Маoлумотнома

Жисмоний тарбия дақиқалари расм машғулотларида пластилин 
билан ишлаш пайтидаҳисоб, нутқни ривожлантириш машғулотлари давомида 
ўтказилади. Бу машғулот учун 2-3 та жисмоний машқ танланиб, улар 
ўрнидан турган, ўтирганҳолда бажарилади. 
Ўйинлар эрталаб соат 10
00
-12
00
ларда ва тушликдан сўнг ўтказилади. 
Уни мақсади болаларда бизга маoлум бўлган жисмоний сифатларини 
ривожлантиришдир.ҳаракатли ўйин-ларни танлашда болаларнинг жисмоний 
тайёргарлиги, майдон ва ундаги шароитга эoтибор берилади. Тарбиячи 
ўйинни танлаб олгандан сўнг уни қўллаш усулиятини пухта ўйлаб, сўнгра 
ўтказади. Бола учун нотаниш ўйинларни ўйнатиш анча қийин-чиликларга 
сабаб бўлади. катта ёшдагиларга эса мустақил вазифалар берилади. ўйинлар 
7-15 дақиқагача давом этади ва 5-7 маротаба қайтарилади. Саёҳатҳафтада 1-2 
маротаба, 2 ёшгача бўлганларда эса, 1-2 маротаба уюштирилади. Унда 
олдиндан борадиган жой, машғулот сценарийси тузилиб шароитиҳисобга 
олиниши ва лозим бўлган жиҳозлар тайёрланади. Ёшига қараб саёҳат 
муддати 20 минутда 1,5 соатгача давом этказиш мумкин. 
Жисмоний маданият байрамлари байрам кунлари (янги йил, Наврўз, 
Мустақиллик, Конституция кунлари)га бағишлаб ёки боғчадан мактабга 
кузатиш, битирув кечаси ва бошқалар тарзида ўтказилади.ҳар хил ўйинлар, 
рақслар, мусиқа билан бажариладиган жисмоний машқлар байрам дастури 
сценарий-сига киритилиши мумкин. 
Жисмоний машқлар билан индивидуал шуғулланиш машғулотлари 
врач ёрдамида болалар жисмоний тайёргарлигиниҳисобга олганҳолда 
ўтказилади. Бу машғулотларда тана тузи-лишида нуқсони борлар ёки 
сурункалиҳамда, юрак томир системасида касали борлар шуғулланиши учун 
қулай имконият-лар бор. Уни давом этиш муддати касалларни жисмоний 
тайёргарлиги даражасига боғлиқ. Машғулотлар давомида шифо-кор 
маслаҳати асосий ролни ўйнайди. 
Жисмоний машқлар билан мустақил шуғулланиш машғу-лотлари 
болаларга ўзлари яхши кўрган жисмоний машқлар билан машғул бўлиш 
имкониятини беради. Бунинг учун тарбиячи уларга жиҳозланган гимнастика 
шаҳарчаси ёки махсус болалар майдончасидек, сузишҳавзаси, спорт 
жиҳозлари ва анжомларини тайёрлаб қўйган. 
Машғулот пайтида тарбиячи болаларга ролларни ажратиб қўйиши 
лозим бўлган самарани беради. 
Ясли ва болалар боғчасида умумий иш режаси тузилиб унда 
жисмоний тарбия тадбирлари белгиланади. Бу бўлимда жисмоний 
тарбиянинг асосий мақсади ёритилади ва уни бажарилиши учун аниқ 
вазифалар белгиланади. Вазифаларҳар хил бўлиши мумкин: сузишни 

---

149 
ўргатиш, велосипед, самокат, роликлик конpкида юришни ўргатиш ва 
бошқалар. Бунинг учун олдиндан тарбиячилар олдиндан маслаҳатлашиб, 
бассейн тўлдирилади ёки яхмалака отиш жойи қилинади. Тарбиячи дастурни 
квартал, ойлар ваҳафталарга бўлиб режа тузади ва ўша режа асосида 
жисмоний тарбия жараёнини боришини бошқа-ради. Режелаштиришда 
болаларнинг жисмоний тайёргарлиги эҳтиборга олиниши шарт. Ясли ва 
боғчада йилига 3-4 марта жисмоний тайёргарлигини ўйишини тизимлиҳисоб-
китоб ишлари олиб борилади ва жисмоний сифатларини ривожла-нишини 
назорати йўлга қўйилади. Ана ўшанга асосланиб тарбиячи мактабга йўлланча 
олган болаҳақидаҳисобот ёзади. 
Оилада жисмоний тарбияҳақида... (шакллари, воситалари, методлари, 
Б.А. Ашамарин таҳрири остида ўқув қўлланмасида). 

---

150