Maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi

Maktabgacha tayyorlov guruh bolalariga mo‘ljallangan 
taxminiy mashg‘ulot
Mashg‘ulotning vazifasi: bolalarni orqa bilan yurishga 
mashq qildirib o‘rgatish, to‘p olib yurishni takrorlash – to‘pni 
qo‘llar bilan uzatish va jismoniy sifatlarni rivojlantirish.
Jihozlar: plan-konspekt, qum xaltacha, tayoqcha, to‘ldirma 
to‘plar.
I 
qism. Oddiy yurish mashqi, oyoq uchlarida va yarim 
cho‘qqayib yurish; polga o‘tirish, turish, ishoraga qarab 
turli tomonlarga tarqalib yugurish, navbatdagi ishora bilan 
sherengaga saflanish, sherenga bo‘lib oldinga va orqaga yurish, 
o‘ngga burilish va zal bo‘ylab bir-birining orqasidan (ikki marta 
doira yasab) yugurish, zveno bo‘lib saflanish.

---

212
II 
qism. Umumrivojlantiruvchi mashqlar.
1. 
D.h.: tik turish, tovonlarni juftlab uchlarini ochish, qo‘llar 
bosh orqasida.
B.: 1–2 qo‘llarni yon tomonlarga kaftni yuqoriga qilib 
uzatish, oyoq uchlarida ko‘tarilish (8 marta).
2. 
D.h.: shu holatning o‘zi qo‘llar pastga tushirilgan.
B.: 1-4 qo‘llar navbatma-navbat va baravariga aylanma 
harakat qilish (8-10 marta).
3. 
D.h.: oyoqlarni chalishtirib chordona qurib o‘tirish, 
qo‘llar belda;
B.: o‘ngga burilish; o‘ng qo‘lni yon tomonga uzatish va unga 
tikilish. O‘sha harakatlarning o‘zini chap tomonga takrorlash
(6 martadan).
4. 
D.h.: tizzada o‘tirish, qo‘llar pastga tushirilgan.
B.: 1-2 tizzaga engashish, boshni engashtirib tizzagacha 
bukish, 3-4 qo‘llarni oldinga uzatish va dastlabki holatga 
qaytish. Rostlanish (4-6 marta).
5. 
D.h.: chalqancha yotib, qo‘llarni gavda bo‘ylab uzatish.
B.: 1-2 oyoqlarni tikka uzatib, asta-sekin yuqoriga ko‘tarish, 
4 ohista tushirish (6 marta).
6. 
D.h.: qorin bilan yotib, qo‘llarni po‘lga tirash.
B.: 1-2 qo‘llarni po‘ldan uzish, 3–4 oyoqlarni poldan 
ko‘tarib cho‘zish, dastlabki holatga qaytish (6 marta).
7. 
D.h.: shuning o‘zi, qo‘llar yuqoriga ko‘tarilgan.
B.: 1-2 orqa bilan o‘girilib, chalqancha yotib olish, 3-4 qorin 
bilan yotib olish (bunda qo‘llar bilan yordam bermaslik kerak).
Asosiy harakat turlari
1. 
Qopchani yotiq nishonga 3 metr masofadan pastdan uloq- 
tirish (5-6 marta);
2. 
Tayoqcha ustidan o‘ng va chap yon bilan sakrab o‘tish (6 
marta);
3. 
To‘ldirma to‘plar orasidan oyoq uchida yurish (2-3 
marta).
Tarbiyachi 3 savatcha qo‘yadi. Bolalar nishondan 3 metr 
narida joylashadilar, har bir bolaning qo‘lida 2 tadan qopcha 
bo‘ladi. Qopchalardan biri qo‘lida bo‘lib, ikkinchisi polda 

---

213
yotadi. Tarbiyachining ishorasiga binoan bolalar qopchalarini 
nishonga otadilar (2 marta).
Zal o‘rtasiga 2 ta tutqich qo‘yilib, unga poldan 40 sm baland 
qilib tizimcha tortiladi. 1-guruh bolalari uning tagidan o‘ng 
va chap yon bilan o‘tadilar (3-4 marta takrorlanadi). So‘ngra 
bolalar bir qator bo‘lib to‘ldirma to‘plar orasidan muvozanat 
saqlab yurish mashqini bajaradilar.
Harakatli o‘yin. «Ovchilar va quyonlar»
III 
qism. «Ovozidan top» tinch o‘yini.