Marksheyderlik ishi va geodeziya

Yer osti vertikal syomkalari yer osti obyektlari va undagi punktlar oʻrnini 
qabul qilingan balandlik sistemasida Z koordinatasini balandligini aniqlashga 
imkon beradi. Yer osti vertikal syomkasi quyidagilarni oʻz ichiga oladi: kon ishlari 
gorizontiga yer yuzasidan koordinata Z ni uzatish (vertikal bogʻlovchi syomka), 
lahimlarda geometrik nivelirlash va qiyaligi 6° - 8° dan katta boʻlgan lahimlarda 
trigonometrik nivelirlash bajariladi. 
3.3-4-shakl Chegaraviy radiuslarni o`tkazish loyihasi. 
Har kuni qilinadigan ishlar bir biridan tubdan farq qilishi mumkin.
Chegaraviy radiuslarni o`tkazish usuli oldindan qo`llanib kelingan . Hozirgi kunda 
huddi shu usulning elekton raqamli usulidan foydalanish tavsiya etiladi.Ya’ni 
Loyihani olib undagi bor koordinatalarni Komputer AutoCad programmasida 
aylanishdagi har bir nuqta o`rni aniqlanadi va uning X, Y kordinatasi Taxeometrga 
kiritib joyning kordinatalarini joyga ko`chirish tavsiya etiladi. Shu ishlarni 
kelajakda bundanda oson yo`llari orqali qilish inson omili qatnashmagan holda 
qilish tavsiya qilinadi.Ya`ni bu nima degani kelajakda robototexnika rivojlanishi 
natijasida robot taxeometrdan foydalanish tavsiya etiladi. 
Har bir qilingan ishlarni kundalik daftarga qayt etib boriladi. Har kuni har xil 
ishlar bajarib har hil yangi yo`nalish berish ishlari olib boriladi. Kun ora qlingan 
ishlar tekshirib boriladi. Zarmetan konida har kuni qilinadigan ishlarning loyihasi 
tuzilib ishchi marksheyderga beriladi. Ishchi Marksheyder berilgan loyihadan 
foydalanib joydagi nuqtalarningkoordinatasi aniqlanadi va nuqtalar o`rni 

---

49 
belgilanadi. Keyin esa boshqa ishlar bajarilib portlatish ishlari amalga oshiriladi. 
Portlatilgan joy syomka qilinib bir kunlik qilingan ishlar hajmi hisoblanadi. Har 
kungi loyihani olib shu tarzda ish davom ettiriladi.