Maktablarda zoʻravonlikning oldini olish va unga qarshi kurashish

Psixologik zoʻravonlik uchun: 15, 16, 17, 18, 19, 20-slaydlar
Slaydlardagi maʼlumotlarga qoʻshimcha ravishda, psixologik zoʻravonlik koʻrinishlarini tushunishni kengaytiradigan qoʻshimcha maʼlumotlardan foydalanish mumkin (ishlatilgan vaqtga qarab):
- bola bilan munosabatlarning zararli shakllari: bolalarga ularni keraksiz, sevilmagan, istalmagan deb oʻqtirish; oʻz muvaffaqiyatsizliklari uchun javobgarlikni bolaga oʻtkazish;
- dahshat, tahdidlarni singdirish; ekspluatatsiya; eʼtiborsizlik va rad etish; izolyatsiya qilish, eʼtibor bermaslik;
- yolgʻon gapirish, bolaning yoshiga toʻgʻri kelmaydigan ortiqcha talablar;
- bolaning haddan tashqari nazorat qilish va undan boʻysunishni talab qilish (kim bilan doʻst boʻlishni, yozishmalar va telefon suhbatlarini nazorat qilish); ota-onasi ajrashgan taqdirda otasi yoki onasi bilan uchrashishni taqiqlash;
- hissiy muloqotdan bosh tortish; ruhiy salomatlik, shuningdek, tibbiy va taʼlim ehtiyojlari haqida qaygʻurmaslik;
-oilada zoʻravonlikni qoʻllash (bola zoʻravonlikning guvohi).
Psixologik zoʻravonlikka bolalar oʻrtasidagi zoʻravonlik namoyishining zamonaviy shakllari sifatida shuningdek tazyiq/bulling, kibertazyiq/kiberbulling.

Kibertazyiq qanday ishlaydi? “Kibertazyiq” - bu voyaga yetmagan shaxsning internet, interaktiv va raqamli texnologiyalar yoki mobil telefonlardan foydalangan holda boshqa voyaga yetmaganlar tomonidan qiynash, tahdid qilish, kamsitish, sharmanda qilish yoki boshqa yoʻl bilan taʼqib qilish jarayonidir. Kibertazyiq elektron pochta, chatlar, lahzali xabar almashish platformalari, SMS xabarlar, ijtimoiy tarmoqlar yordamida amalga oshirilishi mumkin. Kibertazyiq tuhmat, izolyatsiya va ruxsatsiz shaxsiy maʼlumotlar yoki rasmlarni chiqarish kabi harakatlarni oʻz ichiga oladi.

Jinsiy zoʻravonlik uchun: 21, 22, 23, 24-slaydlar
Jismoniy zoʻravonlik, uning xususiyatlari, belgilari va oqibatlari haqidagi maʼlumotlarga qoʻshimcha ravishda siz quyidagi qoʻshimcha maʼlumotlardan foydalanish mumkin.
-Dunyo boʻylab bolalar va oʻsmirlar koʻpincha oʻzlari biladigan odamlar - ota-onalar/vasiylar, kattaroq bolalar, qarindoshlar, oilaning doʻstlari, qoʻshnilar, ular bilan ishqiy munosabatda boʻlgan yoshlar, ular bilan ishonchli, obroʻli munosabatlar yoki kasbiy vazifalarni bajarish tufayli aloqada boʻlgan kattalar tomonidan jinsiy zoʻravonlikka duchor boʻlishadi.
-Bolalar koʻp sabablarga koʻra zoʻravonlik haqida xabar berishdan qoʻrqishadi: jaholat, jinoyatchiga qaramlik va bogʻliqlik, salbiy oqibatlardan qoʻrqish, oila aʼzolari tomonidan qoʻllab-quvvatlanmaslik, uyat hissi, jinoyatchining tahdidlari.
-Jinsiy zoʻravonlik yoki ekspluatatsiyaga uchragan bolalarda turli sharoitlarda kattalar yoki tengdoshlari tomonidan boshqa zoʻravonlik shakllariga duchor boʻlish xavfi yuqori.
-Gender tengsizligi hayot davomida jinsiy zoʻravonlik qurboni boʻlish va amalga oshirishning asosiy xavfi hisoblanadi.
-Kichik yoshdagi bolalarda oila aʼzolari yoki vasiy tomonidan jinsiy zoʻravonlik qurboni boʻlish ehtimoli koʻproq, chunki ular uyda oilasi bilan koʻproq vaqt oʻtkazishadi. Kattaroq bolalar va oʻsmirlar koʻproq vaqtlarini oila yoki uydan tashqarida oʻtkazadilar va jinoyatchilarning keng doirasiga (oila ichidagi xavflardan tashqari) duchor boʻlishlari mumkin: ishonchga kirgan yoki hokimiyatga ega kattalar, tengdoshlar, ish beruvchilar, qoʻshnilar va yaqin (intim) sheriklar.
Bolalarga nisbatan jinsiy zoʻravonlik barcha daromad va rivojlanish darajasidagi mamlakatlarda sodir boʻlishi mumkin va sodir boʻladi, va har qanday yoshdagi va turli muhitdagi bolalarga taʼsir qilishi mumkin.