Maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiy

3.7. Texnikaning miqdoriy tavsifi

Har  qanday  harakatni  bajarish  texnikasi  fazoviy,  vaqt  va 

fazoviy-vaqt tafsifi bilan farq qiladi. Fazoviy tavsif quyidagilarni 

aniqlashga imkon beradi:

– Gavdaning boshlang‘ich holati, undan harakat boshlanadi.

– Oxirgi hamda unda harakat tugallanadi.

– Boshlang‘ich va oxirgi holat o‘rtasida oraliq holat.

Tana  holatini  tasavvur  qilinadigan  chiziqning  o‘zaro 

joylashishi  makonda  yelka  va  son-boldir  suyagini  hamda 

gorizontni bog‘lovchi bo‘yicha aniqlanadi. U vertikal (osilish, 

tayanish va boshqalar), gorizontal (gorizontal muvozanat, 

osilish, va boshqalar), nishabli (yotib tayanish va boshqa) 

bo‘lishi mumkin.

Harakatlar davom etishi bo‘yicha ularning tezlik darajasi va 

ritmi aniqlanadi.

O‘qituvchining  harakatlarning  makon-zamon  tavsifini 

bilishi makon tavsifining optimal nisbatini aniqlashga (masalan, 

yugurish  vaqtida  qadamlar  kengligini),  harakatlarning  vaqt 

tavsiflarini  bilishi  (masalan,  yugurish  sur’atini  harakat 

reaksiyasini takomillashtirish bilan) unga katta bo‘lmagan 

tezlikka  erishishga  imkon  beradi.  Muayyan  ovozning 

balandligiga muayyan ta’sirni ishlab chiqish mumkin. Masalan, 

yuguruvchining jadallashishi va tezligini boshqarish.

---

20