Марказий банк, унинг функционал тузилиши ва функциялари

Targetirlash. Pul massasi xajmining o‘zgarishini o‘rnatilgan usullar yordamida chegaralsh targetirlash deb ataladi. Targetirlashda ma’lum bir davrda pul massasi xajmining taxminiy yukori va past darajasi belgilab beriladi.
Jaxon amaliyotida pul massasi xajmini chegaralashning taxminiy darajasi kuyidagi maksdali yo‘nalishlar bo‘yicha belgilab beriladi. Masalan, Fransiyada bu usul nazorat rakamlari, A+SHda depozit shaklida, YAponiyada istikbol shaklida belgilab beriladi.
Markaziy bank targetirlashni pul muomalasini muvofiklashtirishning boshka voistalari bilan birgalikda olib boradi. Targetirlashning axamiyati shundaki,
Markaziy bank xukumatning moliyaviy maslaxatchisi. Markaziy bank davlat banki sifatida faoliyat olib boradi va xukukmatning moliyaviy maslaxatchisi xisoblanadi. Bu funksiyani bajara turib Markaziy bank davlat tashkilotlariga xisob xizmatlarini ko‘rsatadi va davlat byudjetining kassaviy ijrosini amalga oshiradi. U davlatning xazina to‘lovlarini amalga oshiradi va davlatga kreditlar beradi. Davlat xazinasidagi bo‘sh pul mabla\lari Markaziy bankda depozit shaklida saklanadi. Markaziy bank davlatning kiska va uzok muddatli karzlari bo‘yicha kassa xizmatini ko‘rsatadi.
Markaziy bank to‘lov, xisob-kitob munosabatlarini tashkil kilish funksiyasini bajara burib, moliya tizimining barkarorligini ta’minlash, to‘lov tizimining samarali bo‘lishini ta’minlash, pul-kredit siyosatini o‘tkazish kabi masalalarni xal kilishni o‘z oldiga kuyadi. Moliyaviy tizimning samaradorligi avvalom bor to‘lov tizimining kuyi darajada tashkil kilinganligiga bo\lik bo‘ladi. Щalk xo‘jaligida to‘lov mexanizmining yaxshi yo‘lga ko‘yilishi, banklararo xisob-kitoblarning to‘\ri olib kelishga asos bo‘lib xizmat kiladi. To‘lov tizimida nakd pulsiz xisob-kitoblar shakllarini rivojlantirish, elektron to‘lovlar tizimini joriy kilish va rivojlantirish kabi vazifalar amalga oshiriladi.
Markaziy bank valyuta kursini boshkarish funksiyasini bajaradi. Markaziy bankning bu funksiyasi bozor iktisodiyoti tizimini tartibga solishda asosiy o‘rinlardan birini egallaydi. Markaziy bankning asosiy valyuta siyosatiga kuyidagilarni kiritish mumkin:
1.Valyuta intervensiyasi
2.Deviz siyosati
3.Svop operatsiyasi
4.Devalvatsiya
5.Revalvatsiya
6.Valyutaviy cheklashlar siyosati va boshkalar.