Mаnevr svetоforlаrining lаmpаlаrini svetоdiodli modulini ishlаb chiqish

I-bob. MANEVR SVETOFORLARINING ISHLASH TARTIBI 
 
1.1. Manevr svetoforlarining ishlash tartibi bo‘yicha nazariyalar 
Temir yo‘l transportida barcha harakat parklarida ortish va tushirish ishlari 
amalga oshiriladi. Bunda poyezd hamda manyovr harakati tushunchalari mavjud. 
- Poyezd harakati - harakatlanuvchi tarkibni temir yo‘l tarkibida alohida 
punktlar orasida harakatlanayotgan lokomotiv va belgilangan signallar bilan 
harakatlanish. 
- Manevr harakati - lokomotivlarning bo‘sh turgan (vagonlarsiz) yoki vagonlar 
(poezdlar) bilan har qanday harakati texnologik jarayon operatsiyalarini maqsadli 
bajarilishiga aytiladi. 
Manevrlarni ishlab chiqarishda tarkibiy va lokomotiv brigadalari bitta smenada 
ishlaydi. 
- Tarkibiy guruh - vagonlar bilan manyovr ishlarini boshqarish uchun 
mo‘ljallangan jamoa, vagonlar guruhi, poezdlar tarkibiga kiradi, ular tarkibiga 
poezdlar yig‘uvchisi va yordamchi poezdlar kiradi, shuningdek ulardan biri bosh 
tomonidan tayinlanadigan ikkita poezd kompilyatoridan iborat bo‘lishi mumkin. 
- Lokomotiv brigadasi - lokomotivlarni boshqaradigan va ularga xizmat 
ko‘rsatadigan xodimlar. 
Manevr ishlari temir yo‘l stantsiyasining texnologik jarayoniga muvofiq va 
quyidagilarni nazarda tutadigan rejaga muvofiq amalga oshirilishi kerak: 
- poezdlarni o‘z vaqtida shakllantirish va jo‘nab ketish; 
- yuk operatsiyalari uchun vagonlarni o‘z vaqtida yetkazib berish va yuk 
operatsiyalari tugagandan so‘ng ularni tozalash; 
- avtoulovlarni qayta ishlashga sarflangan eng kam vaqt; 
- barcha manyovr vositalari va texnik vositalardan oqilona foydalanish; 
- temir yo‘l stantsiyasida poezdlarni uzluksiz qabul qilish; 
- poezdlar harakati xavfsizligi, manevralar bilan bog‘liq bo‘lgan ishchilar 
xavfsizligi va temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibi va tashiladigan yuklarning 
xavfsizligi. 

---

9 
Umumiy bo‘lmagan temir yo‘llarda, temir yo‘l stantsiyasining ishlashi uchun 
texnologik jarayon bo‘lmagan taqdirda, manyovr ishlari transport vositalariga 
xizmat ko‘rsatish va tashkil etish tartibi to‘g‘risidagi mahalliy ko‘rsatmalarga 
muvofiq amalga oshiriladi. Temir yo‘l stantsiyalarida yo‘lning rivojlanishiga, 
manevr ishining mohiyati va hajmiga qarab, temir yo‘llari manevr zonalariga 
bo‘linadi. 
Manevr maydoni. Stantsiya yo‘llarining bir guruhi yoki ortish trektini o‘z ichiga 
olgan temir yo‘l stantsiyasining bir qismi hisoblanadi. Manevr zonalarining 
chegaralari va ularning har birida ishlash tartibi, stantsiyasida yoki jamoat 
bo‘lmagan temir yo‘llarida harakatlanishni saqlash va tashkil etish tartibi 
to‘g‘risidagi yo‘riqnomada belgilanadi. Ikki va undan ortiq manyovrli 
lokomotivlarning alohida uchastkalarida ishlashi zarur bo‘lsa, ularning ishlash 
tartibi, poezdlar harakati xavfsizligini ta’minlaydigan shaxs (bekat navbatchisi, 
manevr dispetcheri yoki stantsiya navbatchisi) stantsiyasida yoki jamoat bo‘lmagan 
temir yo‘llarda harakatlanishni saqlash va tashkil etish tartibi to‘g‘risidagi 
yo‘riqnomada ko‘rsatiladi. 
Manevr qurilmalariga quyidagilar kiradi. 
- burilish yo‘llari, burilish ko‘chalari va tutashgan yo‘llar bilan birgalikda egzoz 
yo‘llari (odatiy va maxsus profil); 
- qo‘shni saralash maydonchalari bilan kichik, o‘rta, katta va katta quvvatli 
maydonlar. 
Manevr turlari: 
- manevralarni tarqatish (saralash), ularning maqsadlariga va yo‘llarning 
ixtisoslashuviga muvofiq ravishda tashkil etish; 
- manevrlarni shakllantirish (guruhlash) - poyezd tarkibidagi vagonlarni poezdni 
shakllantirish rejasi va texnik ekspluatatsiya qoidalari talablariga muvofiq 
joylashishi; 
- bir vaqtning o‘zida tarqatib yuborish va shakllantirish manevrlari - qayta 
ishlashga 
kelgan 
poezd 
vagonlarini 
marshalizatsiya 
maydonchasining 

---

10 
ixtisoslashtirilgan yo‘llari bo‘ylab joylashtirish bilan bir vaqtda, ular poezdlarni 
shakllantirish rejasi va texnik ekspluatatsiya qoidalari talablariga muvofiq tanlanadi; 
- vagonlarni bog‘lab qo‘yish va ajratish uchun manevrlar guruh poezdlari, 
harakat yo‘nalishini o‘zgartiruvchi, ommaviy sinishi bo‘lgan poezdlar bilan, oraliq 
stantsiyalarda esa - guruh poezdlari bilan amalga oshiriladi; 
- yuklarni tashish va boshqa stantsiya operatsiyalari (yuklash, tushirish, qayta 
yuklash, ta’mirlash va ‘.k.) ishlab chiqarish yo‘llarida va yo‘llarda vagonlarni 
yetkazib berish va olib tashlash uchun manevralar; 
- boshqa manevrlar, ular quyidagilarni o‘z ichiga oladi: poezdlarni, guruhlarni va 
individual avtoulovlarni parkdan parkga qayta tashkil etish, saralash maydonchasida 
vagonlarni tortib olish va tushirish, lokomotivlarni stantsiya yo‘llari bo‘ylab 
o‘tkazish va hk.