Ma’ruza №2 Mavzu: Data Mining usullari va rivojlanish bosqichlari Reja: 1

2-ma’ruza uchun o’zini-o’zi tekshirish savollari

1. Qanday Data Mining usullari mavjud va uning qanday bosqichlari bor?

2. Data Mining klassifikatsiyasi bosqichlari tahlili?
3. Erkin izlash( Discovery) bosqichini tahlil qilib bering?
4. Bashoratli modеllashtirish (Predictive Modeling) bo’yicha misollar keltiring?
5. Istisno taxlili (forencis analysis) qanday amalga oshadi?
6. Data Mining usullari klassifikatsiyasi necha qismga bo’lib o’rganiladi?
7. Tеnglamalar asosidagi usulni tahlil qiling?
8. Data mining statistik usullarini keltiring?
9. Data Mining kibеrnеtik usullari?
10. Data Mining usullari xususiyatlari?


2-ma’ruza uchun testlar

1. Ma’lumotlarni intellektual tahlillash vazifasini yechishni quyidagi bosqichlari

ajratiladi:
a) 1. Predmet soha tahlili, tadqiqot maqsad va vazifalarini shakllantirish;
2. Ma’lumotlarni ajratib olish va saqlash;
3. Ma’lumotlarni dastlabki qayta ishlovi;
b) 1. Ma’lumotlarni ajratib olish va saqlash;
2. Ma’lumotlarni dastlabki qayta ishlovi;
3. Neyron tarmoqlar va algoritmlar;
c) a) va b)
e) 1. Ma’lumotlarning berilishi va olinishi;
2. Ma’lumotlarni saqlash;
2. MIT da ishlatiladigan o’zgaruvchilarni asosiy toifalari.
a) binar, kategoriyali, butun, uzluksiz;
b) uzlukli, binar, sonli, qiymatli;
c) binar, sonli, chekli, cheksiz;
e) uzlukli, sonli, binar, kasrli.

3. Ma'lumotlarni tozalash - ....................?

a) bartaraf etishga qaratilgan usullar va tartiblar majmui to'g'ri ishlov berishga xalaqit beradigan sabablar: anomaliyalar, kamchiliklar, dublikatlar, qarama-qarshiliklar, shovqinlar va boshqalar;
b) ma'lumotlarni ba'zi ma'lumotlar bilan to'ldirish jarayoni, bu esa analitik vazifalarni ajratish samaradorligini oshirishga imkon beradi;
c) analitik muammoni ajratish uchun foydali bo'lishi mumkin bo'lgan tuzilgan ma'lumotlarni o'z ichiga olgan ob'ekt ma'lumotlarni olishga qaratilgan usullar va protseduralar to'plami turli manbalar, ularning zarur darajasini ta'minlash;
e) axborot mazmuni va sifati, ularni ma'lumotlar omboriga yoki tahliliy tizimga yuklash mumkin bo'lgan yagona formatga aylantirish.

4. Tahlilchi - bu ....................?

a) tahlil va modellashtirish sohasidagi mutaxassis
b) mavzu bo'yicha mutaxassis;
c) muayyan vazifalarni hal qiluvchi shaxs;
e) dasturlash tajribasiga ega bo'lgan shaxs.

5. Ma'lumotni bilimga, bilimni esa foyda olish uchun biznes harakatlariga aylantirish jarayoni. Bu turli xil tahliliy va guruh vositalari va ilovalari, shuningdek, ma'lumotlar ombori infratuzilmasi tomonidan osonlashtirilgan oxirgi foydalanuvchi faoliyati:

a) Biznes razvedkasi;
b) Bepul qidiruv;
c) Istisno tahlili;
e) Tasniflash.

6. Таqdim etilаdigаn bilimlаr tаrкibi quyidаgilаrni tа’minlаydi:

a) Тizimdа mоdellаshtirilаdigаn mоhiyatni аdeкvаt tаsvirlаsh ;
b) Коnsteptuаl bilimlаrni tаrкibini shакllаntirish ;
c) Тizimdа fакtuаl bilimlаrni tаsvirlаsh ;
d) Intelleкtuаl tizimlаrni ishlаsh sаmаrаsi.

7. Fоydаlаnuvchi vа bilimlаr muхаndisi intelleкtuаl ахbоrоt tizim bilimlаr bаzаsi bilаn

quyidаgilаr оrqаli mulоqаt qilishаdi?
a) lingvistiк prоstessоr оrqаli;
b) ishchi хоtirа, interpretаtоr vа lingvistiк prоstessоr;
c) interpretаtоr vа оrtirilgаn bilimlаr;
e) ishchi хоtirа vа tushintirish коmpоnentаsi.

8. Insonda assotsiatsiya paydo bo’lishi uchun u obyekt haqida qanday axborotlarni

olishi mumkin bo’ladi?
a) to’liq bo’lmagan ba’zi axborotlarni;
b) to’liq bo’lgan axborotlarni;
c) bir qiymatli axborotlarni;
e) ko’p qiymatli axborotlarni.

9.Bogʻlanish yoʻnalishlari boʻyicha teskari aloqasiz tarmoq-bu ............. neyron tarmoq

bo’ladi?
a) norekurrent;
b) topologikli;
c) supervizorli;
e) toʻliq bogʻlangan.


10.Klassifikatsiya masalasi quyidagi algoritmlar yordamida yechiladi?
a) Chiziqli regressiya va neyron tarmoqlar;
b ) SETM;
c ) Apriori;
e ) AIS.

11. Ma’lumotlarda noma’lum, noaniq, amaliy jihatdan inson ish faoliyatining turli sohalarida yechimlarni qabul qilish uchun zarur bo‘lgan amaliy jihatdan foydali va bilimlar interpretatsiyasi uchun mumkin bo‘lgan jarayon ….……..?

a) data mining;
b ) ma’lumotlar tahlili;
c) ma’lumotlarni uzatish;
e) ma’lumotlar bazasi.


12. Yechimlar daraxti ………….. guruxiga tegishli?
a) Statistikaga oid metodlar;
b) Kibernetika oid metodlar;
c) Mantiqqa oid metodlar;
e) Matematik modellashtirishga oid metodlar.


13. Ma’lumotlar quyidagilarni o’zida aks ettiradi?
a) barchasi to’g’ri;
b) matn;
c) rasmlar, ovozlar, analogli yoki signallar video segmentlari;
e) faktlar va grafiklar.

14. Ko‘p o‘lchovli ma’lumotlar?

a) OLAP kubida tasvirlangan ma’lumotlar;
b) relyasion bazadagi (jadvaldagi) ma’lumotlar;
c) o’zaro bog’liq bo’lmagan ma’lumotlar;
e) o’zaro bog’liq ma’lumotlar.

15. O‘zgaruvchili ma’lumotlar -………….?

a) masalalarni hal qilish jarayonida o‘z qiymatlarini o‘zgartirib turuvchi ma’lumotlar;
b) o’zgaruvchi ma’lumotlar;
c) qiymatlari o’zgarib turadigan ma’lumotlar;
e) barcha javoblar noto’g’ri.

16. O‘zgarmas ma’lumotlar -……………..?

a) masalalarni hal qilish jarayonida o‘z qiymatlarini o‘zgartirmaydigan (matematik konstantalar, qo‘zg‘almas ob’ektlarning koordinatalari) va tashqi omillarga bog‘liq bo‘lmagan ma’lumotlar;
b) masalalarni hal qilish jarayonida o‘z qiymatlarini o‘zgartirib turuvchi ma’lumotlar;
c) qiymatlari o’zgarib turadigan ma’lumotlar;
e ) barcha javoblar noto’g’ri.


17. Data Mining — bu……..?
a) ma’lumotlarda noma’lum, noaniq, amaliy jihatdan inson ish faoliyatining turli sohalarida yechimlarni qabul qilish uchun zarur bo‘lgan amaliy jihatdan foydali va bilimlar interpretatsiyasi uchun mumkin bo‘lgan jarayondir;
b) Ma’lumotlar tahlili;
c) Ma’lumotlarni uzatish;
e) Ma’lumotlar bazasi.

18.“Mining” so’zining ma’nosi?

a) inglizchadan olingab bo’lib “foydali qazilmalarni topish” degan ma’noni bildiradi;
b) qayta ishlash;
c) izlash;
e) tartiblash.

19. Tavsifiy masalalar…………?

a) izlanayotgan ma’lumotlarning bog‘liqlik mohiyatiga e’tibor qaratadi;
b) izlanayotgan ma’lumotlarning hajmiga e’tibor qaratadi;
c) izlanayotgan ma’lumotlarning mazmuniga e’tibor qaratadi;
e) to’g’ri javob keltirilmagan.


20. Atribut bu -…………..?
a) Ob’ektni tavsiflovchi xesusiyat;
b) Jadvak ustuni;
c) Hodisa yoki misol;
e) Jadval satri.