Mamlakatimizda saylov huquqini amalga oshirishning tashkiliy-huquqiy asoslari yaratilgani huquqiy davlat barpo etish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirishning muhim omili boʻlib xizmat qilmoqda

Ikkinchidan, saylov davrida siyosiy partiyalar tomonidan tashkil etiladigan ommaviy yig‘inlar, miting va namoyishlar uchun xabardor qilish tartibini tatbiq etish.
Gap shundaki, 2019 yili bo‘lib o‘tgan parlament saylovlari arafasida siyosiy partiyalar tomonidan butun mamlakat bo‘yicha 800 tadan ziyod ommaviy miting o‘tkazilgan. Bunga hech qanday to‘sqinlik qilinmagan va partiyalar tomonidan o‘zlarining ommaviy tadbirlar o‘tkazishga doir huquqlari buzilgani to‘g‘risida biron-bir murojaat bo‘lmagan.
Ammo o‘shanda qonunchilikda bu borada bo‘shliq mavjud bo‘lganidan ko‘z yumolmaymiz. Shuning uchun Saylov kodeksida shunday norma mustahkamlandiki, unga ko‘ra partiyalar ommaviy tadbirlar o‘tkazishdan kamida uch kun oldin – hokimliklarni ushbu tadbirni o‘tkazish joyi va vaqti haqida barvaqt xabardor qilishlari zarur. Ya’ni bunda “ruxsat kutish” emas, balki “xabardor etish” tartibi amal qiladi.
Uchinchidan, Prezident saylovini tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha okrug saylov komissiyalari salohiyatini mustahkamlash.
Hozirgi vaqtda, qonunchilikka muvofiq, saylovga kamida yetmish kun qolgan davrda Markaziy saylov komissiyasi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, Qonunchilik palatasi deputatlari saylovini o‘tkazish bo‘yicha okrug saylov komissiyasi tashkil etiladi. Komissiya tarkibi uning raisi, rais o‘rinbosari, kotib va 6-8 nafar boshqa a’zolardan iborat bo‘ladi.
Lekin bunda bir holatni hisobga olish kerak. Ya’ni parlament saylovi uchun bitta saylov okrugi doirasida 70 tadan 120 tagacha uchastka saylov komissiyasi shakllantirilsa, Prezident saylovi davrida qariyb 1000 ta uchastka saylov komissiyasi tuziladi.
Demakki, Prezident saylovi davrida uchastka saylov komissiyalari faoliyatini muvofiqlashtirish va ularga amaliy yordam ko‘rsatish vazifasi anchagina murakkablashadi. Shu munosabat bilan Saylov kodeksida uchastka saylov komissiyalari a’zolarining soni 11 – 18 nafarga oshirilgan.
Bundan tashqari, uchinchi bosqichda oldingi saylovlar davrida aniqlangan texnik va tashkiliy masalalarni hal etishga qaratilgan boshqa bir qator yangiliklar ham nazarda tutilgan. Bularning barchasi, adolatli va haqiqiy demokratik saylovlar o‘tkazishning umume’tirof etilgan xalqaro prinsiplarini hisobga olgan holda, milliy saylov qonunchiligi va amaliyotini demokratlashtirishga qaratilgani bilan g‘oyatda ahamiyatlidir.