Ma’ruza Seyalkalarning tasnifi. Urug’ miqdorlagichlar

F.M.MAMATOV, I.G’.TEMIROV 
195 
yo‘naltirgichlarsiz ishlash man etiladi. Soshniklar tizgini to‘g‘ri, erkin holatda 
bosuvchi prujinalar uzunligi esa barcha soshniklar uchun bir xil bo‘lishi kerak. 
Soshniklarni joylashtirish har xil ekish sxemalari belgilangan maxsus 
taxta yordamida bajariladi. Soshniklar belgili taxtaga tushiriladi va tizginlar va 
vilkalar bo‘shatilib, soshniklar brus bo‘yicha kerakli holatga surilib, har bir disk 
taxtadagi mos belgi ustiga keltiriladi. 
Sabzavot seyalkalari ham universal hisoblanadi, chunki ular barcha 
sabzavot hamda poliz va mayda urug‘li yem-xashak ekinlari ekish bilan bir vaqtda 
qatorlarga mineral o‘g‘itlarni solish imkoniyatiga ega. Ekish tekis jo‘yakli va 
pushtali yuzalarga keng qatorli va tasmasimon usullar bilan amalga oshiriladi.
QISHLOQ XO‘JALIK MASHINALARI 
200 
Bunda, ehtiyojga qarab bir vaqtning o‘zida sug‘orish egatlari ham olinishi 

---

mumkin. 
SUPO-6 seyalkasi pomidor, bodring, qalampir, baqlajon, qovoq va 
karamning urug‘ini tekis yuzaga va jo‘yaklarga donalab va uyalab ekish uchun 
mo‘ljallangan. Seyalka oltita ekish seksiyasidan iborat bo‘lib (131-rasm), ular 
parallelogramm ilgak 2 bilan ikkita tayanch-uzatma g‘ildirak 16 ga tayangan 
ramaga bog‘langan. Ramada ventilyator, uzatish mexanizmi, avtotirkama, 
egiluvchan havo o‘tkazgichlar va iztortgichlar o‘rnatilgan. Seksiya korpus, 
to‘zitgich 8 li bunker 7, vakuum turidagi pnevmatik ekish apparati 13, soshnik 14, 
oldingi 15 va orqa 10 g‘altaklar, zagortachlar 12, soshniklar chuqurligini 
sozlagich 9 va sudrama 11 dan iborat. 
2-rasm. SUPO-6 seyalkasining ish jarayoni. 
1 – uzatish mexanizmi; 2 – osma; 3 – rama; 4 – avtoulagich; 5 – ventilyator; 6 – havo quvuri; 7 – 
bunker; 8 – to‘zitgich; 9 – chuqurlikni sozlagich; 10 va 15 – g‘altaklar; 11 –shleyf; 12 – 
zagortachlar; 13 – ekish apparati; 14 – soshnik; 16 – g‘ildirak. 
Seyalka harakat qilganda ekish apparatlari aylanadi, siyraklashish 
kamerasida ventilyator hosil qilgan vakuum ta’sirida urug‘lar disklarning 
teshiklariga suriladi va ular bilan chiqarish (kamerasidan) bo’shlig‘idan soshnik 
bo‘shlig‘iga uzatiladi va egatchaning zichlangan tubiga yotqiziladi. Zagortachlar 
egatchani tuproq bilan ko‘madi, ular ortidan harakatlanayotgan g‘altakchalar 10 
tuproqni zichlaydi, sudratmalar 11 esa qatorlar ustidagi tuproqni yumshatadi va 
yuzani tekislaydi. 
Uyaga ekiladigan urug‘lar miqdori ajratgich 2 vilkasini (131-rasm) burish 
orqali o‘zgartiriladi. Har xil o‘lchamdagi urug‘larni ekish uchun seyalka teshiklar 
diametri bilan farqlanadigan sakkiz komplekt disklar bilan jihozlangan. Qatordagi 
uyalar orasida masofa uzatma mexanizm reduktoridagi yulduzchalarni 
almashtirish orqali, urug‘larni ko‘mish chuqurligi regulyatorining maxovikchasini