o‘z ichiga tovar ulgurji narxini, chakana savdotashkilotchilarining xarajati va foydasini oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |