Markaziy osiyo xalqlari etnologiyasi

U ru g‘chilik jam iyati 
- ibtidoiy jam oa tuzumining ibtidoiy gala 
davridan keyin boshlangan bosqichlardan biri bo‘lib, matriarxat va 
patriarxat 
davrlarini 
o ‘z ichiga oladi. 
X o‘jalik 
va 
ijtimoiy 
munosabatlar bilan bog‘langan qon-qarindoshlar gumhi. Ushbu 
davrda asosiy ishlab chiqarish vositalarining bir qismi (yer, ov qilish, 
joylar va boshqalar)ga qon-qarindosh bo‘lgan kishilar guruhi egalik 
qilgan.
U ru g‘ jam oasi 
- ibtidoiy jam oa tuzumining asosiy ijtimoiy- 
iqtisodiy tashkiloti. Uning ilk bosqichida matriarxat va patriarxatning 
boshlang‘ich davridagi qon-qardosh kishilar guruhining xo ‘jalik, 
ijtimoiy va g ‘oyaviy uyushmasi.
U ru g‘ kengashi 
(sovet roda ili rodovoy sovet) - um g‘ning barcha 
teng huquqli a'zolari hamda qariyalaming mazkur jam oa hayoti bilan 
bog^iq muhim ishlami hal qilish uchun yig‘ilishi.
263

---

Uch u ru g ‘li ittifoq 
(трехродовой союз) - uch urug‘ning ittifoqi 
boMib, ular nikoh aloqalarini o ‘zaro bir necha tip bo ‘yicha amalga 
oshiradilar: A urug‘i erkaklarni V urug‘iga beradi, V urugM S 
urugMga, S urugM esa A urug‘iga beradi.
Fam iliya 
- oilaviy nom, oilaning atalishi, hozirgi ma'nosida 
Rossiyada bundan uch asr ilgari paydo boMgan.
Fetishizm
(portugalcha “abretas” - “tum or” ma'nosida) - g ‘ayri 
tabiiy kuchga ega boMgan jonsiz buyum larga sigMnish yoki 
topinishdir. U o ‘ziga topingan kishilarga yordam k o ‘rsatishga 
qodirdir. Fetishizmning varianti butparastlikdir. Fetish, ya'ni moddiy 
buyumga topinish dastlab unda alohida ruh borligi bilan unchalik 
bogManmas edi (fetishlam i jonlantirish keyinroq sodir boMdi). 
Fetishlar odatda, o ‘zining shakli jihatidan odatdan tashqari narsa- 
buyum lar (toshlar, shoh-shabbalar, hayvonning boMaklari va shu 
kabilar) boMdi.