Маъруза мавзуси: бириктирувчи тўҚималар маъруза режаси

ТОҒАЙ ТЎҚИМАСИ 
Вазифаси: таянч, механик, химоя, минерал моддалар алмашинувида иштирок этади. 
Тузилиши: 1) хондроцитлар 
2) хондробластлар
3) толалар ва аморф компонентдан ҳосил бўлган зич ҳужайралараро моддадан 
иборат. 
Хондробластлар тоғай тўқимасининг чекка соҳаларида жойлашган бўлиб, чозинчоқ 
шаклдаги цитоплазмаси базофил бояладиган ҳужайралардир. Хондробластлар 
цитоплазмасида яқин ривожланган донадор эндоплазматик тор ва Голджи комплексини 
кўриш мумкин. Бу ҳужайралар ҳужайралараро моддаларни синтезлаб, ҳужайралараро 
муҳитга ажратади. 
Баъзи хондробластлар митотик БЎЛИНИШИ мумкин ва улар кам функционал 
фаолдир. Тоғай осиши, тикланиши давомида улар фаоллашиб боради, ҳужайралараро 
моддаларни синтезлайди ва аста-секин хондроцит ҳужайраларига айланиб боради. 
Хондроцитларнинг 3-та тури фарқланади. 
Хондроцитлар тоғай тўқимасининг чуқур қатламларида, махсус бошлиқлар – 
лакуналарда жойлашади. Улар хондробластларга нисбатан озида донадор эндоплазматик 
ретикулум мембраналарни кам тутади, лекин шунга қарамай ҳужайралараро модданинг 
синтезланишида иштирок этади. 2 та ва ундан Кўп хондроцитлар топлами изоген гурухлар 

---

ҳосил қилиб жойлашади. Изоген гурухлар тогай тўқимасининг структур-функционал 
бирлиги ҳисобланади. 
Ҳужайралараро модда: а) толалар ва, б) аморф моддадан иборат.Толалар коллаген 
ёки эластик толалардан ҳосил болиши мумкин. Аморф модда – сулфатланган 
гликўзаминогликанлар ва протеогликанлардир. Гликўзаминогликанлар Кўп миқдорда 
сувни бириктириб, ҳужайралараро модданинг зичлигини белгилайди. Бундан ташқари 
аморф модда маълум миқдорда кристаллар ҳосил қилмайдиган минерал тузлардан 
иборат. 
Тоғай тўқимасида қон-томирлар болмайди. Тоғай тўқимаси ҳужайралараро 
моддасининг тузилишига қараб 3 турга болинади: