Ma’ruza Seyalkalarning tasnifi. Urug’ miqdorlagichlar

QISHLOQ XO‘JALIK MASHINALARI 
194 
ekish apparatlarining qabul kamerasini to‘ldiradi. Ish holatiga tushirilgan 
soshniklar bilan seyalka harakatlanganda don va o‘g‘it apparatlarining aylanib 
turgan g‘altaklari ekiladigan materialni ilintirib oladi va urug‘ o‘tkazgichlarni 
voronkasiga tashlaydi. U urug‘ o‘tkazgichlar bo‘yicha soshniklarning disk oralig‘i 
bo‘shlig‘iga keladi, so‘ngra yo‘naltirgichlar bo‘yicha dumalaydi va soshnik 
disklari hosil qilgan ariqchaga tushadi. Urug‘ va o‘g‘itlarni ko‘mish hamda tuproq 
relyefini tekislash zagortachlar (shleyflar) bilan bajariladi. 
SZ-3,6 bazasida quyidagi modifikatsiyadagi seyalkalar chiqariladi: ankerli 
soshniklar bilan, bitta diskli soshniklar bilan, torqatorli, kanopdono‘g‘it, 
sholidono‘g‘it, dono‘g‘ito‘t seyalkalari. 

---

1-rasm. Dono‘g‘it universal tirkama seyalkasining sxemasi. 
1 – urug‘ uchun ekish apparati; 2 – urug‘ uchun dono‘g‘it quttisining bo‘limi; 3 - o‘g‘it uchun 
dono‘g‘it quttisining bo‘limi; 4 - o‘g‘it ekish apparati; 5 – lotok (nav); 6 – urug‘ o‘tkazgichlar; 7 
– 
oyoq osti taxtasi; 8 – zagortach; 9 va 10 – orqa va oldingi ikki diskli soshnik; 11 – pnevmatik 
g‘ildirak; 12 – spitsali rama; 13 – tirgak; 14 – chuqurlikni sozlagich; 15 va 17 – dastak; 16 – 
gidrotsilindr; 18 - tortqi. 
2-§. Seyalkalarni ishga tayyorlash 
Ekish oldidan seyalkaning ishchi organlari va mexanizmlarining texnik 
holati tekshiriladi, soshniklar joylashtiriladi, urug‘lar va o‘g‘itlarni bir xil ekish 
me’yoriga ekish apparatlari sozlanadi, iztortgichni chiqishi va urug‘ni ko‘mish 
chuqurligi o‘rnatiladi. 
Ekish apparatlarining sozligiga alohida e’tibor qaratiladi. G‘ildiraklar 
aylanganda ekish apparatlarining g‘altaklari rozetka bilan erkin aylanishi, ekish 
sozlagichining dastagi qo‘l bilan surilganda esa val g‘altaklar bilan birga 
korpuslarda surilishi kerak. Urug‘ o‘tkazgichlarda uzilishlar bo‘lmasligi lozim. 
Soshniklarning disklari erkin aylanishi kerak. Disklarni bir-biriga tegish nuqtasida 
ular orasidagi tirqish 1,5 mm gacha, tig‘i qalinligi 0,5 mm gacha, charxlangan 
faskasining kengligi 6-7 mm bo‘lishi lozim. Tozalagichlar va urug‘