Ma'ruza lotincha

joriy o'quv faoliyatini tashkil etish shakli sifatida ma'ruza, qoida tariqasida, yangi bilimlarni o'rganish bo'yicha an'anaviy darsdan farq qiladi, chunki o'qituvchi mavzuning eng muhim masalalarini ixcham, ixcham shaklda bayon qiladi. mulohaza yuritish, taqqoslash, tahlil qilish, isbotlash usullari; ko‘rib chiqilayotgan muammo yuzasidan o‘z fikrini bildiradi. Ishning bu shakli maktab o'quvchilarini og'zaki nutq bilan mustaqil ishlashga, o'qituvchi bilan ichki dialogga o'rgatadi; fikringizni qog'ozda ixcham ifodalashga o'rgatadi.
Ma'ruza quyidagi funktsiyalarni bajaradi : talabalarni fan asoslari, ilmiy-amaliy muammolar va muammolarni hal qilishning ilmiy asoslangan usullari bilan qurollantirishdan iborat bo'lgan o'qitish ; u muayyan muammoning, u yoki bu ilmiy yondashuvning yaxlit, tizimlashtirilgan, dalillarga asoslangan taqdimotini beradi. Ma'ruza mavzuning fundamental asoslarini tushunishga, zamonaviy muammolarga yo'naltirishga, o'rganilayotgan fanning nazariy va amaliy masalalari bo'yicha mustaqil baholash va mulohazalarni shakllantirish uchun asosiy bilimlarni berishga yordam berishi kerak; rivojlanayotgan (muammoni fikrlash, mulohaza yuritish va solishtirish, tahlil qilish va sintez qilishga o'rgatadi); tarbiyaviy (ilmiy dunyoqarash, o'z harakatlarini introspektsiya qilish ko'nikmalari shakllantirilmoqda).
Ma'ruzalarning ikki turi qo'llaniladi : umumiy ko'rinish: kirish (sozlash) va yakuniy va mavzuli.
Ko'rib chiqish ma'ruzalari tematik blokni oching va to'ldiring. Ularning asosiy maqsadi: 1) maktab o'quvchilarini mavzuni tushunish, aniq yuridik faktlarni tushunish uchun fundamental ahamiyatga ega bo'lgan boshlang'ich nazariy qoidalar bilan tanishtirish; 2) mavzuning o'ziga xos masalalarini tizimlashtirish, umumlashtirish, ularni muammoli tahlil qilish, hozirgi mulohazalar yoki baholash xarakteridagi xulosalar darajasiga ko'tarish. Takrorlash ma'ruzalarida minimal faktik ma'lumotlar mavjud. Taqdimotning reproduktiv va muammoli usullari qo'llaniladi.
Kirish ma'ruzalari . Ularda talabalar mavzuning asosiy nazariy qoidalari, muammoning umumiy xususiyatlari bilan tanishadilar. Sxematik ravishda, bloklarda u o'rganilishi kerak bo'lgan barcha materiallarni aks ettiradi. Talabalar qanday materialni o'rganishlarini tasavvur qilishlari uchun. Yo'naltiruvchi taqdimot usuli qo'llaniladi.
O'rnatish ma'ruzalari materialning qisqa, ixcham va shu bilan birga to'liq bo'lmagan taqdimotini taklif qiladi (ba'zi jihatlar mustaqil o'rganish uchun qoldiriladi). Ushbu ma'ruzada bo'lajak faoliyatning texnologik jihatlari bo'yicha ko'rsatmalar beriladi. Ushbu turdagi ma'ruza mavzuning ayrim masalalarini mustaqil o'rganish bo'yicha ko'rsatmalar beradi. Reproduktiv usul, muammoni taqdim etish usuli qo'llaniladi.
Tematik ma'ruza. Uning asosiy maqsadi: 1) maktab o'quvchilarida o'rganilayotgan mavzuning asosiy yuridik faktlari to'g'risida jonli, obrazli, to'liq tasavvurni shakllantirish; mavzuni o'rganishning birinchi bosqichida kiritilgan nazariy qoidalarni ko'rsatish, misollar bilan tasdiqlash; 2) talabalarni ishning keyingi bosqichlarida materialni mustaqil tushunishlari uchun zarur bo'lgan faktlar bilan qurollantirish.
Yakuniy ma'ruza. Mavzuni (bo'limni) o'rganish yakunida bo'lib o'tadi.Uning maqsadi o'rganilgan materialni umumlashtirish, asosiy tushunchalar, savollarga e'tiborni qaratish, o'quvchilarni materialni yanada mustaqil o'rganishga yo'naltirishdir. Ma'ruzada reproduktiv (taqdimot), analitik (biz nimani o'rgandik?), munozarali usullar (mulohaza yuritamiz?) qo'llaniladi.
ma'ruza-suhbat kabi turi ham mavjud bo'lib , u talabalarni birgalikda fikrlashga, qo'yilgan savollarga yechim izlashga jalb qilish uchun teskari aloqa, maxfiy aloqa mavjudligini nazarda tutadi.
Akademik ma'ruza yuqori ilmiy daraja va dalillar bilan ajralib turadi. Uning maqsadi nazariya va amaliyot bo'yicha asosiy fundamental bilimlarni berishdir.
2. Ma'ruza muayyan tamoyillarga (qoidalar, talablarga) javob berishi kerak:
- ilmiy xarakterga ega bo‘lishi (yuridik fanning zamonaviy rivojlanish darajasiga mos kelishi kerak; fikrlashga, tahlil qilishga, umumlashtirishga, ilmiy muammolarni tushunishga misollar keltirishga o‘rgatish);
− qulaylik (o'quvchilarning yoshi va kognitiv qobiliyatiga mos kelishi kerak);
- izchillik va izchillik (material mantiqiy, ketma-ket taqdim etilishi kerak; har bir tarkibiy qismdan keyin xulosa chiqarish kerak);
- ko'rinish (har xil turdagi tasviriy va shartli-grafik ko'rinishdan foydalanish tavsiya etiladi). Shartli grafik vizualizatsiyaning bosma vositalaridan foydalanish tavsiya etilmaydi;
- o'quvchilarning faolligi va ongi .
An'anaga ko'ra, ma'ruza kirish (tayyorgarlik bosqichi), asosiy qism va xulosadan iborat bo'lishi mumkin. "Har qanday ma'ruzaning umumiy tuzilmaviy asosi - bu mavzuni shakllantirish, reja va mustaqil ish uchun tavsiya etilgan adabiyotlarni etkazish, so'ngra taklif qilingan ish rejasiga qat'iy rioya qilish ⁵. "
Ma'ruzaga kirish uning tashkiliy qismi bo'lib, asosan keyingi kursni belgilaydi, muhim tarkibiy qismdir. Tinglovchilarni tezda o'zlashtira olish, mavzu, muammo bayoni va uni hal qilish yo'llari bo'yicha ko'rsatmalarga qiziqish juda muhimdir.
1. Tayyorgarlik bosqichida quyidagilar tavsiya etiladi:
- ilg'or topshiriqlardan foydalanish (o'rganilgan materialni takrorlash, qisqa xabarlar tayyorlash);
- izohli adabiyotlar ro‘yxatini tuzish;
− kitoblar va nashrlarning tematik ko‘rgazmasini tashkil etish;
- diqqatga sazovor joylarga sayohat qiling.
- dars mavzusini tanlashda mavzuning diqqatni jalb qila oladigan muammoli, qiziqarli variantiga (Fuqarolarning shaxsiy huquqlari va erkinliklari. Yashash huquqi va o'lish huquqi (Evtanaziya masalasida)) e'tibor qaratish maqsadga muvofiqdir . Ma’ruza sarlavhasiga doskaga yozilgan epigraf qo‘shilib, mashg‘ulot boshida yoki oxirida sharhlanishi mumkin.
2. Tashkiliy bosqichda :
- ma'ruza rejasi talabalarga majburiy ravishda taklif qilinishi kerak (variantlar mumkin: og'zaki, yozma; qisqa yoki kengaytirilgan shaklda; tugallanmagan shaklda (talabalar kichik paragraflarning nomlarini o'zlari tuzishlari kerak);
- ma'ruza davomida doskada eslatmalarni olib borish kerak (notanish so'zlarni, yangi tushunchalarni, sanalarni, nomlarni yozish; shuningdek bajarilgan topshiriqlarga misollar ko'rsatish);
- adabiyotlarni tavsiya qilishda qisqacha izoh berish, har bir manbaning xususiyatlarini ajratib ko‘rsatish maqsadga muvofiqdir;
-ma’ruza boshida talabalar oldiga muammoli, kognitiv vazifa qo‘yish maqsadga muvofiq bo‘lib, ular ma’ruza davomida bu haqda fikr yuritadilar (oxirida o‘z fikrlarini bildiradilar);
- material tuzilgan, bosqichlarga bo'lingan bo'lishi kerak;
- ma'ruzaning har bir bandi bo'yicha taqdimotni tugatib, o'qituvchi qisqacha umumlashtirish va rejaning keyingi bandiga mantiqiy o'tishlarni amalga oshirishi kerak;
- butun ma'ruza materiali bo'yicha umumlashtiruvchi xulosani talaba suhbat davomida yoki ma'ruza boshida taklif qilingan muammoli topshiriqni bajarishi mumkin;
- ma'ruzaning har bir pozitsiyasi illyustrativ materiallar namoyishi bilan birga bo'lishi kerak;
notiqlik mahorati usullaridan foydalanish kerak ;
− tomoshabinlar bilan aloqada bo‘lish zarur.
3. Yakuniy bosqich. Ma'ruza oxirida siz kichik amaliy topshiriqni taklif qilishingiz mumkin (ko'p tanlovli javoblar bilan testlar, muqobil javoblar bilan testlar, javob cheklovlari bilan testlar, guruhlash va korrelyatsiya testlari; kontseptual diktantlar; muammoli vaziyatlar.
Xulosa qilib aytganda, ma'ruza natijalari va olingan xulosalar va natijalarni umumlashtirish kerak. Mustaqil ishlarni tashkil etish bo'yicha tavsiyalar berish, amaliy mashg'ulotlarda, testlarda taqdim etilgan mavzuni bilish talablarini talabalarga etkazish.
3. Talabalarning ma’ruza davomidagi bilish ishlarining xususiyatlari. O`quvchilarning bilish faolligini oshirish uchun turli metodlar, o`quv qurollari va topshiriqlaridan foydalanish zarur.
O'qitish usullari va vositalari : tushuntirishlar (tezilar rejasi), muammoli taqdimot (jamlanma); umumlashtiruvchi xarakteristikalar (qiyosiy va umumlashtiruvchi jadval); obrazli bayon (batafsil reja).
Vazifalar: muammoli vaziyatni hal qilish (evristik suhbat), mantiqiy muammolarni hal qilish.
4. O`quvchilarning bilish faoliyati turli ko`rinishdagi yozuvlarni tuzish qobiliyatini va eng avvalo, eslatma olish qobiliyatini o`z ichiga oladi.
1. Referat kitob, maqola, ma’ruza yoki boshqa bilim manbalarining mazmunini ozmi-ko‘pmi batafsil, izchil bayon qilishdir. U nafaqat o'rganilayotgan materialning asosiy qoidalarini, balki asosiy qoidalar o'rtasidagi mantiqiy aloqalarni, xulosalar va hukmlarning asoslanishi va aniqlanishini ham aks ettirishi kerak.
2. Ma’ruzaning asosiy qoidalarini grafik tasvirlarda kengaytiruvchi shartli chizmalar (asosiy diagrammalar) yordamida yozuv konspektning bir turi bo‘lishi mumkin.
Malumot sxemasining ijobiy tomonlari: yozib olish tezligi, o'ynoqi lahzalar, mavzu "tasviri"ning ko'rinishi va ixchamligi, ammo salbiy tomonlari ham bor: muallifning mulohazalari soyasi yo'qolgan, mantiqiy aniqlik. ulanishlar.
3. Qiyosiy va umumlashtiruvchi jadvallar (taqqoslash uchun savollar, 1-ob'ekt, 2-ob'ekt: jadval oxirida - taqqoslangan ob'ektlar orasidagi o'xshashlik va farqlar haqida xulosa).
4. Betonlashtiruvchi jadvallar (belgilar (nazariy qoidalar) - bu qoidalarni aniqlovchi yoki tasdiqlovchi faktlar).
5. Mantiqiy sxemalar (induktiv va deduktiv).
6. Semantik reja - huquqiy faktlarni tahlil qilish yoki umumlashtiruvchi belgi asosida tuzilgan muhim belgilar, sabab-natija munosabatlari, baholovchi xulosalarni mantiqiy ketma-ketlikda sanab o'tish.
7. Batafsil reja - qisqa rejaning sarlavhalarida ilgari surilgan asosiy fikrlarni kichik bandlarda konkretlashtirish.